DE GEVELSTEEN VAN BUITGENPLAATS UYTERMEER

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)

17 november 2015

door Nico Groen
 
In het kader van Poelpolder 50 jaar volgen we de cultuurhistorie langs het Ommetje van de Poelpolder. Vorige keer stonden we op de Zemelbrug. Het Ommetje gaat nu over de dijk naar het zuiden. Vóór de flats zien we links onder aan de dijk de school Uitermeer, die op de nominatie staat om gesloopt te worden.

Op deze plek stond vroeger buitenplaats ‘Uytermeer’. Nog steeds kan men bij enig graven achter de school in de noord-westhoek tegen de dijk gele ijsselsteentjes van het landhuis vinden.
Het is gebouwd door de vermaarde literator Petrus Scriverius, dat schrijver betekent. Hij was nogal tegendraads en kwam vaak in ernstig conflict met de autoriteiten. Hij heeft vele artikelen en gedichten in het Latijn en in het Nederlands geschreven. Zelfs toen hij blind werd op 66 jarige leeftijd, bleef hij verhalen maken door middel van iemand, die alles opschreef van wat hij vertelde. Of hij er ook heeft gewoond is niet duidelijk. Hij had de grond gekocht in 1631 van de kerken van Leiden, die de Poelpolder hadden drooggemalen.

Later behoorde de buitenplaats aan de familie van der Stel. De familie was bekend door Simon van der Stel en zijn zoon Willem Adriaan. Simon was van 1691 tot 1699 gouverneur van de Kaapkolonie. Willem Adriaan was van 1699 tot 1706 gouverneur van de Kaapkolonie. Na zijn afzetting als gouverneur vanwege het privé inzetten van VOC personeel ging hij op Uytermeer wonen. Er is in zijn vroegere wijnboerderij ‘Vergelegen’ in Zuid Afrika nu zelfs een museum over hem ingericht.

Boven de deur van de buitenplaats ‘Uytermeer’ was een prachtige gevelsteen ingemetseld met de naam ‘Uytermeer’ en het jaartal 1642 er op. Op de gevelsteen bevindt zich het wapen met schuinbalk en ster van Petrus Scriverius. Dit is te zien op een tekening uit 1732 van Abraham Rademaker.

Tijdens  de sloop van het huis die vóór 1770 moet hebben plaatsgevonden, is deze gevelsteen bewaard gebleven. In Lisse was lange tijd onbekend waar de steen was gebleven. Het bleek dat deze gevelsteen ingemetseld was onder het afdak van het voormalige koetshuis van Klein Leeuwenhorst in Noordwijkerhout. Dit koetshuis was tot een fraaie bungalow verbouwd.  Na veel overleg was barones van Heeckeren van Brandsenburg, geb. jkvr. H.A.A. Gevers van Klein Leeuwenhorst bereid de gevelsteen af te staan aan de MAVO school, die hier ter plaatse gebouwd zou worden. Op 19 september 1975 werd de gevelsteen, ingemetseld  in de hal van de school, onthuld door de barones. De school kreeg de naam Uitermeer.

De school wordt eerdaags gesloopt om plaats te maken voor huizen en een flatgebouw. Als het goed is wordt deze prachtige historische gevelsteen in de hal van het flatgebouw van wooncorporatie STEK ingemetseld. De Vereniging Oud Lisse heeft zich hiervoor hard gemaakt.