Renovatie van het historisch pand van van der Zaal aan het Vierkant

Augustinus Bloembollenmakelaars heeft Heereweg 225, het oude pand van van der Zaal aangekocht. Het wordt gerenoveerd. De kelder is het oudste en dateert uit het midden van de achttiende eeuw

door Sjaak Smakman

NIEUWSBLAD Jaargang 6 nummer 4, oktober 2007

Het wordt geen grote verhuizing: het is pakweg twintig stappen lopen van het huidige kantoor van Augustinus Bloembollen Makelaars aan het Vierkant naar het nieuwe kantoor: het pand van Van der Zaal (Heereweg 225). In september moet het klaar zijn en dan is opnieuw een belangrijk gemeentelijk monument gered van het dreigende en al half voltooide verval.

Een plaquette bij het pand geeft aan dat het pand historische waarde heeft. Ook is het e en gemeentelijk monument. Hier woonde de welgestelde bollenfamilie Van der Zaal. Eind 18^e eeuw/begin 19^e eeuw woonde hier ooit de befaamde Lisser timmerman en molenmaker Cornelis van der Zaal. Zijn dagboek is bewaard gebleven en
zal naar verwachting in 2008 door de Vereniging Ambacht & Gereedschap samen met VOL uitgegeven worden. Naar
schatting dateert de kelder, die ook zichtbaar zal blijven na de grijpende restauratie, uit het midden van de achttiende eeuw.

Het pand stond er tot eind 2005 steeds desolater bij. Het was op dat moment nog officieel eigendom van museum De Zwarte Tulp. Geestelijk vader van het museum Joop Zwetsloot, toen nog intensief betrokken bij de Zwarte Tulp, vatte ook het idee om in de woning een paar stijlkamer in te richten om aan te geven hoe een deftige bollenkweker met zijn gezin woonde. Weer later vatte Zwetsloot het idee op om de woning dan te gebruiken als onderkomen voor een cultuurhistorisch centrum voor de Bollenstreek. Het zou dan kunnen dienen als archief en vergaderruimte, echter werden deze plannen niet gerealiseerd. Het pand is nog ruim twee jaar in gebruik geweest als onderkomen voor het provinciale project Geest en Grond. Maar toen dat werd afgesloten, ging het pand nog harder achteruit. Uiteindelijk werden er zelfs in de gemeenteraad vragen overgesteld. Want op deze manier was het pand geen aanwinst voor het Vierkant.                                                                                                                        i
De toenmalige wethouder Ab Moolenaar wist te melden dat er waarschijnlijk horeca in zou komen, maar ook die plannen ketsten uiteindelijk af. En toen kwam ABM in beeld. Waarom? Eigenlijk niet zo gek, zegt Ton Augustinus:

Het gaat goed met onze organisatie. Paul en Bart Augustinus met ABM, een makelaars huis in bloembollen, en de jongste broer Ton bestiert Augustinus Vastgoed Makelaars, welk zich richt op bemiddeling van belegging- en agrarisch onroerend goed.

Het Jamin-pand is door de groei van de afgelopen jaren veel te klein geworden. Want hoewel de makelaars vaak op pad zijn, kun je daar niet de twaalf medewerkers huisvesten die ABM / AVM inmiddels telt. Op zoek naar een geschikt ander gebouw viel het oog bijna automatisch op het pand recht tegenover de huidige vestiging. Niet alleen is het pand groot genoeg, maar het krijgt ook na de restauratie, de uitstraling die past bij deze organisatie.

Van de gemeente, zegt Ton, hebben we van meet af aan alle medewerking gekregen en sinds januari wordt er hard gewerkt aan het pand. Er moet heel veel gebeuren. Niet alleen was het pand toch in behoorlijk slechte staat, ook de omvorming van een woonhuis uit het begin van de vorige eeuw tot een modern kantoor vergt de nodige aanpassingen. Zo is er aan de achterkant inmiddels een flink stuk uitgebouwd om op de begane grond meer ruimte te krijgen. Van het interieur met cultuur historische waarde blijft het nodige bewaard: het glas-in-lood is zorgvuldig verwijderd en komt weer terug, de grote schouwen in de voorkamers aan beide zijden van de voordeur blijven behouden. In het middengedeelte wordt wel flink verbouwd: de ijzingwekkende smalle en steile trap naar de eerste verdieping wordt vervangen door een nieuw trappenhuis.

Een deel van de buitenmuur is daarbij zichtbaar geworden en dat blijft zo, zegt Ton, om de historie van het pand te bewaren. De zolder is een verhaal apart: de dragende balken zijn halfrond gebogen – een hele bijzondere constructie – en hoewel de ondersteunende pilaren midden op de verdieping staan, kunnen ze niet weg. „Dan stort het dak in, heeft de architect ons verzekerd”, zegt Ton. De tafel op deze als vergaderruimte bestemde bovenverdieping moeten dus straks maar om de balken heen worden gebouwd. Ook details van het oorspronkelijke gebouw uit 1750 die tijdens de restauratie naar boven kwamen blijven behouden. In september 2007 is de restauratie voltooid en is een gemeentelijk monument in oude glorie hersteld, een aanwinst voor de gemeente en het Vierkant.