Berichten

Mensen houden van bomen

Sporen van vroeger (LisserNieuws)

13 september 2022

door Nico Groen

 In de 14e en 15e eeuw was de hele bollenstreek één groot bos. Volgens een oude beschrijving hoefde men vanuit slot Teylingen naar Haarlem en verder niet in de zon te lopen, maar kon men altijd in de schaduw van de bomen blijven. Een van de weinige restanten van dit bos is het Keukenhofbos, waar je nog steeds in de schaduw kunt wandelen. Lisse heeft gelukkig nog steeds behoorlijk wat bomen in het straatbeeld.

 

Lisse telt meer dan 400 waardevolle bomen, waarvoor niet zomaar een kapvergunning wordt verleend. Deze werden voorheen monumentale bomen genoemd.  Er zijn zowel particuliere als gemeentelijke waardevolle bomen. De vele waardevolle bomen  uit de 19e eeuw van het park rondom het kasteel, het Keukenhofbosch en tentoonstellingsterrein zijn daarbij  niet meegenomen.

In het beleidsplan bomen van de gemeente Lisse uit 2016  staat dat Lisse streeft naar 0,5 gemeentelijke boom per inwoner. Met ruim 11.000 bomen lukt dat aardig. Men vraagt zich af waarom in Lisse voor grotere particuliere bomen geen kapvergunning meer hoeft te worden aangevraagd. Dat moest vóór 2016 wel. De reden is dat 98% van de aanvragen goedgekeurd werd en dat de boom gekapt mocht worden. Dat stelde dus niets voor. Eigenlijk waren alle inspanningen en kosten voor niets.

Bomen zijn van oudsher belangrijk

Onder bomen vonden vroeger belangrijke bijeenkomsten plaats. Er werd vergaderd, recht gesproken, en er werden religieuze handelingen verricht. Bij heilige bomen kwamen mensen samen om de goden te vereren, te bidden of te offeren. Die bomen mochten nimmer gekapt worden. Op 29 december 1642 werd door Jan Dircks “een eikenboom in ’t Viercant” omgehakt en weggevoerd. Hij krijgt daarmee moeilijkheden met Schout en Schepenen. Ook in Lisse werd onder deze boom recht gesproken en werden mensen veroordeeld.

De rituele functie hebben bomen, althans in Nederland, niet meer. Maar we kunnen nog steeds niet zonder ze. Want bomen geven rust en troost, roepen respect en bewondering op. En ze zijn er altijd. Ze staan er bij je geboorte, je klimt erin en bouwt een boomhut, je zet je fiets ertegenaan, kerft er met je zakmes een hartje en twee pijltjes in, schuilt eronder wanneer het regent (niet bij onweer!), holt eromheen met je kinderen, je kleinkinderen. Ze zijn vertrouwd, ze horen bij je leefomgeving. Mocht een boom gevaar lopen gekapt te worden, dan trap je mensen doorgaans op hun ziel. Want het wel en wee van een boom roept massaal emotie op. Hele volksstammen gaan de barricaden op wanneer ergens in ons land mannen met kettingzagen bomen te lijf gaan.

Temperatuurverlaging en CO2  opname.

In het centrum van Lisse zijn betrekkelijk weinig oudere bomen te vinden. Bomen verlagen de omgevingstemperatuur en nemen veel  CO2  en fijnstof op. Grote, oude bomen nemen vele malen meer CO2  op dan gemiddelde bomen. Zij geven natuurlijk ook veel meer schaduw en temperatuurverlaging dan pas geplante bomen decennia lang kunnen leveren. Het is dus zaak zoveel mogelijk bomen oud te laten worden in het centrum van Lisse.

Foto: Het boekje van de VOL met wandel- en fietsroutes langs bomen is nog steeds verkrijgbaar.
Foto: Vereniging Oud Lisse

 

 

 

 

Waardevolle bomen bij de Josephschool

  Sporen van vroeger (LisserNieuws)

 30  november 2021

door Nico Groen

Op de waardevolle bomenlijst uit 2020 van de gemeente Lisse staan op het terrein van de St. Josephschool maar liefst 10 bomen vermeld. Het plan is om de St. Josephschool te slopen en daar nieuwbouw van 6 villa’s, plan Lindenhof, te realiseren. Nu mogen waardevolle bomen, voorheen monumentale bomen genoemd,  niet zonder reden worden gekapt. Dat kan feitelijk alleen als zij ziek zijn en daar is in dit geval geen sprake van.

 

Deze waardevolle bomen staan tegen de Achterweg en de Lindenlaan aan. Er staan negen eiken en één groene beuk. Waardevolle bomen hebben een bepaalde ruimte nodig om in goede conditie te blijven. Bij de planning van de nieuwbouw moet dus rekening met deze bomen en de ruimte er om heen worden gehouden. Wortelbeschadigingen moeten dus zo veel mogelijk worden voorkomen, om van bastschade maar niet te spreken. Voor waardevolle bomen moet een kapvergunning worden aangevraagd, wat voor gezonde bomen onwenselijk is. De Vereniging Oud Lisse vindt dus dat er geen kapvergunningen mogen worden afgegeven voor deze imposante bomen en dat nieuwbouw niet te dicht op de bomen mag komen.

Temperatuurverlaging en CO2 opname.

In het centrum van Lisse zijn betrekkelijk weinig oudere bomen te vinden. Bomen  verlagen de omgevingstemperatuur en nemen veel COen fijnstof op. Grote, oude bomen nemen vele malen meer CO2 op dan gemiddelde bomen. Zij geven natuurlijk ook veel meer schaduw en temperatuurverlaging dan pas geplante bomen decennia lang kunnen opleveren. Het is dus zaak zoveel mogelijk bomen oud te laten worden in het centrum van Lisse, waar het terrein van de voormalige St. Josephschool natuurlijk deel van uit maakt.

Beeld van Joseph

Het beeld van St. Joseph aan de noordgevel van de te slopen school is afkomstig van de oude ‘RK Jongensschool St. Joseph’ (Heereweg 260 waar nu de Kloosterhof is). Deze laatste school werd in 1978 gesloopt. Het beeld was gemaakt bij de bouw van de school in 1910 door kunstenaar J.P. Maas uit Haarlem. Dit beeld is dus ruim 100 jaar oud.

 

In januari 2019 is de school voor de derde keer verhuisd naar een nieuw onderkomen aan de Achterweg 7, naast Rustoord. De school heet nu ‘Kinderkamp Joseph’. Helaas kon de architect geen plek voor het beeld vinden in of bij de nieuwe school. Dat is natuurlijk erg teleurstellend, want het hoorde dus al ruim 100 jaar bij deze school. Gelukkig hebben de kunstenaars Wout Ruigrok en Iet Langeveld van de Oude School tegenover de Grote Kerk de wens te kennen gegeven om het Josephbeeld over te willen nemen en een mooie plek te geven. Hopelijk komt er een mooi bordje bij met de geschiedenis van het beeld.

 

Op het terrein van de te slopen school stond eerst ’RK Kleuterschool St. Lucia’. De kleuterschool was in 1931 gebouwd met als architecten Barnhoorn & Van der Eerden uit Lisse. Deze kleuterschool werd in januari 1978 gesloopt om plaats te maken voor een modern schoolgebouw, ‘RK Basisschool St. Joseph’ genaamd. Dat wordt dus nu de Lindenhof met 6 villa’s.

Achterweg 3 met oude eiken

De bomen rondom de St. Josephschool
foto Google maps

Kaart van het terrein met de 10 waardevolle bomen
Detail uit de waardevolle bomenkaart uit 2020 van de gemeente Lisse.

Achterweg 3 met diverse beuken

000 Lijst waardevolle bomen 2016

De gemeente Lisse heeft in 2016 een nieuwe lijst gemaakt met waardevolle bomen.

2015 12 22 Bomenlijst Waardevolle bomen Lisse 2016 (aangepast n a v collegebesluit)

Hieronder volgt de volledige lijst.

 

Achterweg achter 1 met een bruine beuk, gemeenteboom 280

Achterweg 2 met een gewone linde, boom 48

Achterweg 2 met een gewone linde, boom 229

Achterweg 4 met een gewone beuk, boom 49

Achterweg 4 met een gewone linde, boom 77

Achterweg 4 met een gewone linde, boom 107

Achterweg 4 met een gewone linde, boom 230

Achterweg 8 met een zwarte den, boom 66

Achterweg 8 met een zwarte den boom 143

Achterweg 8 met een gewone esdoorn, boom 144

Achterweg 16 met een gewone esdoorn, boom 15

Achterweg 20 met een hartbladige els, boom 4

Achterweg 20 met een hartbladige els, boom 146

Achterweg 20 met een hartbladige els, boom 147

Achterweg 20 met een zwarte den, boom 148

Achterweg 26 met een ruwe berk, boom 149

Achterweg 29 met een bruine beuk, boom 119

Achterweg 30 met een groene beuk, boom 5

Achterweg 30 met een paardenkastanje, boom 150

Achterweg 42 met een bruine beuk, boom 6

Achterweg 44 met een gewone linde, boom 152

Achterweg links van 44 met een bruine beuk, gemeenteboom 76

Achterweg 46 met een gewone esdoorn, boom 278

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 7

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 8

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 9

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 74

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 96

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 97

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 98

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 99

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 101

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 115

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 134

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 292

Achterweg-Z 50 met een gewone linde, boom 422

Achterweg-Z 52 met een gewone linde, boom 78

Achterweg-Z 52 met een gewone linde, boom 158

Achterweg-Z 52 met een gewone linde, boom 272

Achterweg-Z 56 met een gewone linde, boom 160

Achterweg-Z 56 met een groene beuk, boom 283

Achterweg-Z 64 met een gewone linde, boom 156

Achterweg-Z 64 met een gewone linde, boom 161

Achterweg-Z 64 met een gewone linde, boom 162

Achterweg-Z 64 met een gewone linde, boom 163

Achterweg-Z 64 met een zomereik, boom 164

Achterweg-Z 64 met een zomereik, boom 165

Achterweg-Z 64 met een gewone linde, boom 284

Achterweg-Z 64 met een gewone linde, boom 285

Achterweg-Z 64 met een groene beuk, boom 1111

Achterweg-Z 64 met een zomereik, gemeenteboom 286

Achterweg-Z 67 met een gewone linde, boom 288

Achterweg-Z voor 67 met een linde, gemeenteboom 170

Achterweg-Z voor 67 met een linde, gemeenteboom 171

Achterweg-Z 78 met een gewone linde, boom 68

Achterweg-Z 78 met een gewone linde, boom 83

Achterweg-Z 78 met een gewone linde, boom 167

Achterweg-Z 78 met een gewone linde, boom 168

Achterweg-Z 78 met een gewone linde, boom 287

Agathapark voor 36 met een linde, boom 420

Agathapark voor 36 met een linde, boom 421

Anemonenstraat t.o. 3 met een plataan, gemeenteboom 1022

Bondstraat 1 met een zomereik, boom 14

Bondstraat t.o. 13 met een groene beuk, gemeenteboom 50

Bondstraat t.o. 13 met een groene beuk, gemeenteboom 51

Bondstraat t.o. 13 met een groene beuk, gemeenteboom 52

Bondstraat t.o. 13 met een groene beuk, gemeenteboom 53

Bondstraat t.o. 13 met een groene beuk, gemeenteboom 64

Bondstraat t.o. 13 met een groene beuk, gemeenteboom 231

Broekweg naast 112 met een Canadese populier, boom 398

Eerste Poellaan achter Poelwaai 23 een gewone vleugelnoot, gemeenteboom 1097

Eerste Poellaan naast 72 met een Canadese populier, gemeenteboom 1014

Frans Halsstraat t.o. 1 een plataan, gemeenteboom 1102

Frans Halsstraat t.o. 1 een plataan, gemeenteboom 1114

Frans Halsstraat t.o. 1 een plataan, gemeenteboom 1115

Frans Halsstraat t.o. 1 een plataan, gemeenteboom 1116

Frans Halsstraat t.o. 1 een plataan, gemeenteboom 1117

Frans Halsstraat t.o. 1 een plataan, gemeenteboom 1118

Gerard Doustraat schuin t.o. 2 een plataan, gemeenteboom 1100

Grachtweg naast 2 een linde, gemeenteboom 1113

Grachtweg t.o. 7 met een kleinbladige linde, boom 390

Grachtweg 9 met een linde, boom 108

Grachtweg 9 met een linde, boom 172

Grachtweg t.o. 9 met een paardenkastanje, boom 389

Grachtweg voor 31 met een linde, boom 397

Grachtweg voor 33 met een linde, boom 396

Grachtweg voor 35 met een linde, boom 395

Grachtweg voor 39 met een linde, boom 394

Grachtweg voor 41 met een linde, boom 393

Heereweg 2 met een bruine beuk, boom 175

Heereweg 5a met een esdoorn, boom 179

Heereweg 6 met een zwarte den, boom 104

Heereweg 7 met een witte paardenkastanje, boom 180

Heereweg 7 met een gewone walnoot, boom 262

Heereweg 7 met een watercipres, boom 1110

Heereweg 8 met een Canadese populier, boom 69

Heereweg voor 8 met een bruine beuk, gemeenteboom 105

Heereweg 8 met een grauwe abeel, boom 85

Heereweg 17 met een witte paardenkastanje, boom 183

Heereweg 17 met een witte paardenkastanje, boom 184

Heereweg 17 met een gewone linde, boom 185

Heereweg 17 met een witte paardenkastanje, boom 264

Heereweg 19 met een witte paardenkastanje, boom 86

Heereweg 19 met een bruine beuk, boom 265

Heereweg 21a met een bruine beuk, boom 233

Heereweg 21a met een bruine beuk, boom 234

Heereweg 27 met een gewone linde, boom 1

Heereweg 27 met een bruine beuk, boom 295

Heereweg 27 met een bruine beuk, boom 294

Heereweg 27a met een linde, boom 82

Heereweg 28 met een ruwe berk, boom 17

Heereweg 28 met een gewone linde, boom 18

Heereweg links van 28 met een zwarte den, gemeenteboom 19

Heereweg 29 met een bruine beuk, boom 63

Heereweg 29 met een gewone linde, boom 293

Heereweg 33 met een moerascipres, boom 128

Heereweg 33 met een bruine beuk, boom 129

Heereweg 39 met een groene beuk, boom 1029

Heereweg 87 met een bruine beuk, boom 262

Heereweg 93 met een gewone linde, boom 236

Heereweg voor 217 met een Himalaya ceder, gemeenteboom 1001

Heereweg achter 218 met een paardenkastanje, gemeenteboom 232

Heereweg 237 met een Noorse esdoorn, boom 237

Heereweg 107 met een tamme kastanje, boom 65

Heereweg 115 met een gewone esdoorn, boom 246

Heereweg voor 207a met een haagbeuk, gemeenteboom 379

Heereweg voor 216 met een haagbeuk, gemeenteboom 380

Heereweg voor 218 met een haagbeuk, gemeenteboom 381

Heereweg 250 met een bonte esdoorn, boom 425

Heereweg t.o. 250 met een linde, gemeenteboom 60

Heereweg t.o. 250 met een linde, gemeenteboom 61

Heereweg t.o. 250 met een linde, gemeenteboom 73

Heereweg t.o. 250 met een linde, gemeenteboom 79

Heereweg t.o. 250 met een linde, gemeenteboom 80

Heereweg t.o. 250 met een linde, gemeenteboom 296

Heereweg t.o. 250 met een linde, gemeenteboom 287

Heereweg naast 250 met een linde, gemeenteboom 376

Heereweg voor 252 met een linde, gemeenteboom 377

Heereweg naast 252 met een zomereik, boom 57

Heereweg voor 254 met een treurbeuk, gemeenteboom 375

Heereweg 270 met een bruine beuk, boom 226

Heereweg 273 met een zomereik, boom 37

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 71

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 89

Heereweg 273 met een zomereik, boom 37

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 90

Heereweg 273 met een zomereik, boom 200

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 201

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 2012

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 203

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 204

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 205

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 206

Heereweg 273 met een zomereik, boom 207

Heereweg 273 met een zomereik, boom 37

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 208

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 209

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 210

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 211

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 212

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 213

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 214

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 249

Heereweg 273 met een zomereik, boom 250

Heereweg 273 met een gewone linde, boom 251

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 252

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 253

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 254

Heereweg 273 met een bruine beuk, boom 255

Heereweg 274 met een witte paardenkastanje, boom 47

Heereweg 289 met een bruine beuk, boom 135

Heereweg 289 met een bruine beuk, boom 136

Heereweg achter 289 met een paardenkastanje, gemeenteboom 199

Heereweg 294a met een bruine beek, boom 215

Heereweg 296 met een bruine beuk, boom 256

Heereweg 298 met een bruine beuk, boom 16

Heereweg 300 met een bruine beuk, boom 216

Heereweg 302 met een bruine beuk, boom 228

Heereweg 304 met een groen beuk, boom 39

Heereweg 304 met een bruine beuk, boom 219

Heereweg 306 met een gewone linde, boom 220

Heereweg 306 met een gewone linde, boom 221

Heereweg 306 met een gewone linde, boom 247

Heereweg 311 met een bruine beuk, boom 138

Heereweg 313 met een bruine beuk, boom 11

Heereweg 314 met een bruine beuk, boom 38

Heereweg 314 met een bruine beuk, boom 218

Heereweg 315 met een witte paardenkastanje, boom 139

Heereweg 317 met een honingboom, boom 12

Heereweg 323 met een witte paardenkastanje, boom 75

Heereweg 327 met een plataan, boom 142

Heereweg 329 met een gewone linde, boom 222

Heereweg 329 met een gewone linde, boom 223

Heereweg 329 met een groene beuk, boom 1994

Heereweg 329 met een groene beuk, boom 1095

Heereweg 329 met een groene beuk, boom 1096

Heereweg 331 met een groene beuk, boom 23

Heereweg 331 met een bruine beuk, boom 120

Heereweg 335 met een groene beuk, boom 121

Heereweg 335 met een groen beuk, boom 122

Heereweg voor 343 met een Oostenrijkse eik, gemeenteboom 329

Heereweg 355 met een groene beuk, boom 81

Heereweg 355 met een groene beuk, boom 125

Heereweg 357 met een gewone linde, boom 26

Heereweg voor 357 met een linde, gemeenteboom 328

Heereweg 359 met een plataan, boom 27

Heereweg 359 met een plataan, boom 126

Heereweg naast 359 met een plataan, gemeenteboom 324

Heereweg naast 359 met een plataan, gemeenteboom 325

Heereweg 409 met een gewone linde, boom 28

Heereweg 409 met een plataan, boom 127

Heereweg naast 413 met een linde, gemeenteboom 320

Heereweg naast 413 met een linde, gemeenteboom 322

Heereweg naast 413 met een linde, gemeenteboom 323

Heereweg 423 met een plataan, boom 258

Heereweg achter 425 met een bruine beuk, gemeenteboom 317

Heereweg voor 427 met een bruine beuk, gemeenteboom 314

Heereweg naast 427 met een linde, gemeenteboom 315

Heereweg naast 427 met een linde, gemeenteboom 316

Heereweg 441 met een gewone linde, boom 92

Heereweg 441 met een gewone linde, boom 94

Heereweg achter 441 met een bruine beuk, gemeenteboom 312

Heereweg achter 441 met een gewone linde, gemeenteboom 275

Heereweg 450 met een es, boom 1107

Heereweg 451 met een gewone linde, boom 42

Heereweg 451 met een plataan, boom 43

Heereweg 451 met een plataan, boom 27

Heereweg 457 met een bruine beuk, boom 41

Heereweg 459 met een gewone vleugelnoot, boom 1011

Heereweg 459 met een gewone vleugelnoot, boom 1012

Heereweg 473 met een bruine beuk, boom 240

Heereweg 473 met een bruine beuk, boom 241

Heereweg 473 met een bruine beuk, boom 242

Heereweg 473 met een bruine beuk, boom 243

Heereweg 477 met een zomereik, boom 244

Heereweg 477 met een gewone esdoorn, boom 245

Kanaalstraat 310 met een witte paardenkastanje, boom 310

Kanaalstraat 310 met een witte paardenkastanje, boom 311

Kanaalstraat 262 met een witte paardenkastanje, boom 309

Kloosterhof achter 1 met een groene beuk, gemeenteboom 46

Kloosterhof achter 1 met een groene beuk, gemeenteboom 273

Kloosterhof achter 1 met een groene beuk, gemeenteboom 225

Kloosterhof achter 1 met een groene beuk, gemeenteboom 424

Laan van Rijckevorsel 16 met een gewone linde, boom 1003

Laan van Rijckevorsel 16 met een gewone linde, boom 1004

Laan van Rijckevorsel 16 met een gewone linde, boom 1005

Laan van Rijckevorsel 16 met een gewone linde, boom 1006

Laan van Rijckevorsel 16 met een gewone linde, boom 1007

Laan van Rijckevorsel 16 met een zomereik, boom 1033

Lisbloemstraat naast 2 met een groene beuk, gemeenteboom 374

Loosterweg-N 6 met een zomereik, boom 35

Loosterweg-N 6 met een gewone linde, boom 70

Loosterweg-N 6 met een groen beuk, boom 185

Loosterweg-N voor 6 met een linde, gemeenteboom 87

Loosterweg-N 7 met een gewone linde, boom 33

Loosterweg-N 7 met een gewone linde, boom 190

Loosterweg-N 7 met een gewone linde, boom 191

Loosterweg-N 7 met een bruine beuk, boom 192

Loosterweg-N 7 met een bruine beuk, boom 193

Loosterweg-N 7 met een bruine beuk, boom 194

Loosterweg-N 7 met een Japanse notenboom, boom 1027

Loosterweg-N 7 met een watercipres, boom 1028

Loosterweg-Z 16 met een gewone linde, boom 30

Loosterweg-Z 16 met een witte paardenkastanje, boom 31

Loosterweg-Z 16 met een gewone linde, boom 188

Loosterweg-Z 17 met een esdoorn, boom 198

Nassaustraat t.o. 45 een Canadese populier, gemeenteboom 1071

Nachtegaalstraat t.o. 1 een plataan, gemeenteboom 1098

Nachtegaalstraat t.o. 1 een plataan, gemeenteboom 1099

Marconilaan 1 met een bruine beuk, boom 1090

Marconilaan 1 met een Noorse esdoorn, boom 1091

Marconilaan 1 met een bruine beuk, boom 1092

Marconilaan 1 met een bruine beuk, boom 1093

Marconilaan 1 met een Noorse esdoorn, boom 1119

Marconilaan 1 met een treurwilg, boom 113

Marconilaan 1 met een bruine beuk, boom 114

Mondriaanpark naast BdGrPl. 20 met moerascipres, gemeenteboom 1022

Mondriaanpark naast BdGrPl. 20 met moerascipres, gemeenteboom 1023

Mondriaanpark naast BdGrPl. 20 met moerascipres, gemeenteboom 1024

Oranjelaan t.o. 72 met een treurwilg, gemeenteboom 371

Oranjelaan t.o. 62 met een schietwilg, gemeenteboom 372

Oranjelaan t.o. 28 met een Canadese populier, gemeenteboom 373

Punterhof t.o. 1 met een paardenkastanje, gemeenteboom 369

Punterhof t.o. 2 met een paardenkastanje, gemeenteboom 370

Schoolstraat 11a met een Amerikaanse linde, boom 174

Schoolstraat 11a met een Amerikaanse linde, boom 288

Ter Beek naast 33 met een linde, gemeenteboom 331

Ter Beek naast 33 met een linde, gemeenteboom 332

Ter Beek naast 33 met een linde, gemeenteboom 333

Ter Beek naast 33 met een linde, gemeenteboom 334

Ter Beek voor 33 met een linde, gemeenteboom 335

Ter Beek voor 31 met een linde, gemeenteboom 336

Ter Beek voor 29 met een linde, gemeenteboom 337

Ter Beek voor 27 met een linde, gemeenteboom 338

Ter Beek voor 25 met een linde, gemeenteboom 339

Ter Beek voor 25 met een linde, gemeenteboom 340

Ter Beek naast 71 met een linde, gemeenteboom 341

Ter Beek naast 71 met een linde, gemeenteboom 342

Ter Beek naast 71 met een linde, gemeenteboom 343

Tulpenstraat 35 met een zwarte den, boom 270

Veldhorststraat naast 51 een herdenkingslinde, boom 419

Van Speykstraat voor 32 een Hollandse iep, gemeenteboom 1057

Van Speykstraat t.o. 53 bij Ringvaart een Canadese populier, gemeenteboom 1060

Van Speykstraat t.o. 67 een plataan, gemeenteboom 1065

Van Speykstraat t.o. 69 een plataan, gemeenteboom 1066

Van Speykstraat t.o. 97 een plataan, gemeenteboom 1067

Vivaldistraat naast 6 met een plataan, gemeenteboom 1019

Vivaldistraat naast 6 met een plataan, gemeenteboom 1020

Vivaldistraat naast 6 met een plataan, gemeenteboom 1021

Vivaldistraat 67a met een plataan, boom 1105

Vivaldistraat 67a met een plataan, boom 1106

Von Bönninghausenlaan 1 met een zwarte den, boom 1108

Von Bönninghausenlaan 1 met een zwarte den, boom 1109

Von Bönninghausenlaan 1 met een zwarte den, boom 238

Von Bönninghausenlaan 56 met een zwarte den, boom 55

Von Bönninghausenlaan 1 met een zwarte den, boom 1108

Van Bönninghausenlaan naast 46 een plataan, gemeenteboom 1072

Vuursteeglaan 11 met een bruine beuk, boom 279

Wagendwarsstraat 34 met een esdoorn, boom 1030

Westerdreef voor 2 een groene beuk, gemeenteboom 1079

Westerdreef voor 2 een groene beuk, gemeenteboom 1078

Westerdreef voor 2 een zomereik, gemeenteboom 1080

Westerdreef voor 2 een zilverlinde, gemeenteboom 1112

Westerdreef voor t.o. 57 een zomereik, gemeenteboom 1081

Zwartelaan 2 met een groene beuk, boom 106

Zwartelaan 2 met een groene beuk, boom 261

Zwanendreef naast Ag. P.  2 met een haagbeuk, gemeenteboom 345

Zwanendreef naast Ag. P.  2 met een haagbeuk, gemeenteboom 346

Zwanendreef hoek Marconilaan met een haagbeuk, gemeenteboom 347

Zwanendreef naast Ag. P.  2 met een haagbeuk, gemeenteboom 348

Zwanendreef voor 12 met een haagbeuk, gemeenteboom 349

Zwanendreef naast Ag. P.  1 met een hopbeuk, gemeenteboom 350

Zwanendreef naast Ag. P.  1 met een hopbeuk, gemeenteboom 351

Zwanendreef naast LvR 21 met een haagbeuk, gemeenteboom 352

Zwanendreef voor 28 met een haagbeuk, gemeenteboom 354

Zwanendreef naast Ag. P.  15 met een haagbeuk, gemeenteboom 355

Zwanendreef voor 8 met een haagbeuk, gemeenteboom 356

Zwanendreef naast Ag. P.  17 met een haagbeuk, gemeenteboom 357

Zwanendreef voor 6 met een haagbeuk, gemeenteboom 358

Zwanendreef naast Ag. P.  17 met een haagbeuk, gemeenteboom 359

Zwanendreef voor 2 met een haagbeuk, gemeenteboom 360

Zwanendreef naast Ag. P.  17 met een haagbeuk, gemeenteboom 361

Zwanendreef voor 2a met een haagbeuk, gemeenteboom 362

Zwanendreef voor 2a met een haagbeuk, gemeenteboom 363

Zwanendreef naast Ag. P.  27 met een haagbeuk, gemeenteboom 364

Zwanendreef naast Ag. P. 44 met een haagbeuk, gemeenteboom 365

Zwanendreef naast Ag. P.  44 met een haagbeuk, gemeenteboom 366

Zwanendreef naast Ag. P. 44 met een haagbeuk, gemeenteboom 367

Zwanendreef naast LvR  21 met een haagbeuk, gemeenteboom 368

 

Beuken achter de Agathakerk

Wandel- en fietsroutes langs bomen in Lisse

Wandel- en fietsroutes langs bomen in Lisse

Ledenprijs EUR 9,50 / Prijs niet-leden EUR 12,50

Bomen van Lisse

Bomen van Lisse (uitverkocht)

Poelpolder: GERIEFHOUTBOSJE BIJ BOERDERIJ LANGEVELD

Ommetje van de Poelpolder:  het geriefbosje van Langeveld wordt beschreven. Het hout werd vroeger gebruikt op de boerderij.

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)

4 oktober 2016

door Nico Groen    

 We vervolgen de cultuurhistorie langs het Ommetje van de Poelpolder, dat bij de Zemelpolder begon. In een vorige column hebben we aandacht besteed aan boerderij Langeveld. We lopen nu verder over de dijk naar het zuiden langs een vrij nieuw huis. Vervolgens komt een bosje midden in de weilanden van de polder in zicht.

Dit is een geriefhoutbosje, dat vroeger bij veel boerderijen stond. ‘Gerief’ betekent ‘te gebruiken’. Dit bosje  bestaat helemaal uit essen (Fraxinus excelsior). Het ligt precies in het verlengde van de Staalsloot, die aan de westkant van de Heereweg richting boerderij Wassergeest loopt. Vroeger werd ieder jaar zo ongeveer een achtste gedeelte van zulke bosjes bij de grond afgekapt. Vandaar dat zo’n bosje ook wel hakhoutbosje werd genoemd. Het hout voor gebruik in en rond de boerderij kwam daar vandaan. Essenhout werd bijvoorbeeld gebruikt voor het maken van gereedschap en het werd gebruikt als brandhout. Ook werden er
palen en hekken als afscheiding rondom de boerderij of de weilanden van gemaakt.
Het hout van de esis lichtgekleurd, taai en sterk. Het werd vooral vanwege zijn elasticiteit gebruikt voor stelen van de bijlen en schoppen.
De duurzaamheid van essenhout bij buitengebruik is echter vrij laag .

Omdat elk jaar een achtste van het bosje werd gekapt, werd het bosje elke 8 jaar ‘ververst’. Dat is nu al jaren niet meer gebeurd. Daarom zijn de uitlopers nu erg groot geworden. Het zijn hele bomen geworden. Hoewel een mooi gezicht, is het bosje nu dus sterk verwaarloosd.

Er is vaak verwarring met pestbosjes of koebosjes. Deze bosjes zijn in het verleden ontstaan op de plek waar de kadavers van de aan de pest of andere ernstige besmettelijke ziekten gestorven vee werd begraven. Zo’n plek werd omringd door een sloot zodat het andere vee er niet mee in aanraking kon komen en besmet raken. In de 18e eeuw heerste er meerdere malen veepest. Soms stierf binnen het jaar 70% van de veestapel. Omdat zo’n pestbosje was omgeven door sloten, groeide er op den duur ruigte en een scala aan bomen, zoals elzen en wilgen.

Bovenstaande gegevens zijn ontleend aan de ‘Digitale Cultuurhistorische Atlas van de Duin- en Bollenstreek’. Deze atlas is geen papieren atlas, maar is te vinden op www.cultuurhistorieduinenbollenstreek.nl. Er is niet gekozen voor een boek of DVD, maar voor een website. Een boek  of DVD biedt een statische momentopname, terwijl een website dynamisch kan blijven. Het is namelijk de bedoeling de atlas steeds meer uit te breiden en te verbeteren. Bovendien kan een website voor een veel groter publiek toegankelijk zijn.

De atlas is tot stand gekomen op initiatief van het CultuurHistorisch Genootschap Duin- en Bollenstreek (CHG), het Landschapsbeheer Zuid Holland en de Agrarische Natuur- en Landschapsvereniging Geestgrond (ANVL Geestgrond). Het CHG is het overlegorgaan van alle plaatselijke historische verenigingen hier in de streek. Ook een werkgroep van de Vereniging Oud Lisse heeft aan het tot stand komen van de atlas een bijdrage geleverd.
In deze atlas zijn heel veel nog herkenbaar aanwezige cultuurhistorische elementen beschreven, die kenmerkend zijn voor de Duin- en Bollenstreek, waaronder het geriefbosje.

Het verwaarloosde essenhakhoutbosje is wel mooi. Foto: Uit het boek ‘Fietsroutes langs bomen in Lisse’ uitgegeven door VOL en nog verkrijgbaar

NIEUWE LIJST WAARDEVOLLE BOMEN in 2016

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)                             20 april 2016

door Nico Groen

Als gevolg van het Bomenbeleidsplan, dat in 2014 door de gemeente is vastgesteld, moesten alle monumentale bomen opnieuw worden beoordeeld en worden ingedeeld op de lijst Waardevolle bomen. Het grote voordeel van Waardevolle bomen is dat nu ook bomen, die net geplant zijn, al waardevol kunnen zijn en niet mogen worden gekapt. Dit, mits de soort 120 jaar kan worden en de boven- en ondergrondse ruimte voor de boom voldoende groot is.

Er zijn nogal wat monumentale bomen van de oude monumentale bomenlijst niet opgenomen in de lijst Waardevolle bomen. Dit betreft voornamelijk zieke paardenkastanjes en afgeleefde berken.
Van een drietal is het echter onbegrijpelijk, dat zij van 1994 tot nu bij de monumentale bomen behoorden en nu niet meer. Zij staan er goed bij en zijn alleen nog maar 20 jaar ouder geworden.
Zij moeten dus op de Lijst Waardevolle bomen van de gemeente staan volgens de werkgroep Landschap, groen en bomen van de Vereniging Oud Lisse.

Als belangrijkste betreft het een grote dikke eik in de brede houtwal tussen de Essenlaan en boerderij de Phoenix van De Wit, Achterweg Zuid 66.
In 1994 had deze boom een doorsnee van 130 cm. Voor zo’n eik is het een voortreffelijke plaats op de hoge houtwal, hoog boven het grondwater. Deze hoge houtwal was vroeger onderdeel van het duingebied ter plaatse.
In de winter, als de bladeren weg zijn is het silhouet vanaf Achterweg Zuid duidelijk te zien.

De tweede boom, een rode beuk, staat op het adres Heereweg 29A. Hier staan de huizen vóór het Veldhuyzen van Zantenpark, die rond 1994 gebouwd zijn. Toen is er met succes door de Vereniging Oud Lisse geprotesteerd tegen de kap van een aantal linden en beuken, waaronder de betreffende rode beuk. Deze had toen volgens Gemeente Lisse al een doorsnee van 100 cm. De huizen zijn toen rondom de te behouden bomen gebouwd. Mogelijk is de boom in de twintiger jaren van de vorige eeuw geplant bij de bouw van de toenmalige bollenvilla’s.

Op Heereweg 36 staat een monumentale rode beuk met een doorsnee van 80 cm in 1994. Ook hier is het argument, net als bij de vorige 2 bomen, dat de boom vanaf de openbare weg niet goed zichtbaar zou zijn en daarom niet beeldbepalend. Voor de VOL, gezamenlijk met de Natuurvereniging Bollenstreek  is het onbegrijpelijk dat deze boom niet als waardevol wordt gezien, temeer omdat de boom, net als de hierboven genoemde bomen al meer dan 20 jaar op de gemeentelijke monumentale bomenlijst staat. Beeldbepalend is niet het enige criterium. Er zijn er meer, waar de bomen wel aan voldoen.
De Vereniging Oud Lisse vindt alle 3 monumentale bomen zeer waardevol vanwege  ouderdom en de cultuurhistorische waarde. Ook vanuit ecologisch standpunt moeten deze bomen op de lijst Waardevolle bomen. De drie bomen zijn gezond en kunnen nog jaren mee.

In de pas opgerichte Bomenadviesgroep van de gemeente, waarin de VOL ook zitting heeft, is dit ter sprake gekomen. Wethouder Evert Jan Nieuwenhuis heeft toen beloofd een second opinion aan te vragen.

Rode beuk achter het huis van Heereweg 29A, uit het boek ‘Wandel en fietsroutes Bomen Lisse’, dat nog verkrijgbaar is bij de Vereniging.

WAARDEVOLLE PARTICULIERE BOMEN OPGEVEN BIJ DE GEMEENTE

In 2014 is een nieuw bomenboek door de Vereniging Oud Lisse uitgegeven.

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)

24 maart 2015

door Nico Groen

De Vereniging Oud Lisse stelt zich het behoud van het cultureel erfgoed ten doel. Dit geldt niet alleen voor panden , maar ook voor bomen en landschappen.
Daarom heeft de Vereniging in 1992 een inventarisatie gemaakt van alle waardevolle en toekomstig waardevolle bomen. Dit resulteerde in 1993 in een boek ‘Bomen van Lisse’ van Udo Hassefras. Aan de hand van deze inventarisatie heeft de gemeente Lisse toen ‘De monumentale bomenlijst in Lisse’ opgesteld met 200 bomen van toen 80 jaar en ouder en meer dan 200 bomen van toen 50 jaar en ouder. Deze lijst staat op de website van de Vereniging Oud lisse.
In 2014 is een nieuw bomenboek door de Vereniging Oud Lisse uitgegeven. Dit boek heet ‘Fiets- en wandelroutes langs monumentale bomen in Lisse’  met daarin alle bomen van 100 jaar en ouder en veel andere interessante bomen.
De gemeenteraad Lisse heeft in mei 2014 het bomenbeleidsplan vastgesteld. Vóór dat de raad dit beleid vaststelde heeft de Vereniging Oud Lisse samen met de KNNV Natuurvereniging Bollenstreek een zienswijze ingediend om volgens hen het beleidsplan te verbeteren. Deze en andere zienswijzen hebben niet geleid tot een verandering van het beleidspan omdat de zienswijzen volgens de gemeente niet over het beleid zelf gingen, maar over het bepalen van criteria voor waardevolle bomen, de bomenverordening en het beheersplan.
Uit het beleidsplan zou je bijvoorbeeld op kunnen maken, dat het aantal waardevolle bomen in het centrum in de toekomst gelijk blijft, maar dat er in alle wijken van na de oorlog geen waardevolle bomen bijkomen, omdat die na de oorlog geplant zijn. Op de zienswijze  van beide verenigingen was de inspraakreactie hierover als volgt. “De gemeente beschouwt jonge bomen, die zijn aangeplant met een ambitie leeftijd van 120 jaar en waar de groeiplaats ook voor is ingericht als waardevolle bomen. Deze komen dus op de lijst te staan als potentieel waardevol. Dit moet in de criteria worden uitgewerkt”. Dit betekent, dat in alle wijken bomen benoemd kunnen worden, die potentieel waardevol zijn!
Om alle criteria vast te stellen is een bomenklankbordwerkgroep door de gemeente in het leven geroepen. Nico Groen neemt daaraan deel namens de Vereniging Oud Lisse en namens de KNNV Natuurvereniging Bollenstreek. Hoe de stand van zaken hiervan is, kunt u volgen op www.lisse.nl/bomen.
Aan de hand van de vast te stellen criteria kunnen nieuwe bomen worden toegevoegd. De gemeente vraagt daarom aan alle inwoners om vóór 31 maart bijzondere  niet gemeentelijke bomen op te geven via  bomen@lisse.nl met vermelding van locatie en de reden. Van gemeentelijke bomen zijn de statussen bekend en deze hoeven dus niet te worden opgegeven.
In het beleidsplan staat dat particulieren naast bepaalde verplichtingen ondersteuning kunnen krijgen in de vorm van informatie, inspanning  en/of financiële bijdrage aan duurzaam onderhoud van hun waardevolle bomen. Hoe die ondersteuning er uit gaat zien is nog niet bepaald.
De Vereniging Oud Lisse vindt het erg belangrijk om in de toekomst in alle wijken in Lisse bomen van 100 jaar of ouder te hebben.

Om waardevolle bomen te krijgen, moet je geduld hebben, zoals hier op Heereweg 289 met een rode beuk. Foto: Nico Groen

MOETEN DE MONUMENTALE LINDEN WIJKEN VOOR DE FACTORIJ?

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)            15 juli 2014

Uit de plannen voor de nieuwbouw , met de quasihistorische naam ‘De Factorij’, blijkt, dat ook de 6 oude monumentale linden zouden moeten verdwijnen. gepleit wordt voor behoud

door Nico Groen

De gemeenteraad van Lisse heeft de nieuwbouwplannen op de plaats van de Openbare Lagere School en de Voorhof goedgekeurd. Niet alleen de monumentale karakteristieke Openbare Lagere School uit 1885 moet verdwijnen, maar ook de eeuwenoude beeldbepalende eik tussen de school en de Voorhof moet het lootje leggen. Verplaatsen schijnt veel te duur te zijn. Bovendien moeten hiervoor al een paar jaar tevoren de wortels rondom de kluit worden los gestoken. De boom heeft dan de tijd om binnen de te verplaatsen kluit, nieuwe wortels te maken, die na het verplanten verder uit moeten lopen om voedingsstoffen en water op te kunnen nemen . Helaas, maar waar geen wil is, is ook geen weg.
Uit de plannen voor de nieuwbouw , met de quasihistorische naam ‘De Factorij’, blijkt, dat ook de 6 oude monumentale linden zouden moeten verdwijnen. In het boek ‘ Wandel- en fietsroutes langs bomen in Lisse’ van de Vereniging Oud Lisse worden deze linden als volgt omschreven ”Tegenover de grote Kerk staat een imposante rij oude linden. Deze zijn heel bepalend voor de sfeer in dit gedeelte van de Heereweg”.
De gemeente Lisse heeft al jarenlang een lijst met monumentale bomen. Hierop staan deze linden prominent vermeld. Wat is de waarde van deze monumentale bomenlijst als zomaar gekapt mag worden? Als particuliere eigenaren een boom van de lijst willen kappen voor nieuwbouw, vindt de gemeente terecht dat er maar om de boom heen gebouwd moet worden. Denk maar aan de huizen aan de Heereweg bij het Velthuyzen van Zantenpark. Een en ander is toch met 2 maten meten? Hopelijk komt de Gemeenteraad of aannemer Horsman en Co nog tot inkeer, wat de bomen en de naam Factorij betreft.
Tenslotte missen wij in dit project ook voorbereidend archeologisch onderzoek.
Dit gedeelte in de historische dorpskern is namelijk een archeologisch waardevol gebied. Bij zo’n gebied is bij bodemingrepen van meer dan 30 cm vroegtijdig archeologisch onderzoek verplicht.

De oude linden bij de groet kerk moeten niet weg! Foto: Nico Groen