Heereweg 273 – Agathakerk

De Kathedraal van de Bollenstreek was 75 m. hoog. De neogotische kerk heeft fraaie glas-in-lood ramen.

Kadaster: D-7939. Monumentnummer: 516102. Bouwjaar: 1902. Architect J.H. van Groenendael.

In 1902 wordt begonnen met de bouw van de nieuwe kerk. De afmetingen zijn niet mis: 60 meter in de lengte en een transept van 29 meter. Op 7 augustus 1903 wordt de ‘Kathedraal van de Bollenstreek’ geconsecreerd door mgr. Van de Wetering, bisschop van Utrecht. De bijnaam ‘Kathedraal’ kwam doordat de toren met zijn 75 meter de hoogste van de streek werd.
Na de scheiding van kerk en staat uit 1796 moest er voor rooms-katholiek Lisse weer een kerk in het dorp komen. Sterker nog, met eiste de dorpkerk aan het Vierkant terug. Een godsdiensttwist in Lisse. De oplossing liet lang op zich wachten, maar met financiële steun van koning Willem I kon een kerk gebouwd worden. Het is dan 1842. Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie wordt Lisse weer een zelfstandige parochie. De parochie van Sint Agatha groeit snel. Plannen uit 1877 om een nieuwe kerk te bouwen stranden nog om financiële redenen. Het geld voor een nieuwe kerk moest vervolgens beetje bij beetje door de parochieleden bijeengebracht worden.

Architect was Jean H. van Groenendael uit Amsterdam. Het ontwerp werd een neogotische kruisbasiliek. De kapiteelstructuur en de gewelfbeschildering zijn uitgevoerd in de Jugendstil.

De kerk heeft fraaie glas-in-lood ramen.

Niet alleen wordt de kerk gebouwd, ook de jongensschool wordt gebouwd in 1905 en het “Piusgesticht” in 1909.

De kruiswegstaties, die tussen 1903 en 1911 door diverse parochianen worden geschonken, zijn geschilderd door Jan Dunselman in Amsterdam. Op 15 augustus 1914 wordt het nieuwe orgel (van P.J. Adema en Zonen) ingewijd, juist op het 40-jarig priesterjubileum van pastoor Klekamp. In 1923 krijgt de kerk de fraaie koperen lichtkronen gemaakt in het atelier van fa. Brom te Utrecht, en in 1924 de fraaie preekstoel. Het beeld van St. Agatha, de patrones van de kerk, wordt geschonken in 1925.

De oorspronkelijke toren dreigt naar verloop van tijd scheef te zakken en moet worden vervangen. (De torenhaan is al naar beneden gekomen). In 1902 werd de bouw voor FL.136.051 aangenomen. In 1929 wordt de toren voor zo’n FL 30.594 vervangen. Een tweede kleinere toren waarin de Angelusklok is opgehangen, staat midden op de kruisbeuk. Ook deze is een vervanger van een vroegere veel spitser torentje.

In 1938 is bij graafwerk in de kerk aan het Vierkant een stuk zandsteen gevonden met een in gotische stijl gemodelleerde kelk waarboven een hostie. Deze steen werd aan de Agathaparochie geschonken in omstreeks 1950 ingemetseld in een kerkmuur.

Na het Tweede Vaticaans Concilie vinden in de jaren zestig van de twintigste eeuw ingrijpende veranderingen plaats in de kerk: het priesterkoor wordt vergroot en er komt een houten altaartafel in het midden van de kerk, de priester keert zich naar de gelovigen.

In 1992 wordt duidelijk dat de kerk hard toe is aan een grondige restauratie. Zowel van binnen als van buiten. Gedurende de periode september 1993 t/m februari 2002 ondergaat de St. Agathakerk een zeer ingrijpende restauratie. Om de geld bij elkaar te krijgen wordt een beroep gedaan op de inwoners van Lisse. Om ze van de stand van zaken op de hoogte te houden staat een immense “geldmeter” voor de kerk. De totale restauratiekosten bedragen 3.564.000 €.

In het dwarsschip van de kerk bevinden zich 4 kleine ruimtes die als biechtstoelen zijn ingericht. Bij oplevering in 1903 zijn drie ervan voorzien van een eikenhouten front. De vierde komt pas aan de beurt na de laatste grote restauratie. Bij de restauratie wordt het timpaan boven de ingang verluchtigd met een bronzen relief: een afbeelding van de heilige Agatha. De heilige Agatha is een Siciliaanse heilige(225-251). Zij wilde haar christelijke geloof en leefwijze niet verloochenen en daarop werd ze gemarteld: haar beide borsten werden afgesneden en heel haar lichaam werd verminkt. De heilige Agatha wordt vaak afgebeeld met haar borsten op een soort presenteerblaadje. Ook op dit timpaan: de heilige is verbeeld compleet met nijptang en borsten op een schotel.

Na de restauratie maakt een schenking het mogelijk de doopkapel van glas-in-lood ramen te voorzien.

In oude luister kan men in 2004 het 100-jarig bestaan van het kerkgebouw vieren.