Het predikantenbord

In het portaal van de grote kerk hangt een bord met de namen van alle predikanten. De geschiedenis van de eerste predikant wordt beschreven.

door Dirk Floorijp

Nieuwsblad Jaargang 15 nummer 1, januari 2016

Wie in het portaal van de grote kerk aan het Vierkant het predikantenbord wel eens heeft bestudeerd, zit gelijk met een vraag. Was het de eerste predikant die op het bord vermeld staat? Of waren er daarvoor al predikanten geweest? De reformatie was al even geleden. Het gebeurde in die tijd dat de pastoor met een gedeelte van zijn parochie overging naar de nieuwe leer en daar dominee werd. Bij onderzoek in de Betuwe werd de pastoor van Valburg afgezet, daer hij niet regt in de leer was, hij vertrok naar Dordrecht waar hij zich aansloot bij de Jansenisten, de Oudkatholieke kerk. Uit rancune nam hij de doop-, trouw- en begrafenisboeken mee die tot groot verdriet van stamboomonderzoekers nergens meer te vinden zijn. Was de eerste dominee soms ook pastoor geweest? De eerste predikanten namen wel Latijnse namen aan. Uit gewoonte of toch voor meer status? Zo ook de eerste predikant in Lisse die vermeld staat als Johannes Cornelii. Hij stond in Lisse van 1594 tot 1597. Waarschijnlijk heeft niemand hem bij zijn echte naam gekend. Zijn volledige naam was Johannes Cornelisz. van der Schelling, en ja, hij was getrouwd met Meinsje Ockersdochter. Was dus geen priester geweest. Veel meer weten we niet van hem. In 1590 was hij al dienaer des H.Evangelyums en solliciteerde hij naar Lisse. De ambachtsheer moest daarvoor zijn toestemming geven en zijn handtekening zetten. Als hij je niet zag zitten kon je het vergeten, zijn wil was wet. Waarom hij jaren later pas kwam kunnen we met wat onderzoek achterhalen. De kerk was in 1572/74 uitgebrand en de restauratie duurde lang nadat het in de streek weer rustig was en er geen muitende soldaten rondtrokken en plunderden. In 1592/94 was het dak weer op de kerk en kwam de eerste dominee die hiervoor in Noordwijkerhout had gestaan van 1581 tot 1594. Op het predikantenbord staat een kruisje achter zijn naam. Hij zal in het jaar 1597 in Lisse zijn overleden en begraven. Volgens onderzoek van Hulkenberg is er van de pastoors niets meer vernomen en werden de eerste kerkdiensten in het pastoorshuis gehouden aan de gracht, later bekend als “het grachtenhuisje”. Bij de tweede predikant, die al woonde op de plek van ” de oude pastorie”, het pand waar tandarts Hoek woonde op Grachtweg 2, kwam het tot een proces met de toenmalige bewoners over teveel inkijk in zijn tuin. De boomgaard van de dominee grensde aan het pastoorshuis. Zijn eis om de ramen dicht te metselen om het gluren tegen te gaan werd verloren. Wat een simpele vermelding op een predikantenbord al niet teweeg kan brengen, dat er vijf eeuwen later nog onderzoek naar gedaan wordt.