Nieuws van de Vereniging Oud Lisse en nieuws uit de omgeving die relevant is voor VOL

Inhoud Nieuwsblad 24 nummer 2 2025

/in , /door
Jan van der Voet Bestuurszaken Jan van der Voet gaat in op de geschiedenis van buiten Lisse. Daar zijn veel voorbeelden te vinden van aspecten, die in Lisse voor komen. Zoals foto’s uit de oorlog, droogmakerijen in Noord-Holland en katholiek kerken, die in 1860 tot 1920 gebouwd zijn.
Redactie Bij de voorplaat De vierde klas van de r.k. St Willibrordschool gaat op 12 mei van het jaar 1960 op schoolreis naar Schiphol. De geijkte plek voor een groepsfoto is natuurlijk het vliegtuig met de legendarische naam “DE VLIEGENDE HOLLANDER”.
Nieuwsflits Burgemeester Lies Spruit neemt afscheid Burgemeester Lies Spruit (69) is op maandag 2 juni 2025 afgetreden als burgemeester van Lisse. Ze is sinds 5 november 2014 als PvdA politicus burgemeester, na eerst 2 jaar vanaf 2012 waarnemend burgemeester van Lisse te zijn geweest
Nieuwsflits De “Kleine kroniek van Lisse” 1990-1999 is uit De “Kleine kroniek van Lisse” 1990-1999 waar auteur Arie in ’t Veld aan was begonnen is nu afgemaakt door Ed Olivier
Nieuwsflits ‘Dag van het Kasteel’ in Lisse 2e Pinksterdag: dus van alles te doen rondom en in onze kastelen. Prachtig weer dus veel animo. Dat bleek wel uit de bezoekersaantallen. Ruim 2300 mensen bezochten het landgoed Keukenhof en 600 Dever.
Nieuwsflits Rondleiding Hoogheemraadschap Rijnland In het kader van 400 jaar Poelpolder werden 6 rondleidingen bij het Hoogheemraadschap van Rijnland in Leiden georganiseerd.
Nieuwsflits Arie de Koning is  overleden Arie de Koning is op 17 mei jl. op 72-jarige leeftijd overleden. Arie was vele jaren een enthousiast vrijwilliger en graag gezien in de kringen van de VOL. Hij heeft veel genealogisch onderzoek verricht.
Nieuwsflits Open Monumentendag 2025 is 13 september. Het landelijk thema is dit jaar: ‘Architectuur, gebouw(d) om te blijven’. In dat kader vestigen we ook de aandacht op de buitenkant van gebouwen en daarom ook op moderne gebouwen die opmerkelijk van vorm zijn. We willen dit jaar een korte wandeling opnemen op de Achterweg en
een klein deel van de aangrenzende Vuursteeglaan.
Cock van Wickeren De lagere school R.K. St. WILLIBRORD en het schoolhoofd Cock van Wickeren beschrijft het ontstaan van de r.k. St.Willibrord lagere school aan de Oranjelaan. Over de sloopkogel en wethouder Brekelmans. Heel wat jongens en meisjes kregen hier hun  eerste taal- en rekenlessen.
Dirk Floorijp Oud Nieuws: Het Mallegat bij De Engel Dirk Floorijp heeft weer wat opgedoken uit het verleden. Het gaat over de waterlozing het Mallegat die onder de Engelenbrug door stroomt. Vanouds stroomde die uit in het Geestwater en nu al 400 jaar in de Ringsloot. Het is een heel belangrijke waterweg geweest
Dirk Floorijp Od Nieuws: Vuurwerkverbod. De discussie over een vuurwerkverbod met oud en nieuw is in volle gang met voor- en tegenstanders. Wie nu denkt dat dit alleen tegenwoordig speelt heeft het mis; Floorijp komt dat al  een akte van het gemeentearchief tegen in 1773
Redactie Bij de hartpagina. Rond Rustoord een halve eeuw geleden Nog een stukje Lisse van een halve eeuw terug waar wel het één en ander veranderd is en nog gaat veranderen. In Lisse wordt gebouwd. We gaan gewoon lekker door met bouwen want dat is hard nodig in deze tijd van woningschaarste!
Liesbeth Brouwer KIJK NOU EENS! Achter Sint Aagten 15 Die walvis op de schoorsteen. Kon u de plek bedenken waar die thuishoort? Het is geen plek waar iedere Lisser alle dagen voorbijkomt. Liesbeth Brouwer gaat het helemaal uit de doeken doen.
Natuurlijk ook weer een nieuwe plekje!
Ria Grimbergen Pareltje: over ‘Spranken uit het leven van Cornelis Kruseman’ Cornelis Kruseman, de Rafaël van het Noorden, was een zeer befaamd schilder. Hij woonde en werkte in Lisse op het mooie Rosendaal aan de Heereweg. Koningen en andere hooggeplaatsten behoorden tot zijn klantenkring.
Liesbeth Brouwer SCHOOLREIS Men organiseerde al veel eerder schoolreisjes dan dat menigeen van ons zou denken. Al in 1884 trok men eropuit naar Artis vanuit de Lisserbroek. Hoe zij helemaal in Amsterdam kwamen? Dat laat Liesbeth Brouwer u weten.

Overlijden Arie de Koning

/in /door

Nieuwsflits

Nieuwsblad 24 nummer 1 2025
Arie de Koning is op 17 mei jl. op 72-jarige leeftijd overleden. Arie was vele jaren een enthousiast vrijwilliger en graag gezien in de kringen van de VOL. Hij heeft veel
genealogisch onderzoek verricht en een belangrijke bijdrage geleverd aan de genealogische database. Er staan meer dan honderd artikelen van zijn hand op de website van de vereniging, een ongekende productie! Daarnaast heeft hij veel oude stukken getranscribeerd. We missen hem, vooral omdat hij een vriendelijk en sympathiek mens was. Wij wensen zijn familie veel sterkte in de komende tijd. Namens het bestuur en alle andere vrijwilligers, Jan van der Voet.

Open Monumentendag 2025 dit jaar op zaterdag 13 september.

/in /door

Nieuwsflits

Nieuwsblad 24 nummer 1 2025

Het comité dat elk jaar in Lisse de Open Monumentendag organiseert, is al enkele maanden actief om ook dit jaar een bijzonder  programma samen te stellen. Ons dorp heeft een behoorlijk aantal landelijke en gemeentelijke monumenten. We zijn blij dat vele beheerders daarvan ieder jaar bereid zijn om gratis hun deuren een dag open te zetten. Kerken, kastelen en molens zijn altijd een bezoek waard: er is veel te zien. Het landelijk vastgestelde thema is dit jaar: ‘Architectuur, gebouw(d) om te blijven’. In het kader van dat thema vestigen we ook de aandacht op de buitenkant van gebouwen en daarom ook op moderne gebouwen die opmerkelijk van vorm zijn. We willen dit jaar een korte wandeling opnemen in het programma en wel het gedeelte van de Achterweg vanaf het Vierkant tot het fietstunneltje en een klein deel van de aangrenzende Vuursteeglaan. Waarom juist dit deel van deze straat? In het kader van de architectuur is ons opgevallen dat vanaf het einde van de 19e eeuw tot heden er elk decennium wel een huis is gebouwd. Bekende architecten uit de Bollenstreek zoals Barnhoorn, Van der Eerden, Tol en Paardekooper hebben één of meerdere oudere panden ontworpen. Ook moderne architecten als Veldhoven (vader en zoon) en van de KVDK hebben recenter huizen ontworpen. Via een QR-code is over veel objecten of soms over hun bewoners, extra informatie te lezen. De informatie over de wandeling zal ook na Open Monumentendag beschikbaar blijven. Nadere informatie zal worden verstrekt via de traditionele folder en op de website van de VOL.
Zet de datum in uw agenda!

Dorpskerk 1880, aan de Achterweg door Pieter Adrianus Schipperus

Rondleiding Hoogheemraadschap Rijnland

/in /door

Nieuwsflits

Nieuwsblad 24 nummer 1 2025
In het kader van 400 jaar Poelpolder is veel historisch onderzoek verricht, onder meer in de archieven van het Hoogheemraadschap van Rijnland in Leiden. Leden van de projectgroep POEL hebben vele uren doorgebracht in de archiefruimte om goed beslagen teni js te komen voor de realisatie van het boek De Lisser Poelpolder 1624–2024. Naast het boek zijn er diverse andere activiteiten georganiseerd. Zo nam de projectgroep POEL het initiatief om een rondleiding te organiseren in het archief van Rijnland. Niet alleen omdat het interessant is om te zien waar het onderzoek heeft plaatsgevonden, maar ook omdat Rijnland als instituut een cruciale rol speelde in het ontstaan en beheer van de Poelpolder. Bovendien wordt het historische polderarchief daar bewaard. Voor de rondleidingen – met een maximum van 15 deelnemers per sessie – werden zes momenten gepland. Alle sessies waren snel volgeboekt. De deelnemers werden ontvangen met koffie door mevrouw Janneke Groen, archivist van Rijnland. Na een tocht door een doolhof van gangen kwamen zij terecht in een van de twee grote archiefruimtes, met rijen kasten vol dozen en kilometers papier. Janneke had interessante documenten over Lisse en de Poelpolder  klaargelegd, waarover zij vertelde en af en toe passages uit voorlas. Vooral de Morgenboeken met gegevens over eigenaren en kavels in Lisse, en de Jaarrekeningen van het gemeentebestuur van Lisse, trokken veel belangstelling. Tot slot bezochten de deelnemers de collectieruimte met historische voorwerpen, waaronder drie prachtig ingekleurde atlassen uit 1615, 1647 en 1687. Al met al
een zeer geslaagde rondleiding!

Janneke Groen laat het 20 cm dikke jaarverslag uit 1729 van de rentmeester van Rijnland zien.

Dag van het Kasteel’ in Lisse

/in /door

Nieuwsflits

Nieuwsblad 24 nummer 1 2025

2e Pinksterdag: dus van alles te doen rondom en in onze kastelen. Prachtig weer dus veel animo. Dat bleek wel uit de bezoekersaantallen. Ruim 2300 mensen
bezochten het landgoed Keukenhof waar de roofvogelshow erg in trek was. Men mocht gratis het kasteel van binnen bekijken. De figuranten in historische kostuums brachten het kasteel tot leven Bij Dever had men ook een recordaantal geturfd van maar liefst 600 mensen. Het was de hele dag door gezellig druk. Bij Dever waande je je terug in de middeleeuwen. Binnen was er veel te zien en te beluisteren. De geur van versgebakken brood lokte mensen naar de kelderruimte. Buiten klonk de harp die de minstreel begeleidde bij zijn liedjes en verhalen. Op de voorhof was overal wel iets uit de middeleeuwen te beleven. Met een workshop boogschieten kroop je even in de huid van Robin Hood. Bij beide kastelen was de sfeer heel goed, dus was editie 2025 van de ‘Dag van het Kasteel’ weer een zeer geslaagde dag!

Kleine kroniek van Lisse 1990-1999

/in /door

Nieuwflits

Nieuwsblad 24 nummer 1 2025
Helaas ging Arie in ’t Veld te vroeg van ons weg! Hij was al ver op dreef met het werk aan de aflevering van de “Kleine kroniek van Lisse” voor de negentiger jaren. Tot het laatst toe bleef hij werken tot het echt niet meer ging. Maar wie schrijft die blijft! Dat geldt zeker voor Arie. Zijn kronieken worden nog steeds veelvuldig gebruikt als naslagwerk. Bijvoorbeeld door de redactie van dit blad, waar Arie ook toebehoorde. Ed Olivier werd bereid gevonden om het laatste werkstuk van Arie af te maken. Ed heeft dat als een eervolle taak beschouwd en verrichtte  veel spit- en duikwerk in archieven. Ed heeft ook zijn sporen wel verdiend in het  schrijversvak. Omdat hij veel kennis over de geschiedenis van Lisse heeft, was het ook een logische keuze om Ed te vragen het werk van Arie af te maken. Het resultaat mag er zijn! Het is een pareltje voor de boekenkast, dat veel herinneringen doet herleven. In het raadhuis werd het boek feestelijk gepresenteerd. Een eerste exemplaar werd door de auteur en door Thea in ‘t Veld, de weduwe van Arie, overhandigd aan de burgemeester, wier voorganger op de cover van het boek staat geportretteerd. Wens van onze scheidende burgemeester is dat de serie de “Kleine kroniek van Lisse”, elke tien jaar een vervolg krijgt. Daar zijn wij van VOL het van harte mee eens

Burgemeester Lies Spruit neemt afscheid

/in , /door

Nieuwsflits

Nieuwsblad 24 nummer 1 2025

Burgemeester Lies Spruit (69) is op maandag 2 juni 2025 afgetreden als burgemeester van Lisse. Ze is sinds 5 november 2014 als PvdA politicus burgemeester, na eerst 2 jaar vanaf 2012 waarnemend burgemeester van Lisse te zijn geweest. Ze nam op 2 juni 2025 na 13,5 jaar afscheid van de raad en voormalige raadsleden in een zeer druk bezochte bijzondere raadsvergadering. Ze had al afscheid genomen van de inwoners van Lisse op 29 april in de Keukenhof. Ter gelegenheid van haar vertrek vertelde Lies over haar ambtsperiode en dat ze Lisse een fantastische gemeente vond om daar burgemeester van te zijn en waar je prachtig in kunt wonen, met Keukenhof en de bollenvelden in het buitengebied. Ze is op dinsdag 3 juni 2025 opgevolgd als burgemeester door Jasper Nieuwenhuizen (46) die bedrijfseconoom is en sinds 2022 wethouder in Alkmaar voor de VVD

De 1e Poellaan liep tot Burgemeester de Graafplein.

/in , /door

Sporen van vroeger (LisserNieuws)

24 juni 2025

 Door Nico Groen

In het kader van 400 jaar Poelpolder is nu de 1e Poellaan aan de beurt. De Zemelbrug ligt in de 1e Poellaan over de Ringsloot. De Zemelbrug is aangelegd in 1627, dus 3 jaar na de drooglegging. Toen moet er dus ook een weggetje over de brug de Poelpolder zijn ingegaan.

Na de Zemelbrug liep het pad stijl naar beneden. Dit was niet veel meer dan een karrenspoor,  gebruikt door de boeren en andere belanghebbenden in de Poelpolder en in de Rooversbroekpolder. In de Rooversbroekpolder werden groenten geteeld, die ook over dit pad moesten worden vervoerd. Rond de Tweede Wereldoorlog lag er in het midden van dit karrenspoor een klinkerpaadje.

De oorspronkelijke ‘Rouversbroock’ werd gescheiden van de Lisser Poelpolder door de Achterringsloot. Deze liep vanaf de noordkant van de waterzuivering langs de noordkant van het Mondriaanpark naar het Burgemeester de Graafplein. Hier nam de Achterringsloot een bocht naar het zuid-oosten om uit te komen bij de huidige Rooversbroekdijk.

Ophaalbrug bij de Rooversbroekpolder

Op kaarten uit die tijd is te zien, dat de 1e Poellaan uitkwam waar nu het Burgemeester de Graafplein is. Dus op het uiterste noordwestpuntje van de Rooversbroekpolder.

Hier lag tussen de Lisser Poelpolder en de Rooversbroekpolder een ophaalbrug.In 1933 werd de laatste beweegbare brug, een basculebrug, vervangen door een vaste brug. Deze brug is weer gesloopt bij het dempen van de Achterringsloot.

Op de oude kaarten is ook te zien dat de 1e Poellaan direct na de Zemelbrug zich in drieën splitste. Rechtdoor naar de Roversbroekpolder en linksaf langs de dijk naar boerderij Poeleway die in de zestiger jaren van de vorige eeuw gesloopt werd ten behoeve van nieuwbouw van onder anderen de school de Poeleway. Rechtsaf ging de weg naar de vroegere buitenplaats Uytermeer en boerderij Langeveld. Deze boerderij had vroeger het adres 1e Poellaan 102.

Beurtschippers

Het gedeelte van de 1e Poellaan tussen de Heereweg en de Zemelbrug was vroeger belangrijker dan het gedeelte over de brug. Dit kwam doordat er bij de Zemelbrug in de Rijnsloot een laad- en losplaats was voor boten. Hier werden ‘door de in en opgesetenen, de vrugten ende gewassen van haar land’ overgeladen op boten om die door beurtschippers ‘ in de naast gelegen steden Haarlem en Leijden ter mark te kunnen senden’ (Lissese resolutiën 1730).

Dit ging in eerste instantie over de Greveling naar het Haarlemmermeer. De overvaart over het meer was gevaarlijk. Daarom ging men later over de Trekvaart. Dit kon alleen over ‘het Mallegat, de eenigste vaart’ bij  de Engel, die de Rijnsloot verbond met de Trekvaart. De volgeladen boten gingen dus naar het zuiden over de Rijnsloot en via het Mallegat naar de Trekvaart vanwaar men naar Leiden, Haarlem of zelfs Amsterdam kon gaan.

Soms werd de 1e Poellaan 3e Poellaan genoemd en andersom. Dat zorgt natuurlijk wel voor verwarring bij de interpretatie van historische verhalen uit die tijd.

Het boek “De Lisser Poelpolder 1624 – 2024” is nog steeds verkrijgbaar via de website van de VOL “Oudlisse.nl” en in de boekwinkel.

Op de kaart is te zien dat de 1e Poellaan afbuigt naar de Rooversbroekpolder.
Kaart: uit 1880 van Topotijdreis.nl

Resoluties van de Staten-Generaal digitaal ontsloten

/in /door

Nieuwsflits

Nieuwsblad 1025 1

Sinds kort zijn de resoluties van de Staten-Generaal ontsloten en digitaal te doorzoeken op goetgevonden.nl. De Staten-Generaal namen tussen 1576 en 1796 besluiten over landszaken, maar ook over particuliere verzoeken van burgers in de Republiek. Voor de webapplicatie goetgevonden.nl werden de handgeschreven en gedrukte resoluties gescand en vervolgens met gebruik van automatische tekstherkenning omgezet in transcripties. De foutmarge is 1 á 2 %.  Natuurlijk moet er met zoeken en lezen rekening worden gehouden met herkenningsfouten. In geval van twijfel kunnen de scans uitkomst bieden. Een standaardspelling bestond niet de Republiek. Bij het zoeken in de webapplicatie is het daarom handig te zoeken op spellingsvarianten met wildcards. De website goetgevonden.nl geeft goede informatie over hoe de wildcards zijn in te zetten. Een proefje op de zoekterm Lisse bracht onder meer een verzoek naar boven van drie Lissese boeren. In 1745 vragen Cornelis Santvliet, Jacob Huybersen en Pieter Jansen de Staten-Generaal om een vrijbrief voor een tocht naar Oost-Friesland, de streek in het uiterste noordwesten van Duitsland. Zij willen daar runderen kopen en daarna met de gekochte beesten weer naar Lisse terugkeren. Waarom ondernamen de drie een lange tocht oostwaarts om juist daar vee te kopen? In 1744 was landelijk veepest uitgebroken die de veestapels halveerde en zij moesten wel ver reizen om vee te kopen. Alleen al dit kleine voorbeeldje toont aan dat goetgevonden.nl ongekende mogelijkheden biedt voor historisch en genealogisch onderzoek.

Gemeentelijke bekendmakingen niet meer in de krant

/in , /door

Nieuwsflits

Nieuwsblad 1025 1

Vanaf 1 januari 2025 worden de gemeentelijke bekendmakingen helaas niet meer als gemeenteberichten in het weekblad Lisser Nieuws geplaatst maar alleen nog digitaal op overheid.nl. Denk hierbij aan verleende omgevingsvergunningen, leegstandswet en bestemmingsplannen, ontheffingen van de APV en verkeersbesluiten. De gemeente Lisse zegt dat ze dit besluit hebben moeten nemen vanwege de sterk toegenomen advertentiekosten. Omdat het Lisser Nieuws ons enige plaatselijke nieuwsmedium is, zal echter zo goed als al het gemeentelijk nieuws uit de krant verdwijnen! Natuurlijk kunnen we alle gemeentelijke informatie via de media, computer of smartphone wel opzoeken, maar dat is voor velen en vooral voor ouderen niet altijd beschikbaar of het is lastig om mee om te gaan. De gemeentelijk informatie en ook de verslagen van gemeentelijke raadsvergaderingen moeten voor iedereen beschikbaar zijn en niet alleen via een website. Vroeger stonden de kranten vol van politieke verslagen van raadsbesluiten die door de fracties in de raad waren besproken. Wat zijn de gevolgen van dit plotselinge gemeentelijke besluit voor 2025 is onze vraag….