TSAAR ALEXANDER I WAS 200 JAAR GELEDEN IN LISSE

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)                                            23 september 2014

door Nico Groen

Precies 200 jaar geleden kreeg het etablissement De Witte Zwaan in Lisse hoog bezoek.
Na de zege op Napoleon keerde tsaar Alexander I als overwinnaar terug . Hij maakte een zegetocht door Frankrijk, Engeland en de nieuw gevormde staat der Nederlanden, met aan het hoofd de door hem gesteunde soevereine vorst Willem I.
Zijn reis door de Nederlanden vormde een ware triomftocht: overal werd hij met egards overladen en waren er triomfbogen opgericht. Overal stonden juichende menigten langs de weg en werden er feesten gegeven. Op 2 juli 1814 reisde Alexander I van Den Haag naar Katwijk om de Katwijkse Uitwatering te bezoeken. Na dit werkbezoek ging te tocht via Haarlem naar Amsterdam. Zo kwam de stoet ook door Lisse. Zoals bij veel gelegenheden in die tijd, werd een gedeelte van de paarden bij de Witte Zwaan gewisseld. Ook werd er gegeten en gedronken. Het was zeker geen klein gezelschap, gezien de gepeperde rekening, die de toenmalige, zeer populaire herbergier Gerrit Veldhorst (de Veldhorststraat is naar hem vernoemd) naar de gastheer, de latere koning Willem I, opstuurde. Die nota is bewaard gebleven en was te zien op een tentoonstelling ter gelegenheid van het 800-jarig bestaan van Lisse in 1998.
De keizer reisde met 12 rijtuigen, waarvoor een bespanning van 51 paarden nodig was. Alexander zat in een open calèche, bespannen met 6 paarden. De glorieuze intocht met ontvangst in het Koninklijk Paleis in Amsterdam, de eerste staatsontvangst van Willem I, vormde een hoogtepunt van deze dag.
De Kozakken van de tsaar, die een belangrijke rol speelden bij de overwinning op Napoleon, hebben een onuitwisbare en niet altijd positieve indruk op de Nederlanders gemaakt.
Dat blijkt ook uit het dagboek van Cornelis van der Zaal, molenmaker aan het Vierkant die in november/december1813 over de doorreis door Lisse van prins Willem vertelt.
In het boek “Lisse, rommeling” van Hulkenberg staat het volgende van Van der Zaal, opnoteerd op 3 december 2013. “Om één a twee uur kwamen eenige rijtuigen van den Prins door en daarna de coezakken, 32 in getal. Zij hielden halt en vroegen hooi en haver voor de paarden en vleesch en brood en drank voor zichzelf. …… Het was een aardige middag en er geschiedde geen mensch leed”.