Station Lisse 100 jaar oud

Het station van Lisse bestaat honderd jaar.

In 1905 werd het station gebouwd in Art Nouveau stijl door architect Margadant. Hij ontwierp meer stations. Het is een rijksmonument. In 1993 werd het station overgenomen door de VOL en vervolgens gerestaureerd.

Door Frits Treffers

Nieuwsblad Jaargang 5 nummer 1, januari 2006

Uw Vereniging Oud Lisse heeft een bijzondere band met dit gebouw, want zij behoedde het in 1993 voor sloop. Thans is het een Rijksmonument en wordt het heel succesvol gebruikt als restaurant.

Begin 1840 kreeg de gemeente Hillegom bericht dat de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (H.IJ.S.M.) toestemming had gekregen om een spoorlijn tussen Haarlem en Leiden aan te leggen. Deze lijn zou evenwijdig gaan lopen aan de Haarlemmer Trekvaart. Zowel in Hillegom als in Lisse was een halte gepland.
Hiertegen kwamen drie grondeigenaren in het geweer. Eén van hen was de heer Leembruggen, eigenaar van het landgoed Veenenburg op de grens van Hillegom en Lisse. Die stelde een ander tracé voor, maar de minister weigerde. Ook de gemeente Lisse was tegen, want het door Leembruggen voorgestelde tracé zou het dorp Lisse isoleren. Leembruggen bleef zich evenwel verzetten. Hij wilde het recht hebben om de trein nabij Veenenburg te laten stoppen, zodat zijn kinderen gemakkelijker naar hun school in de stad konden reizen.

Hinder

In 1901 deed de rechter eindelijk definitief uitspraak. ‘De behoorlijke uitoefening van de spoorwegdienst werd (door het idee van de heer Leembruggen) gehinderd, omdat er te vaak gestopt moest worden.’
Zo werd op 12 september 1904 ’s middags om half twee in het Centraal Personen Station te Amsterdam (in het lokaal naast de Wachtkamer 3e Klasse, ingang vestibule) de aanbesteding gehouden van het te bouwen station in Lisse.
Het gebouw werd in Art Nouveaustijl ontworpen door architect D.A.N. Margadant (1849-1945) die omstreeks 1870 in dienst van de H.IJ.S.M was getreden. Hij ontwierp onder meer de stations van Haarlem, Leiden, Santpoort, Amersfoort en het Hollands Spoor in Den Haag. In de details van het Lissese station herkent met het monumentale Haarlemse station! De bouwsom werd begroot op fl. 153.000,-.
Het Lissese station werd in 1905 in gebruik genomen. Vlak na de Tweede Wereldoorlog, in 1945, werd het station uit de dienstregeling geschrapt, omdat de afstand tot de dorpskern te groot was. Het deed een aantal jaren alleen nog dienst in het voorjaar tijdens de Keukenhofweken. In de loop der jaren verpauperde het gebouw sterk. Aan het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw kwam het op de nominatie te staan om gesloopt te worden. De Nederlandse Spoorwegen zagen handhaving van het gebouw niet meer zitten.

Stationschef Möller

De bemoeienissen met het Station van uw Vereniging Oud Lisse (opgericht in 1991) begon toen mevrouw U.M.Möller-Blom, de echtgenote van de tweede Stationschef met wie zij nog steeds in de Stationswoning op de eerste etage woonde, de aandacht van het bestuur voor het pand vroeg. De Vereniging bestond toen nauwelijks een jaar. De Bouwkundige Werkgroep bestond ook nog maar kort.
Niettemin pakte de groep in juli 1992 de zaak aan. Men bezocht het ondertussen zwaar verwaarloosde pand en vroeg bij de Nederlandse Spoorwegen de bouwtekeningen op.
Men kreeg de beschikking over één tekening, maar wel de belangrijkste. De gevels en de doorsneden stonden er duidelijk op vermeld. Het gebouw bestond uit een hoofdgebouw met op de begane grond loketruimte, twee wachtkamers en een opslagruimte. Daarboven was een woning van twee verdiepingen. Een los staand kleiner gebouw diende vroeger tot toiletruimte. Daartussen was een boog gemetseld., maar die is later afgebroken.
Op het perron was een waterpomp aangebracht. Nog niet zo lang geleden is die pomp weer opgedoken en aan de Vereniging Oud Lisse afgestaan!
Een jaar later, 1993 dus, pakte de VOL de koe bij de hoorns: men slaagde er na slepende onderhandelingen in het Station van de NS te huren voor een periode van twintig jaar met automatische verlenging, tegen een kleine huursom, maar wel met de verplichting het onderhoud voor eigen rekening ter hand te nemen. De Vereniging zei ja, want dit was de enige manier om het pand te behoeden voor sloop zoals de Nederlandse Spoorwegen vast van plan was. De ondertekening van de overeenkomst door voorzitter Den Boer van de VOL en de directie van de Nederlandse Spoorwegen vond plaats op 26 maart 1993.

Het hele station van Lisse was versierd met bloemslingers toen in 1939 de Nederlandse Spoorwegen honderd jaar bestond. Een drietal Nederlandse militairen heeft het zich heel aangenaam gemaakt met een rokertje op het perron. De Duitse inval in mei 1940 stond voor de deur.

Oude staat

Het gebouw werd geheel gerenoveerd en zoveel mogelijk in de oude staat teruggebracht. De oude oliestookinrichting werd vervangen door een propaangasinstallatie. Tijdens het schilderswerk in de wachtkamer van de 3e klasse ontdekte men Jugendstil-patronen op de banken en die versieringen heeft men wederom teruggebracht! In de wachtkamer der 1e Klasse zat een heel fraaie plafondafwerking, maar die moest helaas afgedekt worden door een geluidwerend plafond in verband met het feit dat de bovenwoning nog werd bewoond.

Rijksmonument

Het duurde niet lang of het gebouw kwam op de Rijksmonumentenlijst te staan!
De VOL verhuurt het gebouw sedert 1994 aan de heer John Nederstigt uit Lisse, die er het restaurant De Verloren Koffer in vestigde (feestelijke opening op 6 december 1994), dat vanaf het begin ‘liep als een trein’! Hij was er dan ook in geslaagd de hele inrichting in de oude staat van de jaren dertig terug te brengen en de oude sfeer zo veel mogelijk te handhaven.