NOSTALGISCHE WANDELING DOOR LISSE VIA OUDE ANSICHTEN VAN WIM VAN HAGE

In een interview met de heer Hage worden veel ansichtkaarten over Lisse besproken. Hij heeft ook elf ingelijste tekeningen van Mandemakers.

door Ine Elzinga 

NIEUWSBLAD Jaargang 2 nummer 2, april 2003

Wim van Hage, bekend Lissenaar, want ooit de populaire uitbater van café-restaurant De Beurs aan de Haven, heeft in zijn lange leven heel wat ansicht­kaarten van Lisse verzameld. Hij is terecht trots op zijn collectie en droomt ervan dat ze nog eens op een cd-tje gezet zullen worden.

Ansichtkaartenverzamelaar Wim van Hage, bepaald geen onbekende in Lisse, is zelf heel bescheiden over zijn verza­meling:

‘Er zijn in Lisse mensen met veel meer kaarten dan ik.’ Op deze manier een wandeling door Lisse maken, maakt een mens haast weemoedig. Lisse wordt nu door velen als een mooi dorp gezien. Maar een nostalgische kaart van een lom­merrijk Vierkant, met muziektent en authentieke pomp, waar de stoomtrein wacht op reizigers, doet dromen over tijden van weleer.

CD voor liefhebbers

Van Hage zou graag meer mensen laten meegenieten van zijn verzameling: ‘Mijn broer heeft wel eens gezegd: Waarom zet je ze niet op cd? Dat wil ik best, maar ik weet niet zo goed hoe dat moet en ik heb er trouwens de apparatuur niet voor. Misschien dat iemand mij daarmee kan helpen? Dan zou het ook leuk zijn eens een avond te organiseren met lief­hebbers. Dan zul je zien dat er nog veel meer verhalen boven tafel komen,’ voegt hij er enthousiast aan toe.

Ingelijste prenten

Het verzamelen van kaarten begon een beetje per ongeluk: ‘Mensen namen wel eens kaarten voor mij mee en ik vond dat erg leuk, zo is het eigenlijk begonnen. Ik ben wel eens naar een ruilbeurs geweest, maar echt handelen in kaarten heb ik nooit gedaan.’ Van Hage beperkt zich niet alleen tot ansichtkaarten. Trots toont hij een serie van elf ingelijste prenten, tekeningen van Rademakers: ‘Die heb ik ooit gekocht, het zijn de originelen. Later is het boek Rijnlands Gezichten samengesteld, in dat boek staan de duplicaten.’

Hij slaat het oude kaartenboek open en we beginnen de wandeling in Lisse noord, nu de Oranjelaan die in zuide­lijke richting overgaat in de Heereweg. De kaarten dateren uit het begin van de 20e eeuw. Huize Rutsbo lag aan een weg die met kinderhoofdjes was geplaveid. De auteurs van kaarten waren het er, de aanduidingen lezende, kennelijk niet helemaal over eens, hoe deze weg heette. Kaarten die vrijwel eenzelfde stukje Lisse tonen, heten beurtelings Rijksweg, Hillegommerweg, Rijksstraatweg, en meer naar het zuiden Dorpsstraat en Heerenweg.

De Eendenbuurt

Wim van Hage: ‘Op de Dorpsstraat zat garage Kamminga en het woongebied daartegenover noemden we de Eenden-buurt (het huidige Vreewijk). Ik weet eigenlijk niet waarom. Op de plek waar de Kanaalstraat overgaat in de Berkhout­laan stond een prominent gebouw waarin het postkantoor was gevestigd. Met daarnaast De Steeg, je liep zo het land in.’

Tegen het postkantoor aan is op de ansicht een klein, haast vierkant gebouwtje zichtbaar: ‘Dat was toen een hulp-kantoortje van de politie.’ Van Hage wijst de lunchroom aan, het kledingmagazijn Klaver, het Vierkant waar op de plek van de huidige makelaar een kaasboer was gevestigd. Het Heda Modehuis heeft plaats gemaakt voor een restaurant. En er was een groot gebrandschilderd raam op het Vierkant.

De kaartenwandeling loopt langs het gemeentehuis: Toch eeuwig zonde dat dit ooit is afgebroken. Op deze kaart zie je nog dat het gemeentehuis ooit een balustrade had, die steunde op marmeren pilaren. De trap liep recht naar voren. Eronder was de politiecel.’ Later is die balustrade wegge­haald en laten de ansichten een gemeentehuis zien met de trap een kwartslag gedraaid.p school in Lisse

Na een koffiepauze besluiten we nu vanaf de Ringvaart Lisse in te wandelen. Mevrouw Van Hage groeide op in de Haarlemmermeer. In de vorige eeuw waren de kinderen uit de Haarlemmermeer ook al aangewezen op de scholen in Lisse: ‘Ik herinner me dat het een behoorlijk koud stukje was, vanaf de Lisserbrug de Kanaalstraat door. De school was vanaf thuis een halfuurtje lopen. In die tijd stonden er alleen aan de zuidzijde van de Kanaalstraat woningen. Je keek in noordelijke richting zo het polderland in.’

Van Hage vult aan: ‘De Lisserbrug was toen een draaibrug. Van de brugwachter mochten er soms een paar kinderen op blijven staan als hij met de hand de brug opendraaide. Dat was echt feest! Midden op het water staan kijken naar de boten die passeerden.’

De Haven was indertijd een echte haven, veel water dus. Van Hage herinnert zich de kermisklanten die per boot arriveerden en aan de kade voor café De Beurs aanlegden. Met de handkar werden de spullen naar het weiland achter de huidige Digros vervoerd om de kramen en de attracties op te bouwen.

De bollenrijders, maar ook de schippers die bollen vervoer­den, kwamen geregeld een bakkie doen in De Beurs en ook zij namen wel eens ansichtkaarten mee. De Beurs was een centraal ontmoetingspunt in oud Lisse, evenals het op een handworp afstand gelegen eeuwenoude établissement De Witte Zwaan (op het Vierkant), waar de tramreizigers wachtten en de notabelen elkaar ontmoetten.

Trapveldje

Het betegelde terrein tegenover de Gewoonste Zaak gelegen, nu een parkeerterrein, lag ooit braak. Van Hage voetbalde er in zijn jonge jaren: ‘Het was toen een asveld, dat wil zeggen dat de as uit de haarden er werd gestort. Voor ons een prachtig voetbalveld, maar eerlijk gezegd wel pijnlijk als je viel.’Uit de verzameling kaarten blijkt dat Woonzorgcentrum Berkhout is gebouwd op een veld prachtig paarse hyacin­then. Tenminste op deze kaart zijn de bloemen vakkundig paars ingekleurd! Het zullen ook wel eens roze of witte zijn geweest. Van Hage heeft heel wat met de hand ingekleurde ansichtkaarten.

Wie de ansichtkaarten van Van Hage eenmaal heeft gezien en de bijbehorende verhalen heeft gehoord, loopt ook als niet-Lisser met andere ogen door het dorp. Eigenlijk staan er zo tussen de dorpsvernieuwingsprojecten in nog best veel woningen uit het begin en het midden van de vorige eeuw. Zo kun je je toch nog een beetje een beeld kunt vormen van het dorpse leven in ooit een echte plattelandsgemeente, in de ware betekenis van het woord.

Het is te hopen dat het lukt de ansichtkaarten van Wim van Hage op een cd uit te brengen. Daar zal in het dorp zeker belangstelling voor zijn.