Uitsnede van kaart van Jan Pietersz Dou 1625

BETEKENT LISSE TOERNOOI?

Een toernooi in 1182 zou in Lisse gehouden kunnen zijn. Lis zou toernooiveld kunnen betekenen net als het Franse lice.

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)

12 september 2017

door Nico Groen 

Wat is de herkomst van de namen Lisse, ’t Vierkant en de Vuursteeglaan? Deze vragen houden de gemoederen in Lisse al tientallen jaren bezig, zo niet langer. Er zijn volgens de deskundigen meerdere betekenissen mogelijk voor deze namen. Dit met soms felle discussies tussen voor- en tegenstanders van een bepaalde gedachtegang. Deze keer gaan we in op de mogelijkheid dat Lis naar een gehouden toernooi vernoemd is.

In 1182 was er een groots toernooi
Het staat niet vast, dat Lisse met Lux of Liusna te maken heeft, zoals vaak wordt aangenomen. Waar kan de naam dan wel vandaan komen? Ter gelegenheid van het feit dat Lisse in 1998 800 jaar geleden voor het eerst genoemd werd, heeft Aad van der Geest toen een groot artikel geschreven. Dit verscheen in 5 achtereenvolgende weken paginagroot in het weekblad de Lisser. Het artikel ging over de oorsprong en historie van de plaatsnaam Lisse. Hij gaat ook in op de mogelijke herkomst en betekenis van Lisse. Een van de mogelijkheden die hij noemt is toernooi. Dit omdat er in de annalen van de abdij van Egmond in 1182 gesproken wordt over een prachtig toernooi naar aanleiding van een huwelijk. In 1182 trouwde Margaretha van Holland, dochter van graaf Floris III en Ada van Schotland met graaf Diederik van Kleef. Waar het huwelijk gesloten werd is onbekend, maar het feest zou volgens de tekst van de annalen gehouden kunnen zijn in het huidige Lisse. Naar aanleiding van dit huwelijk wordt een prachtig toernooi of steekspel gehouden; ‘Magnifice Lis Celebratis’. Lis zou toernooiveld kunnen betekenen net als het Franse lice.

In 1198 werd Lis voor het eerst genoemd
Misschien werd het toernooi “in ’t Viercant” gehouden of op het meer westelijk gelegen Berkhouterduin, dat al lang is afgegraven. Blijkbaar was het hier  een favoriete plaats met een goed onderkomen om een toernooi te houden voor de Hollandse graven. Graaf Floris III, die internationaal  aanzien genoot en getrouwd was met de zus van de Schotse koning zal op de trouwdag van zijn dochter zeker niet met de minste entourage genoegen hebben genomen.
Zou de plaatsnaam Lisse bedoeld zijn dan had er een andere tekst moeten staan; Magnifice Celebratis apud Lis (apud=op). De annalen uit die tijd zijn echter overduidelijk, evenals de kronieken: tijdens het bruiloftsfeest van 1182 is er een toernooi gehouden. In 1198 wordt ‘apud Lis’ genoemd in een oorkonde, uitgevaardigd door graaf Dirk VII en getekend  door veel familieleden, waaronder zijn zus Margaretha (van de bruiloft in 1182) en andere eerbiedwaardige edelen.
Betekent Lis inderdaad toernooi dan moet de naam in 16 jaar van toernooi getransformeerd zijn tot een plaatsaanduiding. In 1198 is de naam blijkbaar al ingeburgerd als de plaats Lis of als zodanig geregistreerd.

Veel van wat hierboven beschreven is, is ontleend aan het  artikel van Aad van der Geest van 10 juni 1998 in het weekblad de Lisser.

Uitsnede van kaart van Jan Pietersz Dou 1625

Uitsnede van kaart van Jan Pietersz Dou 1625