DE GROTE VERKOOP VAN TUINBEELDEN ETC. OP KEUKENHOF: AANVULLING

DE GROTE VERKOOP VAN TUINBEELDEN ETC. OP KEUKENHOF,

 (Aanvulling op Leids Jaarboekje 1969, blz. 181 e.v.)

door A. M. Hulkenberg

De welbekende heer mr. A. Staring te Vorden was zo vriendelijk mij het volgende mede te delen. ,,Sinds ongeveer 1931 bezit ik twee zandstenen sphinxen, te voren staande naast de voordeur van het huis Rijnvreugd bij Leiderdorp. Sindsdien is dat huis afgebroken. Die sphinxen nam ik over uit de boedel van wijlen Graaf van Byland. Ze heetten afkomstig te zijn van het huis te Swieten. Vanwege die herkomst hoopte ik de beeldbouwer te ontdekken. Ik vond verschillende beeldhouwers die werkten voor de heer Bicker, maar de maker van de sphinxen werd niet genoemd, Ik hoef nu niet langer te zoeken, want de beide sphinxen zijn blijkbaar no. 41 van de veiling op Keukenhof, die verkocht werden aan de heer Van Swieten. Weliswaar worden ze beschreven als van hardsteen en zijn mijn sphinxen van zandsteen maar misschien noemde men toen hardsteen wat men nu harde zandsteen zou noemen. Tegenwoordig is hardsteen de harde blauwe steen, wel gebruikt voor stoeppalen en grafzerken, maar deze werd zover ik weet nimmer gebruikt voor een tuinbeeld. De sphinxen waren al op Keukenhof anoniem en ze zullen dat nu wel moeten blijven. Er zal nog wel meer beeldhouwwerk van Swieten bewaard zijn gebleven in de buurt van Leiden, staande tussen bloemstruiken in plaats van in een geometrische tuin, maar alleen het toeval kan de herkomst van oude tuinbeelden of vazen verklappen.” Voor deze mededeling ben ik de heer Staring zeer erkentelijk en ik hoop dat zulk een ,,toeval” ons nog meer gegevens over de verkochte beelden zal verstrekken. Ten slotte nog iets betreffende de nrs. 35 en 36, ,,Laurens Koster” en ,,Desiderius Erasmus”. Op 18 april 1754 werden beide beelden voor 21 gulden per stuk door de Leidse timmerman Jacobus Snarenberg C.S. verkocht aan de heer Bontekoning, die ook nog voor f 200 een ,,Cupido en pedestal” verwierf. (ARA, Recht. ar& Lisse nr. 74 fol. 224). Nadere gegevens betreffende deze koper ontbreken, maar waarschijnlijk is het de voorname makelaar Fioris Dirksz Bontekoning, die ,,op de Binnenkant” te Amsterdam woonde en ook een buitenplaats bezat. (Gemeente-archief Amsterdam, Kohier van 1742). Alweer nieuwe vragen: Welke buitenplaats was dit en waar zijn ,,Laurens Koster” en ,,Desiderius Erasmus”?

Tekst en Foto uit het Leids jaarboekje 1970 pag 159