DE CEDER OP HET VIERKANT KRIJGT HET MOEILIJK

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)

13 januari 2015

door Nico Groen

Bij een van de vorige opknapbeurten van het Vierkant had de gemeentelijke plantsoenendienst veel in de melk te brokkelen wat het onderhoud van de ceder betreft. De wortels waren nogal naar de oppervlakte gegroeid. Er werd daarom een vierkant muurtje ruim om de boom gemaakt. Binnen dit vierkant werd een halve meter grond opgebracht. Daar werden een groot aantal beluchtingbuizen ingebracht om voldoende zuurstof bij de wortels te brengen. In deze opgebrachte grond groeiden in de loop der jaren ongetwijfeld vele haarwortels, die vocht en voedsel opname voor een betere groei van de ceder. De ceder zou weer tientallen jaren in goede omstandigheden kunnen groeien.
Een paar jaar geleden werd aan de westkant van de boom een paar grote dragende takken met allerlei zijtakken afgezaagd. Door deze grote hap uit de boom was de mooie symmetrische vorm verdwenen. Hierdoor kwam de boom uit het lood te staan.
Ondertussen kwamen er plannen om het Vierkant opnieuw te renoveren. In de oorspronkelijke plannen was geen plaats voor de ceder. Er waren veel protesten van omwonenden en onder andere de Vereniging Oud Lisse. Daarom werd door B&W van Lisse de schetsgroep herinrichting Vierkant met omwonenden, ondernemers op het Vierkant en de Vereniging Oud Lisse opgericht. Deze schetsgroep adviseerde de Gemeente Lisse om de monumentale ceder te behouden. De Gemeente Lisse heeft dit advies overgenomen in het definitieve herinrichtingsplan dat in september 2013 gepubliceerd werd.
Afgelopen herfst werd het herinrichten van het Vierkant voortvarend aangepakt. De oude bestrating werd verwijderd. Tot grote schrik van menigeen werd rondom de ceder een halve meter grond tot de stam verwijderd. De grond dus die in het verleden was opgebracht om de levensvatbaarheid van de boom te verbeteren. Daarna werden tot op grotere diepte de wortels rondom de boom tot op een paar meter van de stam afgehakt en verwijderd. Vervolgens werd tot op een paar meter van de stam alles bestraat. Iedere deskundige weet dat de hier genoemde maatregelen desastreus kunnen zijn voor een boom. Er kan geen water meer worden opgenomen, maar de kroon blijft wel verdampen. Verdroging van de boom zal het gevolg zijn. De enige remedie hiertegen is om van de kroon ook een groot gedeelte te verwijderen door de boom goed te snoeien.
Onlangs werd begonnen de boom te snoeien. Men begon aan de westkant, waar de draagtakken al eerder waren verwijderd, zoals boven vermeld. Door deskundige snoei werden de happen in de bomen als het ware gecamoufleerd. Daarna werden de 3 andere zijden van de ceder ter hand genomen. Er werden alleen uiteinden van takken en dwarse takken verwijderd. Dit is waarschijnlijk te weinig om verdroging te voorkomen. Het gevolg is ook dat de boom nu nog meer uit het lood staat. Daarom is de kans groot dat de boom omwaait. De boom heeft immers ook geen wortels meer om hem rechtop te houden.
Kortom, zonder verdere rigoureuze maatregelen is de ceder waarschijnlijk ten dode opgeschreven door droogte of storm. U begrijpt, dat de Vereniging oud Lisse niet blij is met de gang van zaken zoal boven genoemd.

De ceder vóór de opknapbeurt van het Vierkant.. Foto: Nico Groen

De ceder zoals die er nu bijstaat. Foto: Nico Groen

De voet van de boom heeft weinig ruimte meer. Foto: Nico Groen