LISSE HEEFT NÓG EEN HOFJE: AAN DE PRINSESSESTRAAT
door Arie in ‘t Veld
Nieuwsblad Jaargang 5 nummer 3, juli 2006
Gebouwd voor ouderen, maar nu vooral bewoond door jongeren
Er is veel commotie rond het voortbestaan van het Hofje van Six aan de Kanaalstraat. Maar Lisse heeft nog een hofje! Niet zo oud als het Hofje van Six en ook niet direct in het centrum, maar in de Prinsessestraat. Ruim een halve eeuw geleden, om precies te zijn op 19 juni 1951, metselde burgemeester Mr. Th. M. J. de Graaf de eerste steen.
Dit hofje werd ontworpen door architect Van Tol en gebouwd in opdracht van de woningbouwvereniging Volksbelang die later met de woningbouwvereniging Het Gezinsbelang fuseerde en het huidige Trias vormde. De woningen waren voor de “ouden van dagen” zoals het plaatselijke blad ‘Ons Weekblad’ indertijd meldde. Dat de eer voor het leggen van de eerste steen aan burgemeester De Graaf werd gegund was niet zo vreemd omdat hij zich enorm bij het ministerie van Volkshuisvesting en wederopbouw (…) had ingespannen om in een tijd waarin een bouwstop gold toch deze woningen te realiseren. Het plan om die huizen te bouwen kwam overigens van Leen Tibboel die als gebaar de tweede steen metselde, gevolgd door wethouder J.W.A. Lefeber met de derde steen en woningbouwvoorzitter M. van der Lans de vierde. Een half jaar later werden de huisjes opgeleverd.
Kolenkist bij de achterdeur
Het hofje omvat 23 kleine woningen die rond een fiks plantsoen zijn geformeerd en dankzij het feit dat die binnenplaats slechts beperkt vanuit de omliggende straten bereikbaar is, is er sprake van een zekere geborgenheid. Een rustig stukje in het alsmaar drukker wordende Lisse. Aanvankelijk waren de huisjes dus gebouwd voor de oudere dorpelingen, inclusief een kolenkist bij de achterdeur want er werd nog op kolen gestookt en dan was het voor de oudere Lissers wel zo prettig als zij bij slecht weer niet al te ver de deur uit hoefden om kolen te scheppen. De woningbouwvereniging had er echter geen flauw idee van of het plan zou slagen. De bejaarden zouden wellicht opzien tegen het verhuizen van het vaste vloerkleed of de kans op scheuren van het linoleum bij de verhuizing! Aan de ongetwijfeld hogere huursom was wel een mouw te passen. Maar of men bereid was de oude, vertrouwde stek en omgeving te verlaten was een vraag waarop alleen de tijd het antwoord zou kunnen geven. Het plan van de woningbouwvereniging pakte echter goed uit, want alle woningen konden aan mensen uit de doelgroep worden toegewezen. Met in de plaatselijke pers de kantekening dat men daarbij nu ook weer niet moest denken dat de bewoners uitsluitend bestonden uit mensen met zilvergrijze haren die met behulp van een wandelstok van de ene kamer naar de andere kreunden., maar wel door mensen die geen wieg en geen luiers meer nodig hadden. Het plan was dus geslaagd, maar anno 2006 voldoen de huisjes niet meer aan de eisen die nu aan woningen voor ouderen worden gesteld. Inmiddels wordt een aantal huisjes dan ook bewoond door jongeren, die daar een schitterende plek hebben gevonden.
Volksbelang
De woningbouwvereniging Volksbelang werd opgericht in een tijd waarin het gros van de Lissese inwoners het bepaald niet breed had. Het was de tijd van lage weeklonen (minder dan een tientje) en hele lange werkdagen van ’s morgens zes tot ’s avonds zeven uur en op zaterdag kon men ook nog eens een keertje aan de bak tot in de middag. Huizen waren er in Lisse uiteraard wel maar niet al te veel en als we dan de kapitale villa’s langs de Heereweg maar even wegdenken, was het allemaal nog zeer eenvoudig ook. Welnu, het allereenvoudigste was goed genoeg voor met name de groep bloemistknechts waaruit zo ongeveer heel werkend Lisse bestond, maar het bleek een hele klus om een dergelijke woning in bezit te krijgen. Bekend is, dat zelfs menigeen in een schuur de nacht doorbracht of er zelfs totaal woonde. Het kon dan ook niet uitblijven dat in de rijen van de Volksbond eens nadrukkelijk over dit onderwerp werd gesproken en ziedaar, men boekte resultaten. Onder leiding van de geestelijk leider van de Volksbond en de heer H. v.d. Lans werd een oprichtingsvergadering gehouden en meldden zich gelijk al 26 leden voor de nieuwe woningbouwvereniging Volksbelang. Een vereniging die weliswaar op Rooms-Katholieke leest was geschoeid, doch steeds voor alle gezindten bereikbaar is gebleken hetgeen het sociale streven van deze vereniging weerspiegelt. Wel, de vereniging was er in 1907, maar men had nog geen enkel huis om uit te delen. Zelfs nog geen plekje grond en geen enkele steen om de eerste arbeiderswoning te gaan bouwen. Er werd, voordat het uiteindelijk zover was, nog heel wat vergaderd.
Vijftig vergaderingen
Na zo’n dikke 50 bestuursvergaderingen was het dan eindelijk zover. De woningbouwvereniging Volksbelang kreeg de kans om een aantal huizen voor haar wachtende leden te gaan bouwen. Het was toen inmiddels al zeven jaar na de oprichting, dus 1914, en met gezwinde spoed ging men er tegenaan. 25 Woningen werden gebouwd in de Julianastraat, te weten de nummers 102 tot en met 124 en 103 tot en met 125. Huizen die inmiddels zijn gesloopt in het kader van de vernieuwing van de Oranjebuurt, tegenwoordig Vorstenhove genoemd. Voor de eerste 25 huizen van de vereniging kwamen ook de eerste 25 leden in aanmerking en dat gaf weinig moeilijkheden bij het verdelen. De oorspronkelijke huur bedroeg een gulden 85 per week en werd iets later verhoogd naar twee gulden tien. En dat op bouwgrond die voor twee kwartjes per meter werd gekocht…..
De explosie in de woningbouw door en voor Volksbelang kwam in de na-oorlogse jaren. Eerst werd de Koningstraat en omgeving gebouwd, alsook de Prinsessestraat en omgeving. Inclusief het hofje dat er na 55 jaar nog altijd in puike conditie bij staat en waarvan de huisjes erg gewild zijn. Al was het alleen al vanwege de rustieke ligging……