Behoud CNB kost gemeente ruim twee miljoen
De gemeente heeft veel geld uitgegeven aan het land van Rottenveel, CNB grond en grond van het Laboratorium voor Bloembollenonderzoek.
door Sjaak Smakman
NIEUWSBLAD Jaargang 3 nummer 4, oktober 2004
De kogel is door de kerk: de gemeente mag het bloembollenlab slopen en de CNB kan de stilgelegde nieuwbouwplannen voor de Heereweg weer oppakken. De veiling blijft dus in Lisse. Daarvoor heeft de gemeente echter veel geld op tafel moeten leggen. Wat het offer precies is, laat zich lastig becijferen. Maar het gaat zeker om miljoenen.
Het lijkt een paradox. Maar juist nu het niet meer nodig is dat de veilingen vertrekken uit het dorpscentrum, is hun verhuizing in kannen en kruiken. Hobaho blijft overigens gewoon in het centrum. Het bedrijf gaat naar de overkant van de Haven naar het voormalige onderkomen van het failliete Sierteelt Bemiddelings Centrum. CNB gaat wel weg, naar de Heereweg. Het belangrijkste argument voor hun vertrek is net dit jaar weggevallen. De aloude bollenveilingen waarbij de bollen werden aangevoerd naar de hallen en daar werden geveild, bestaan met ingang van het nieuwe seizoen nauwelijks meer. Ook hier neemt het internet de plaats van de fysieke veiling over. Het af en aan rijden van vrachtwagens met bollen is een beeld uit het verleden en daarmee vervalt een belangrijke reden waarom de gemeente zich zo intensief bemoeide met de uitplaatsing van de veilingen: de verkeersoverlast.
Vak C: Geestwater
Een tweede reden is echter nog altijd actueel: met vak C, dat straks Geestwater gaat heten, begint Lisse aan zijn laatste uitleggebied. Verdere woningbouw moet binnen de bestaande bebouwing plaatsvinden. De vrijkomende grond van de veilingen vormt daarom een welkome aanvulling op de bouwmogelijkheden. Dat is echter niet de belangrijkste reden waarom Lisse de veilingen zo ter wille is. De veilingen, zo redeneert de gemeente, vormen een essentiële schakel in het zogeheten bollencomplex. Je kunt het zo gek niet bedenken, of alles wat met bollen te maken heeft – onderzoek, teelt, veredeling, handel, export, verpakkingen, transport – is in de streek te vinden. Volgens de befaamde Amerikaanse managementgoeroe Michael Porter wint daardoor elke afzonderlijke schakel in de keten aan kracht en wordt een regio zoals de Bollenstreek dus extra aantrekkelijk als vestigingsplaats. Het omgekeerde is ook waar: vallen er één of meer schakels weg – zoals de veilingen – dan zullen de overige schakels daarvan onevenredig veel schade lijden en wordt de verleiding dus al snel groot om ook maar te vertrekken.
Wat daarvan verder ook waar is, het was al jaren geleden voor de gemeente Lisse reden om de beurs open te trekken voor de veilingen. Lang werd gedacht aan vak C als nieuwe vestigingsplaats voor de veilingen. Toen met eigenaar van vak C en projectontwikkelaar Magon nauwelijks te praten bleek, besloot de toenmalige wethouder Frans Prins tot een peperdure uitwijkmanoeuvre: hij kocht de grond van boer Rotteveel aan de overkant van de Tweede Poellaan aan voor 5,5 miljoen gulden (2,5 miljoen euro). Daar zouden de veilingen kunnen komen, terwijl vak C dan gewoon weiland zou blijven. De eerste gemeentelijke miljoenen voor de veilingen waren een feit.
Duurste weiland van het land
Achteraf is dat een hele dure misrekening gebleken. Het weiland van Rotteveel is nog altijd weiland en zal dat ook wel altijd blijven. Lisse zit dankzij de angst voor het vertrek van de veilingen met het duurste weiland van Nederland.
Jaren is het rustig. Achter de schermen gaan de ontwikkelingen door. Het wordt steeds duidelijker dat de fysieke bollenveilingen een aflopende zaak zijn en dat de veilingen aan een flink kantoor genoeg hebben. Eigenaar Joop Zwetsloot van de Hobaho-hallen komt in het kader van de centrum-plannen met een eigen ontwerp voor de toekomst van zijn grond in het centrum, de hallen van CNB aan de Grevelingenstraat worden meegenomen in het nieuwe masterplan Greveling.
Alles kabbelt voort, totdat CNB voorjaar 2003 bekend maakt dat het een optie heeft op een stuk grond langs de N207 bij Nieuw Vennep en daar een nieuw kantoor wil bouwen. De gemeenteraad neemt bijna wanhopig een
motie aan dat het college alles op alles moet zetten om CNB voor Lisse te behouden. CNB zet meteen maar hoog in: het bedrijf wil wel in Lisse blijven als er net zo’n mooie ‘zichtlokatie’ in de aanbieding komt als in Nieuw-Vennep.
De voormalige Tuinbouwschool aan de Heereweg wijst CNB af. Het college oppert uiteindelijk nieuwe kantoren voor beide veilingen tussen de Westelijke Randweg en Keukenhof. De provincie vindt het goed, mits de overige partners in het Pact van Teylingen dat ook vinden. Helaas voor Lisse, die vinden dat niet. Als we dit toestaan, slaan we de grond onder pact weg, vinden ze. Dan kunnen we eigenlijk bijna niemand nog iets weigeren en gaat het landschap gegarandeerd naar de malle moer. Het compromis is uiteindelijk vestiging naast de Tuinbouwschool in een nieuw te bouwen pand. CNB eist dat de gemeente de grond bouwrijp oplevert. En daarvoor moet het bloembollenlab worden gesloopt. En ook over de prijs moet nog even gekoekhapt worden.
Het verhaal over het lab is genoegzaam bekend, dat van de financiële achtergrond van de deal wat minder. Voor de drie terreinen van Lasco, Mijnders en het Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO) betaalde de gemeente in totaal 7,8 miljoen euro. Daar komen dan nog de nodige ontwikkelingskosten en renteverliezen bij, waarmee de uiteindelijke som op 12 miljoen euro komt. Bij een prijs van 300 euro per vierkante meter voor de in totaal 40.000 vierkante meter bedrijventerrein zou de gemeente dus quitte spelen.
CNB fors gesubsidieerd
CNB bedong echter dat het 8.000 vierkante meter kon kopen voor 190 euro per meter, zodat het een subsidie kreeg van 8.000 x 110 is 880.000 euro. Daar staat tegenover dat de provincie eerder dit jaar de gemeente een subsidie van 1,2 miljoen euro toekende voor de ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein juist omdat Lisse zo vreselijk zijn best doet om het bollencomplex in de streek te houden. Dat is 10 procent van de totale kosten. Lisse hoeft dus geen 300 euro per vierkante meter te vangen, maar heeft genoeg aan 270 euro per vierkante meter. De subsidie aan CNB wordt daarmee dus 8.000 x 80 is 640.000 euro. Voor dat geld heeft CNB dan overigens wel veruit de mooiste plek van het terrein: aan de Heereweg. Het is moeilijk te zeggen, maar het ligt voor de hand dat de echte commerciële prijs voor deze grond hoger is dan het gemiddelde voor het hele stuk. Zelfs een tientje meer is al 80.000 euro.
En er is nog wat: voor de ruim 8500 vierkante meter die CNB achterlaat aan de Grachtweg vangt de veiling 5,23 miljoen euro van de gemeente, ongeveer 600 euro per vierkante meter. De gemeente denkt daar 80 tot 85 appartementen te gaan bouwen en hoopt daarmee uit de kosten te komen. Als dat gaat lukken, dan worden het in elk geval heel dure appartementen: alleen al de grond kost tegen de 65.000 euro per appartement. In hoeverre CNB hier een reële of een te hoge prijs voor de grond krijgt, is moeilijk in te schatten. Dat zal pas achteraf blijken. Een geraadpleegde deskundige die niet bij naam genoemd wil worden, vond het wel erg veel geld. Dat sociale woningbouw, een cultureel centrum of de zo gewenste evenementenhal op die plaats geen financieel haalbare kaart meer zijn, is wel duidelijk.
De rekensom dan tenslotte: de kosten van het land van Rotteveel verdelen we netjes over de twee veilingen. Dan komen we op 1,25 miljoen euro voor zowel Hobaho als CNB. Het vervelende daarbij is voor de gemeente dat de rentekosten van die aankoop jaarlijks terugkeren. De gemeente hanteert daarvoor 4 procent, zodat er per veiling dus 50.000 euro per jaar bij komt. Inmiddels hebben beide veilingen op deze manier al rond de twee ton aan de gemeente gekost. De CNB krijgt verder op de grond aan de Heereweg een directe subsidie op de grondkosten van 640.000 euro. Het bedrag dat CNB ‘extra’ heeft gekregen voor de grond aan de Grachtweg is niet goed te bepalen, dus dat laten we hier buiten beschouwing. De rekening voor het behoud van de CNB voor Lisse bedraagt dus bijna 2,1 miljoen euro.
Een ding moet daarbij wel worden aangetekend: als de gemeente het bollenlab niet had opgeofferd aan het behoud van CNB, dan was de rekening ook op dit moment bijna 1,5 miljoen euro geweest.