Schrijver van Dik Trom C.J. Kieviet was hier schoolmeester

In 1877 kreeg Kievit een aanstelling bij de Openbare Lagere School in Lisse. Hij trouwde met Gezina Louisa Veldhujzen van Zanten. Zijn verhalen over Dik Trom zijn te herkennen in situaties in Lisse.

Door Deen Boogerd

NIEUWSBLAD Jaargang 13 nummer 1, januari 2014

Onlangs kwam er een verzoek uit het Noord Hollandse Eters-heim. Een medewerker van het daar pas geopende museum, “het Schooltje van Dik Trom”, vroeg ons of wij een huwelijks-acte konden opduiken aangaande het huwelijk van Cornelis Johannes Kieviet (schrijver van Dik Trom) en de toen in Lisse woonachtige Gezina Louisa Veldhuijzen van Zanten. Uit de opgeviste akte bleek inderdaad dat zij; “op heden den vierden der maand October achttien honderd drie en tachtig” te Lisse in het huwelijks bootje waren gestapt. Aldoende kwamen er nog wat meer bijzonderheden over CJ. Kieviet tevoorschijn. Na de kweekschool in Delft werd hij in 1877 hulpleerkracht in Vijfhuizen. In 1879 kreeg hij een aan­stelling in Lisse. Omstreeks die tijd ontmoette hij zijn toekomstige bruid Gezina Louisa Veldhuijzen van Zanten. Na een kort verblijf in Den Haag werd hij in 1883 hoofdmeester te Etersheim. Daar begon hij zijn eerste boeken te schrijven. In één van zijn werken “Nog niet te laat!”, beschrijft hij hoe Johan Poster vanuit school door het bos langs het kasteel naar huis loopt.

De woning “Woudzicht” is waarschijnlijk “klein Veenenburg” aan de Loosterweg, het ouderlijk huis van zijn geliefde. Het huis is ruim een halfuur gaans van het dorp “Bloemenhoven” (Lisse). Ook “Zandvliet” zoals de Keukenhof toen heette beschrijft hij in dat boek. In een ander boek, met de titel “De hut in het Bos”, zijn de vergelijkingen nog duidelijker in de omgeving en op de personages te plakken. Al op de eerste pagina maken we kennis met opa “Bolland van de Heuvel” waarin Marinus Veldhuijzen van Zanten zijn schoonvader te herkennen is.

In bijna al zijn boeken ging Kieviet uit van een bestaande situatie en voor hem bekende personages. Zo zijn de verhalen van Dik Trom zo goed als zeker in Kieviets geboorteplaats Kruisdorp (na 1868 Hoofddorp) te plaatsen. Direct na hun trouwen verhuisden zij naar het dorpje Etersheim en woonden daar in de meesterswoning  aan de school. Nu schoolmuseum “Het schooltje van Dik Trom”, de naam is wel tegenstrijdig als je er vanuit gaat dat Dik Trom in Hoofddorp opgroeide maar zijn eerste boeken werden in Etersheim geschreven dus ook Dik Trom als fictief persoon is daar ontstaan. In een uitgave van “Meerhistorie”, is een artikel gewijd aan Dik Trom. Het stuk beschrijft een gezin van acht kinderen met de naam Buurman uit het oude Hoofddorp. Eén der kinderen, Dirk David zou model hebben gestaan voor Dik Trom. Zijn oudste zus Willemijntje Buurman was getrouwd met Eaurens Kieviet. Hij was de eerste schoolmeester te Lisserbroek een iets oudere broer van de schrijver. Dankzij zijn schoonzus kwam de auteur met Dirk David en hun gezin in aanraking. “Het is een bijzonder kind en dat is-ie”, die gevleugelde uitspraak zal een vaak gehoorde kreet zijn geweest als de verhalen over Dirk Buurman de ronde deden en nu nog weerklinken in de boeken over het leven van Dik Trom. J.C. Kieviet woonde waarschijnlijk na zijn aanstelling te Lisse in bij zijn broer in Lisserbroek want hij is nooit ingeschreven als woonachtig te Lisse. Wel is zeker dat Gezina in die tijd bijles kreeg in de Engelse taal bij Eaurens Kieviet. Tja, dan kun je elkaar bijna onmogelijk mislopen!

Bron

Gemeentearchief van Lisse

Archief “Vereniging Oud Lisse”

Museum “Het schooltje van Dik Tromt” te Etersheim

Uitgave nr. 2 van ‘Meerhistorie, cultuur historisch Haarlemmenneer ‘ Juni2013

Biografisch Woordenboek Nederland

Meer weten?

http://hetschooltjevandiktrom.nl/nieuwsbrief
http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecte BWN/lemmata/bwn3/kieviet
http://www.dbnl.org/tekst/geld023cjoh01_01/geld023cjoh01_01.pdf