Eerste Oranjekoerier werd 75 jaar geleden gemaakt.
In de herfst van 1944 wordt de behoefte aan informatie van de geallieerden over het front steeds groter in Lisse. Besloten werd iedere dag een illegaal krantje op christelijke grondslag te stencillen bij met de naam Oranjekoerier. Nummer 1 kwam op 24 oktober uit.
Sporen van vroeger (LisserNieuw)
22 oktober 2019
door Nico Groen
In de herfst van 1944 zijn vele Lissers in het ongewisse over het verloop van de oorlog. Zijn de geallieerden aan de winnende hand of lijden ze gevoelige verliezen en raken zij steeds meer terrein kwijt? Die onzekerheid was een goede reden om een illegaal blad te maken: de Oranjekoerier.
In de herfst van 1944 wordt de behoefte aan informatie van de geallieerden over het front steeds groter, omdat in Lisse veel radio’s zijn geconfisqueerd door de Duitsers of omdat men niet meer durfde te luisteren naar Radio Oranje. Bovendien valt de stroom op diverse plaatsen in Lisse geregeld uit. Daarom komen in de Schoolstraat ten huize van de familie Montagne enkele Lissers bij elkaar om na te denken over een illegaal krantje. De initiatiefnemers zijn Jan Montagne jr., Wietse Montagne, Marius Montagne, Leo van Rooyen en Max Vermeer, zoon van de bakker. Marius Montagne is later directeur van bollenveiling HBG geworden. Onlangs vierde hij zijn honderdste verjaardag.
Illegale krant
Besloten werd iedere dag een illegaal krantje op christelijke grondslag te stencillen bij met de naam Oranjekoerier. In de woning op zolder aan de Schoolstraat was een radio aanwezig, die Radio Oranje uit Londen kon ontvangen. Daar werd iedere avond om 20.00 uur naar de dagelijkse uitzending met nieuws van het front geluisterd. Tijdens de uitzending maakte Marius aantekeningen in steno. Na de uitzending werd het geheel, uitgewerkt en getypt door Marius en Wietse, direct weggebracht naar bakker Vermeer, daar gestencild en vervolgens rondgebracht bij de bezorgers. Na enige tijd was de oplage maar liefst 1500 exemplaren. Tot na de bevrijding werd er iedere dag, behalve op zondag, zo’n illegaal krantje van 1/2, 1 of 2 pagina’s gemaakt.
Het eerste nummer van de Oranjekoerier van 24 oktober 1944 begint als volgt:
“Nr 1 24 october 1944
BIJ HET EERSTE NUMMER
Moge de drastisch gerantsoeneerde, of de hier en daar reeds geheel stop gezette gas- en electriciteitsvoorziening ons reeds zwaar hebben getroffen in onze voedselbereiding, verlichting en verwarming, niet minder rampspoedig is het feit, dat hierdoor ons enig contact met de vrije wereld onze radio ten deele of zelfs geheel wordt uitgeschakeld.
Snel en betrouwbaar te blijven worden ingelicht in de wellicht beslissende phase, waarin de oorlog thans is gekomen zal den meesten van ons even zwaar wegen, als een gevulde maag en een des avonds verlichte en verwarmende woning.
Welnu, aan deze behoefte, snelle en betrouwbare voorlichting en berichtgeving, wil ons blad, dat hiermede zijn intrede doet, voldoen. Het zal iederen dag verschijnen. De oplage is voorlopig klein voor die gebieden, waar de electriciteitsvoorziening (lees: het luisteren naar de radio) nog min of meer beperkt doorgaat. Zoodra ook deze daar geheel wordt stop gezet, zal de oplage in de bedoelde gebieden onmiddellijk worden vergroot. Ten slotte doen wij nog een dringend beroep op U, om dit blad na inzage zoo snel mogelijk aan een Uwer vertrouwden door te geven; u vergroot hier mede onze oplaag in aanzienlijke mate”.