Nieuws van de Vereniging Oud Lisse en nieuws uit de omgeving die relevant is voor VOL
In 1968 werd zwemvereniging ’De Watervrienden Lisse’ opgericht. Precies 50 jaar geleden dus. In september 1968 werd de eerste officiële ledenvergadering gehouden en het bestuur gekozen. Dat werden Jan Weerman als voorzitter en Ada van Kampen, Theo Reeuwijk, Jo van Hilten, Mara Dorrestijn, Jacques Dierix, Bram Dreef en Ron Dreef als overige bestuursleden. Het zwembad De Lis was bij de oprichting nog niet eens in gebruik. Dat opende pas in augustus 1969.
door A. de Koning
VELDNAMEN ZO ALS VAN OUDS GEBRUIKT IN LISSE
BEEKCAMP: gelegen in de Lisserbroek
ZO Broekweg, ZW Bredeweg, NW Lisserbeek, NO wed. Adriaen Willems.
BENTCAMP: gelegen in de Lisserbroek
BOODCAMP: gelegen in de Lisserbroek.
BOSCAMP: ZO de Cruijsweg, NW de Schouwbeek
CALFCAMP: gelegen in de Lisserbroek
CRUIJSCAMP:
DONKERE CAMP:
GARSTCAMP: gelegen in de Lisserbroek
ZO de Schouwsloot, ZW de Kwadeweg, NW de Broekweg
GEESTCAMP: gelegen in de Lisserbroek
NW de Broekweg
GERRIT AVENWEG: noordelijke grens Lisse – Hillegom
GREVELINGCAMP: gelegen in de Roversbroek
HELLECAMP: gelegen in de Sassemerbroek
3 morgen land gelegen op Hellegat, NO Gravewater
HONGERCAMP: gelegen achter het Huijs te Lisse
KOECAMP: gelegen in de Lageveen
LOOSTERCAMP: 13 ½ hont land in de Mosveen
MIDDELWEIJ:gelegen in de Lageveen
NESSE VAN DE PASTORIE VAN LISSE: ZO de Lisserbroekweg
POELCAMP:
SANT TOOM:gelegen op Hellegat
SMALLE CAMP: gelegen bij de Broekweg
SMALLECAMP:
SIJMON WITZESCAMP:
VENNETGEN: gelegen in Oosteinde
ZWADDELCAMP: gelegen in Sassemerbroek
| Redactie | Bij de voorplaat | Door de RAF werden in 1945 gedetaileerde luchtfoto’s gemaakt. Zij zjn digitaal beschikbaar in een zeer hoge resolutie. De voorpagina geeft een overzicht van het centrum van Lisse. |
| Nieuwsflitsen | Restauratie oude school | De vergunning als woonbestemming voor de school is afgegeven. Nu wordt er vooortvarend gerenoveerd. De eigenaren willen de monumentale sfeer behouden. |
| Nieuwsflitsen | In memoriam Joop Abeling | Architect Abeling was tot 2016 lid van de Monumentencommissie namens de VOL. Hij is 84 jaar geworden. |
| Nieuwsflitsen | Sypensteyn | De grenspaal van Sypesteyn aan de Essenlaan is opgenomen op de website van Kasteel Sypesteyn in Nieuw Loosdecht. |
| Nieuwsflitsen | Patronaatsgebouw 100 jaar | Het patronaatsgebouw is in 1918 gebouwd voor de RK Volksbond. Nu is dansschool Welkom er gevestigd. |
| Nieuwsflitsen | Website-story | De Nieuwe website van de VOL is online. |
| Brouwer, L. | Van ver gekomen: De Poolse roots van Jozef Rudz | De Poolse roots van Jozef Ruds worden beschreven. Hij heeft 40 jaar bij openbare werken in Lisse gewerkt. Zijn vader was voor zijn geboorte naar Nederland gekomen. Het wel en wee van zijn vader tijdens de Tweede Wereldoorlog komt aan de orde. |
| Boogerd, D. | VOLwerk: wat we doen en niet kunnen laten | In deze nieuwe rubriek komt fotoshoppen van oude, erg onduidelijke foto’s aan de orde. |
| Redactie | Bij de hartpagina | Deze luchtfoto van de Nachtegaal en omstreken is uit 1926. |
| Redactie | Scholen Poeleway en Tweemaster | Diverse foto’s uit de tijd van meester Kingsma. De foto’s varieren van 1901 tot 1939. |
| Floorijp, D. en J. Harren | Herberg aan de Heerweg | Heereweg 191 was het oudste gebouw in Lisse en is een paar jaar geleden helaas gesloopt. Ooit stond hier Herberg Coning van Bohemen op deze plaats. De geschiedenis en de bewoners worden bsproken. |
| Floorijp, D. | Boelhuis in de pastorie 1612 | Dominee Gilbertus Ophenium stond in Lisse van 1604 tot 1610. De inventarislijst van zijn bezittingen wordt weergegeven. |
| Foorijp, D. | Waardepapieren drogen op Ter Specke | In tijd van oorlog een plunderingen werden munten en waardepapieren voor de veiligheid begraven. Zo was een koffer met waardepapieren begraven van de erfgenamen van Gerard van der Laen in 1567. Na opgraving van de koffer bleken de paieren voor een deel erg nat e zijn. Zij werden op Landgoed Ter Specke gedroogd. |
| Boogerd, D. | Wat ligt er onder het grastapijt | Luchtfoto’s van de Poelpolder na de zeer droge zomer van 2018 geven merkwaardige droge plekken in de weilanden bij het Geriefbosje van Langeveld. De schrijver suggereert dat hiet mogelijke bebouwing of iets dergelijks gestaan heeft. Het is in de buurt van donjon Dever. |
| Grimbergen, R. | In bloembollenland: Anna van Gogh-Kaulbach | Anna (1869-1960) woonde in Lisse tot 1903 in het pand Heereweg 296. Zij schreef in 1904 een boek met de titel ‘In het bloembollenland’. Het speelt in de Bollenstreek en beschrijft op een eenvoudige manier de bollenteelt |
| Wie weet raad | Bevrijdingsfeest | Op een pantstervoertuig op ’t Vierkant zitten Lissers. Wie zijn dit? |
| Wie weet raad | Tour de Lisse 1964 | Op 2 foto’s staande winnaars van Tour de Lisse van rond 1964. Wie staan er op? |
| Wie weet raad | Goemans&Visser | Bij de foto staat dat die in Lisse genomen is. Dat klopt niet. Het is in Hillegom. |
Het bestuur van de Vereniging Oud Lisse nodigt leden en belangstellenden uit voor een lezing op dinsdag 16 oktober 2018 door:
Arie Dwarswaard
“Familie Veldhuyzen van Zanten”
De familie Veldhuyzen van Zanten is al ruim twee eeuwen een begrip in de Bloembollenstreek. Vooral in de bloembollenteelt en -handel heeft de familie naam gemaakt.
Vorig jaar verscheen het boek “Van vader op zoon”, geschreven door Arie Dwarswaard. Dit boek gaat in het bijzonder over de familie Veldhuyzen van Zanten, die vijf generaties actief was rondom kwekerij Veelzorg aan de Stationsweg in Hillegom. In het boek besteedt hij echter ook enige aandacht aan het bredere verband van de familie.
Dinsdag 16 oktober zal hij het verhaal van deze familie komen vertellen. Wie was de eerste Veldhuyzen van Zanten, wie gingen er in de bollen, en hoe zit het met de Lissese tak?
Op die vragen zal hij deze avond antwoord geven,
Plaats: De Vergulde Zwaan, 1ste Havendwarsstraat 4, Lisse
De zaal is open vanaf 19.30 uur en de lezing begint om 20.00 uur.
Niet leden betalen € 3,00 entree.
Na afloop is er gelegenheid om gezellig na te praten onder het genot van een drankje!
Nadere informatie per e-mail: info@oudlisse.nl
Helmi Beijsens-Berg, Secretaris
De schuur van Veldhuyzen van Zanten in Hillegom. Foto: CHG Bollenstreek
Op 18 september 2018 houdt Arie de Koning een lezing over “De pest en andere besmettelijke ziekten in Lisse” .
Het patronaatsgebouw is in 1918 gebouwd in opdracht van de St. Agathaparochie.
Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)
31 juli 2018
Nico Groen
Het patronaatsgebouw is in 1918 gebouwd in opdracht van de St. Agathaparochie. Precies 100 jaar geleden dus. Een goede gelegenheid om het gebouw en zijn voorgeschiedenis op Bondstraat 13 te beschrijven. Heden ten dage is dansschool ‘Welkom’ er gevestigd.
Ned. R.K. Volksbond
De afdeling Lisse van de Ned. R.K. Volksbond werd in 1901 opgericht. Het was een organisatie die tot doel had de leefomstandigheden van de katholieke arbeiders te verbeteren. In 1903 werd deze Bond gehuisvest in de noodkerk, die toen niet meer in gebruik was als kerk. Deze kerk stond op de plek waar nu het Franciscushuis staat. De noodkerk moest in 1909 plaats maken voor het Piusgesticht. De Bond moest dus verhuizen. De Agathaparochie had voor dat doel een stuk grond aangekocht van de weduwe J. Vreeburg. Daarheen werd de noodkerk verplaatst. Het verplaatsen van het gebouw werd opgedragen aan de aannemer van het Piusgesticht, de heer A. Beugelsdijk uit Lisse. Hij besloot om het gebouw niet te slopen en te herbouwen maar het bouwwerk te verrollen. Dat duurde maar liefst 4 weken, want het was een groot gebouw van 33 meter lang en 13 meter breed. Het bouwwerk had erg te lijden onder deze verhuizing. Er moest veel hersteld worden, maar de Bond hield haar onderkomen.
In 1918 werd de noodkerk al gesloopt en op deze plaats werd het huidige Patronaatsgebouw, de nieuwe thuishaven voor de Volksbond, gerealiseerd. Precies 100 jaar geleden dus.
Er werd rond die tijd ook een straat aangelegd van de Heereweg naar de pas gerealiseerde Schoolstraat. Die straat werd naar de gebruiker van het nieuwe gebouw vernoemd: de Bondstraat.
Gemeentelijk monument
Het Patronaatsgebouw met 2 verdiepingen en een plat dak werd ontworpen door C.W. Barnhoorn. Hij was toen nog student. In de top van de voorgevel zit een aangesmeerde gevelsteen met het woord ‘PATRONAAT’. Deze gevelsteen is omlijst met rode strengpersstenen. Strengpersstenen zijn harde geperste stenen. Ze zijn harder dan gewone bakstenen en hebben scherpe randen. Ze zijn erg strak, glad en weinig poreus. Daarom nemen deze stenen minder water op dan gewone bakstenen. Ook verwering en vuil krijgen niet veel kans.
De voorgevel heeft bij de dakrand siermetselwerk in een bloktandmotief. Op de top staat een stenen kruis. De zijgevels zijn in dezelfde stijl uitgevoerd.
Achter het pand staat een grote aanbouw van één verdieping met een pannendak.
Gemeentelijk bezit sinds 1973
Het Patronaat bleef tot april 1973 eigendom van de parochie. Toen werd de gemeente voor 200.000 gulden eigenaar van het gebouw. In dat jaar vestigde dansschool Castelein zich in het Patronaatsgebouw. Ook Radio Boterbloem vond er jarenlang onderdak. Toen Castelein stopte, werd de dansschool overgenomen door Peter en Rachell van der Veek. Zij leiden dansschool ‘Welkom’ al weer ruim 20 jaar in dit gemeentelijk monument.
Een oude foto van het ‘Patronaat’. Foto: Beeldbank Lisse.nl
Op zaterdag 8 september 2018 is het voor de 32e keer Open Monumentdag in Lisse. Ook deze keer zijn tal van monumenten gratis toegankelijk voor het publiek. Een brochure met een fietsroute langs 22 locaties is vanaf 22 augustus 2018 beschikbaar bij gemeentehuis, VVV, bibliotheek, Floralis, Volksuniversiteit en de Jumbo in de Poelpolder.
Hal 1 wordt gesloopt ten behoeve van woningen. In 1922 is een oude hangar uit Duitsland gebruikt.
Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)
22 mei 2018
Nico Groen
Op het moment van schrijven van deze column is de sloper druk bezig aan de binnenkant van de laatste Hobaho-hal aan de Havendwarsstraat om alle materialen te verwijderen. Dit schiet al lekker op en eerdaags wordt de hele hal afgebroken om plaats te maken voor nieuwbouw. Hiermee heeft deze hal net geen 100 jaar gehaald. De hal werd namelijk in 1922 neergezet door de toenmalige directie Homan, Bader en Hogewoning. Het woord hobaho is van hun namen afgeleid.
Deze laatste hal werd het eerst neergezet (vandaar Hal 1). In 1948 volgde Hal 2, de hal waar later vele tentoonstellingen en rommelmarkten werden gehouden. Hier staat nu het nieuwe appartementengebouw van STEK ‘De Veilingmeester’, dat op 26 juni officieel wordt geopend met onder andere een kleine tentoonstelling van vroegere Hobaho-spulletjes. In de entreehal moet een vitrinekast komen met wat relikwieën van de HoBaHo (o.a. van de VOL).
Terug naar het begin
Homan, Bader en Hogewoning traden al als ‘groene veiling directie’ op. Zij veilden de te velde staande gewassen. Van het veilen van bollen zelf was in de Bollenstreek nog geen sprake (wel in Noord-Holland). Het trio bracht daar verandering in. Daartoe richtten zij de N.V. Hollands Bloembollenhuis op.
De eerste droge veilingen (van bollen) vonden in 1921 plaats in ‘De Witte Zwaan’ aan het Vierkant. De grote aanvoer heeft het trio dat eerste jaar wel verrast. Het was maar goed dat 1921 een mooie droge zomer had, zodat men de bollen zonder waterschade in de buitenlucht kon opslaan. De drie veilingdirecteuren dachten aan de ruimte van het etablissement voldoende te hebben, maar er werden zoveel bollen aangevoerd dat deze in de open lucht moesten worden opgeslagen.
Een vliegtuighangar als veilinggebouw
Het was duidelijk dat deze gok geen tweede keer mocht worden genomen. In die zomer werd het besluit genomen om grond aan te kopen aan de Haven in Lisse. Toen moest er natuurlijk nog een gebouw komen. In Duitsland vond men een vliegtuighangar van voldoende grootte. Door de lage koers van de Duitse mark in de eerste jaren na de Eerste Wereldoorlog was dit gebouw een koopje. Het moest echter wel allemaal naar Lisse worden vervoerd. Dat gebeurde per speciale trein met 35 volle wagons. De hangar werd aan de Haven weer opgebouwd. De voor- en achterkant werd nieuw opgebouwd. De bekende architect Leen Tol tekende hiervoor. Het werd een hal van 48 meter breed en 87 meter lang. Deze was dus bijna 4200 vierkante meter groot, waarin aan de kant van de Haven kantoren werden gerealiseerd.
‘Heeren kom bij’
Bovenstaande gegevens over de beginjaren van het bollen veilen en de veilinggebouwen zijn ontleend aan het boek ‘Heeren kom bij’, uitgegeven door de Hobaho in 1996 bij het 75-jarig bestaan van de veiling.
Voor de aan- en afvoer van de bollen per boot was er in de hal een sloot in het gebouw, met verbinding naar de Haven aan de Grachtweg. Foto uit het boek ‘Heeren kom bij’ van de Hobaho.
