EERSTE POELLAAN LIEP TOT BURGEMEESTER DE GRAAFPLEIN

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)

20 oktober 2015

door Nico Groen
 
In het kader van Poelpolder 50 jaar volgen we de cultuurhistorie langs het Ommetje van de Poelpolder. Vorige keer hebben we de geschiedenis van de Zemelbrug behandeld. De Zemelbrug ligt in de 1e Poellaan over de Rijn- of Ringsloot, vroeger ook Voorringsloot geheten. De Zemelbrug is mogelijk voor het eerst aangelegd in 1627. Toen moet er dus ook een weggetje over de brug de Poelpolder zijn ingegaan. Na de Zemelbrug liep het pad stijl rechtdoor naar beneden.  Dit was niet veel meer dan een karrenspoor,  gebruikt door de boeren en andere belanghebbenden in de Poelpolder en in de Roversbroekpolder. In de Roversbroekpolder werden groenten geteeld, die ook over dit pad moesten worden vervoerd. Rond de Tweede Wereldoorlog lag er in het midden van dit karrenspoor een klinkerpaadje.

De oorspronkelijke ‘Rouversbroock’ werd gescheiden van de Lisser Poelpolder door de Achterringsloot. Deze liep vanaf de noordkant van de waterzuivering langs de noordkant van het Mondriaanpark naar het Burgemeester de Graafplein. Hier nam de Achterringsloot een bocht naar het zuid-oosten om uit te komen bij de huidige Roversbroekdijk.

Op kaarten uit die tijd is te zien, dat de 1e Poellaan uitkwam waar nu het Burgemeester de Graafplein is. Dus op het uiterste noordwestpuntje van de Roversbroekpolder.
Hier lag tussen de Lisser Poelpolder en de Roversbroekpolder een ophaalbrug ofwel een basculebrug. Deze ophaalbrug werd in 1933 vervangen door een vaste brug. Deze vaste brug is rond 1959 weer gesloopt bij het dempen van de Achterringsloot.

Op de oude kaarten en bijgevoegde luchtfoto  is ook te zien dat de 1e Poellaan direct na de Zemelbrug zich in drieën splitste. Rechtdoor dus naar de Roversbroekpolder en linksaf langs de dijk naar boerderij Poeleway die in de zestiger jaren van de vorige eeuw gesloopt werd ten behoeve van de nieuwbouw.  Rechtsaf ging de weg naar huize Uitermeer en boerderij Langeveld. Deze boerderij had vroeger het adres 1e Poellaan 103.

Het gedeelte van de 1e Poellaan tussen de Heereweg en de Zemelbrug was in de 18e eeuw belangrijker dan het gedeelte over de brug. Dit kwam doordat er bij de Zemelbrug in de Rijnsloot een laad- en losplaats was voor boten. Hier werden ‘door de in en opgesetenen, de vrugten ende gewassen van haar land’ overgeladen op boten om die ‘ in de naast gelegen steden Haarlem en Leijden ter mark te kunnen senden’ (Lissese resolutiën 1730).

Het Haarlemmermeer was nog niet droog gemalen. De overvaart over het meer was gevaarlijk. Daarom ging men liever over de Trekvaart. Dit kon alleen over ‘het Mallegat, de eenigste vaart’ bij  de Engel, die de Rijnsloot verbond met de Trekvaart. De volgeladen boten gingen dus naar het zuiden over de Rijnsloot en via het Mallegat naar de Trekvaart waar men naar Leiden, Haarlem of zelfs Amsterdam kon gaan.

De Zemelbrug ligt midden op de foto. Te zien, dat de 1e Poellaan zich na de Zemelbrug in drieën splitste. Foto uit het boek ‘Kleine Kroniek van Lisse, 1960 tot en met 1969’ van Arie in ‘t Veld