GEREFORMEERDE GEMEENTE 150 JAAR

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)                                25 augustus 2015

door Nico Groen

Op 6 september a.s is het 150 jaar geleden dat de Gereformeerde Gemeente werd gesticht. Een goede gelegenheid om bij de geschiedenis van de Salemkerk stil te staan.

In 1840 kwam Hendrik van Voorst naar Lisse en pachtte de boerderij van kasteel Keukenhof. Hij was lid van de Hervormde Kerk, maar voelde zich kerkelijk in Lisse niet thuis. Hij had meer affiniteit met ‘de Gereformeerde Kerk onder het Kruis’ te Noordwijk. In 1848 ging hij over naar deze gemeente en was er van 1852 tot 1855 ouderling.
In 1847 werd Gerrit Segers tuinbaas op kasteel Keukenhof en verhuisde het gezin naar Lisse. Segers en van Voorst werden vrienden. Ook Segers was aanvankelijk lid van de Hervormde Kerk van Lisse, maar ging al spoedig met van Voorst mee naar Noordwijk, omdat de prediking hem daar veel meer aan sprak. In 1851 zegde ook hij zijn lidmaatschap van de Hervormde Kerk op.

Omdat het op den duur steeds moeilijker werd om naar Noordwijk te gaan, besloten van Voorst en Segers met nog enkele andere vrienden om iedere zondag twee leesdiensten te houden bij Segers thuis.
De vriendenkring breidde zich uit en men besloot een kerkje te bouwen aan de Kanaalstraat op grond van Gerrit Segers. Ds. Kloppenburg werd gevraagd een gemeente te stichten. Op 6 september 1865 heeft hij de gemeente geïnstitueerd. Een jaar later was de kerk al te klein en werd een nieuwe gebouwd. De oude kerk werd toen pastorie en kosterswoning. Deze nieuwe gemeente behoorde toen dus bij de  ‘Gereformeerde Kerken onder het Kruis’. In 1907 sloot men zich aan bij de toen opgerichte Gereformeerde Gemeenten.

In 1886 werd ds. Fransen beroepen. Intussen was het kerkbezoek sterk toegenomen. Uit de verre omgeving kwamen de mensen naar Lisse om de prediking van ds. Fransen te beluisteren. Iedere zondag was de kerk stampvol. Dus besloot de kerkenraad tot de bouw van een nieuwe kerk met pastorie in de Kanaalstraat, waar nu C&A staat. Op 6 februari 1887 werd de eerste dienst in dit nieuwe, derde, kerkgebouw gehouden.

Op een gegeven moment kwam het voorstel om weer een nieuwe kerk te bouwen omdat de bestaande kerk te klein was geworden. Van de gemeente Lisse werd daarvoor een perceel grond gekocht aan de Tulpenstraat. Op 17 augustus 1935 werd de eerste steen door ds. Ligtenberg gelegd.
De laatste dienst in de Kanaalstraat werd gehouden op 2 februari 1936, nadat de Gemeente hier 49 jaar gekerkt had.

Door de oorlogssituatie werd het kerkbezoek moeilijk. Er was geen elektriciteit, dus waren er geen avonddiensten meer. Helaas was ook een aantal gemeenteleden als gevolg van de oorlog overleden.
De pastorie aan de Kanaalstraat was door de Duitsers gevorderd, maar al in 1942 werd grond aangekocht voor de bouw van een nieuwe pastorie vlak bij de kerk.

In het laatste Nieuwsblad van de Vereniging Oud Lisse staat een artikel naar aanleiding van de stamboom van Gerrit Segers, 150 jaar geleden één van de twee initiatiefnemers bij het stichten van de Gereformeerde Gemeente. Gegevens zijn ontleend aan informatiemateriaal dat behoorde bij een expositie in Museum de Zwarte Tulp, die in 2006 samen met de Vereniging Oud Lisse was opgezet.