Berichten

Overlijden Arie de Koning

Nieuwsflits

Nieuwsblad 24 nummer 1 2025
Arie de Koning is op 17 mei jl. op 72-jarige leeftijd overleden. Arie was vele jaren een enthousiast vrijwilliger en graag gezien in de kringen van de VOL. Hij heeft veel
genealogisch onderzoek verricht en een belangrijke bijdrage geleverd aan de genealogische database. Er staan meer dan honderd artikelen van zijn hand op de website van de vereniging, een ongekende productie! Daarnaast heeft hij veel oude stukken getranscribeerd. We missen hem, vooral omdat hij een vriendelijk en sympathiek mens was. Wij wensen zijn familie veel sterkte in de komende tijd. Namens het bestuur en alle andere vrijwilligers, Jan van der Voet.

Rondleiding Hoogheemraadschap Rijnland

Nieuwsflits

Nieuwsblad 24 nummer 1 2025
In het kader van 400 jaar Poelpolder is veel historisch onderzoek verricht, onder meer in de archieven van het Hoogheemraadschap van Rijnland in Leiden. Leden van de projectgroep POEL hebben vele uren doorgebracht in de archiefruimte om goed beslagen teni js te komen voor de realisatie van het boek De Lisser Poelpolder 1624–2024. Naast het boek zijn er diverse andere activiteiten georganiseerd. Zo nam de projectgroep POEL het initiatief om een rondleiding te organiseren in het archief van Rijnland. Niet alleen omdat het interessant is om te zien waar het onderzoek heeft plaatsgevonden, maar ook omdat Rijnland als instituut een cruciale rol speelde in het ontstaan en beheer van de Poelpolder. Bovendien wordt het historische polderarchief daar bewaard. Voor de rondleidingen – met een maximum van 15 deelnemers per sessie – werden zes momenten gepland. Alle sessies waren snel volgeboekt. De deelnemers werden ontvangen met koffie door mevrouw Janneke Groen, archivist van Rijnland. Na een tocht door een doolhof van gangen kwamen zij terecht in een van de twee grote archiefruimtes, met rijen kasten vol dozen en kilometers papier. Janneke had interessante documenten over Lisse en de Poelpolder  klaargelegd, waarover zij vertelde en af en toe passages uit voorlas. Vooral de Morgenboeken met gegevens over eigenaren en kavels in Lisse, en de Jaarrekeningen van het gemeentebestuur van Lisse, trokken veel belangstelling. Tot slot bezochten de deelnemers de collectieruimte met historische voorwerpen, waaronder drie prachtig ingekleurde atlassen uit 1615, 1647 en 1687. Al met al
een zeer geslaagde rondleiding!

Janneke Groen laat het 20 cm dikke jaarverslag uit 1729 van de rentmeester van Rijnland zien.

Verrassing voor Dirk Floorijp

Nieuwflits

Nieuwsblad december 2025 1

Ook in dit Nieuwsblad verrast Dirk Floorijp ons weer met een artkel in de serie Oud Nieuws. Al jaren duikt hij nieuwtjes uit de archieven op en maakt daar een verhaal van. Maar Dirk heeft naast zijn passie voor de lokale geschiedenis nog een andere passie: orgels en orgelmuziek. Onlangs werd Dirk 91 jaar en zijn kleindochter Samira zorgde voor een perfect cadeau voor hem. Ze had een privérondleiding geregeld,  te geven door stadsorganist Anton Pauw, in de Grote of St.-Bavokerk in Haarlem. Sinds 1991 is Pauw daar organist van het beroemde Müller-  orgel (gebouwd tussen 1735 en 1738). Dirk Floorijp is niet alleen een  enorme liefhebber van orgelmuziek, hij speelde zelf ook op orgels hier in de regio, bijvoorbeeld op het Adema-orgel in de Agathakerk en op het orgel van de Pieterskerk in Leiden. Het orgel van de St.-Bavo kwam ook al eens in een van zijn verhalen voor. In 2019 schreef hij een verhaal getiteld “Postkoets over de kop”, over het ongeluk dat componist Händel in 1750 nabij Lisse overkwam. De moeite waard om het nog eens te lezen. Het is te vinden op de site van Oud Lisse. Händel was toen op weg om een concert te geven op het befaamde Müller-orgel. Het orgel bespelen kon vanwege zijn verwondingen niet doorgaan, maar eerder had hij er wel op gespeeld. Beroemdheden als Mozart en Mendelssohn gaven hier ook concerten. Nu kreeg Dirk de kans om achter het klavier plaats te nemen. In zijn stuk uit 2019 schrijft hij al “Het maakt een enorme indruk om daar te mogen zijn”. Hij maakte zich nogal zorgen over hoe de houten wenteltrap te nemen, want met zijn respectabele leeftijd is de soepelheid wel verdwenen. In de praktijk bleek dat reuze mee te vallen. Bach is een van de favoriete componisten van Dirk, maar zijn grote voorbeeld is waarschijnlijk wel Feike Asma, de bekendste Nederlandse componist en organist van de 20e eeuw. Een stuk spelen op het orgel was wat teveel voor Dirk, wel liet hij enkele akkoorden horen. Toch een overweldigende ervaring.

Door Anton Pauw werd hij getrakteerd op zijn lievelingsnummer, de “Toccata and Fugue in D minor” van Bach. Ze konden nog een tijdje met elkaar spreken over orgels in diverse kerken, over organisten en de techniek. Een mooier cadeau zal Dirk zich niet hebben kunnen voorstellen.

Nood. De VOL moet verhuizen

Nieuwsflits

Nieuwsblad december 2024 4

Er is een enorme behoefte aan woonruimte in Lisse. Gelukkig wordt er volop gebouwd. Op diverse locaties zwaaien enorme hijsarmen hun lasten naar gewenste bouwplekken. Zo ook bij de buren van Vereniging Oud Lisse. Naast de locatie waar Oud Lisse onderdak heeft, De Vergulde Zwaan, stond het stookhuis van de Hobaho. Op dit terrein en het gedeelte waar ooit café-restaurant De Beurs stond wordt druk gebouwd aan een nieuw appartementencomplex. De Beurs was lange tijd het trefpunt voor bollenhandelaren om na hun veilingbezoek hun deals te bespreken. Toen de veilingen vertrokken restte nog lang de restaurantfunctie van De Beurs. De naam blijft en nu komt er woonlocatie De Beurs die 20 koop- en 9 sociale huurappartementen gaat omvatten. Ook De Vergulde Zwaan wacht het lot van afbraak, waarschijnlijk gevolgd door woningbouw. Daarom is Vereniging Oud Lisse naarstig op zoek naar een geschikt nieuw onderkomen, maar accommodaties waar onze vereniging haar activiteiten tot haar recht kan laten komen zijn uiterst schaars. Dus voorlopig bent u op dinsdagochtend tussen 9 en 12 uur van harte welkom op de huidige locatie: 1e Havendwarsstraat 4. Kunt u kennis maken met waar we zoal mee bezig zijn, de boeken van de bibliotheek inzien en objecten bekijken die met de geschiedenis van Lisse samenhangen. Doen!

Voorheen bollenschuur, later drukkerij van de HOBAHO en nu Centrum voor Cultuurhistorie Duin- en Bollenstreek.

 

Foto: Iedere dinsdagmorgen is er inloop in de Vergulde Zwaan, 1ste Havendwarsstraat 4.

Stichting tot instandhouding van het Dorpsbeeld “Oud Lisse” ontbonden

Nieuwsflits

Nieuwsblad 23 nummer 1 2024
Deze stichting werd destijds opgericht om middelen te hebben bij dreigende teloorgang van historische panden. Dankzij de inspanningen van de stichting kon het markante station van Lisse gerestaureerd worden. Zo werd het behouden voor de toekomst en is nu een rijksmonument om trots op te zijn. Omdat de stichting na de verkoop van het station een slapend bestaan leidde was het beter de stichting op te heffen. Door de resterende gelden over te maken naar Vereniging Oud Lisse, onder de restrictie dat de gelden alleen gebruikt mogen worden voor de doelen waarvoor indertijd de Stichting Oud Lisse werd opgericht, is het initiatief van destijds gewaarborgd.

Lisse 825: bijeenkomst gedecoreerden

Nieuwsblad 22 nummer 3  2023

Nieuwsflits
Op 23 juni 2023 werden ca. 80 gedecoreerden uitgenodigd om naar het gemeentehuis te komen i.v.m. het 825 jaar bestaan van Lisse in 2023. De gedecoreerden waren lid van of ridder in de Orde van Oranje Nassau en werden in het gemeentehuis door de gemeente onthaald op een hapje en een drankje. Burgemeester Lies Spruit hield een toespraak waarna alle gedecoreerden voor het gemeentehuis op de foto werden gezet. Er waren ook enkele gedecoreerden aanwezig van onze Vereeniging Oud Lisse, te weten Dirk Floorijp die 30 jaar geleden al gedecoreerd is, Wim Bosch die 10 jaar geleden in 2013 geridderd werd en Nico Groen die in 2019 gedecoreerd is. Ook dhr. Grimme, vrijwilliger van onze Vereniging Oud Lisse, was als gedecoreerde aanwezig.

Oorkondes en nog eens oorkondes

Nieuwsblad 22 nummer 3  2023

Nieuwsflits

Tijdens de algemene ledenvergadering van onze vereniging werd er niet alleen afscheid genomen van onze nu ex-voorzitter Eric Prince. Eric werd ook gehuldigd door onze net in het zadel gehesen nieuwe voorzitter Jan van der Voet met een mooie oorkonde als erelid van VOL. Dik verdiend na al die jaren VOL inzet voor onze vereniging. Er is veel gedaan in de tijd dat Eric de voorzittershamer met verve hanteerde. Een taak die nog doorspeelt is het zoeken naar een ander onderkomen voor CHVOL. Een taak die onze nieuwe voorzitter nu op zich mag nemen. Gezien zijn achtergrond is hem dat wel toevertrouwd. Wij van de redactie wensen Jan van der Voet heel veel succes toe.

Wij van de redactie werden ook onverwachts in het zonnetje gezet. Deen Boogerd werd even in de schijnwerpers gezet om een oorkonde in ontvangst tenemen. Een oorkonde voor alle leden van de redactie met een prachtig boeket voor allen. Dit als waardering voor het blad wat u nu in uw handen heeft. Alle aanwezigen waren het roerend eens dat er niet bezuinigd mocht worden op de hoeveelheid uitgaves per jaar. “Dan maar een flinke contributieverhoging”, werd er uit de zaal geroepen toen de penningmeester deze optie voorhield. Voor ons als redactie is dat naast de oorkonde ook een groot compliment en geeft ons zin om op deze manier door te gaan. Alle leden dank daarvoor!

Afreden van 3 leden en 1 adviseur van de HLT Erfgoedcommissie

Nieuwsflits

Nieuwsblad 22 nummer 1 2023

Helaas heeft de HLT Erfgoedcommissie op 15 december 2022 afscheid moeten nemen van 3 leden en 1 adviseur, te weten de voorzitter dhr J. Bakker, lid dhr. J. van Zoelen, lid dhr. W. Koops en adviseur dhr. E. Prince. Wethouder mw. R. Wietsma van Teylingen was daarbij aanwezig namens de gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen om afscheid te nemen van de vertrekkende leden en adviseur. Ook zij geeft aan het vertrek te betreuren. De kennis en kunde die met het vertrek wordt meegenomen acht ze een groot gemis voor de 3 HLT gemeenten. Daarnaast spreekt ze namens de HLT gemeenten haar waardering uit naar de Erfgoedcommissie en haar adviseurs. Van de 6 leden blijven er nu nog maar 3 leden over. Nu ook dhr. E. Prince namens Ver. Oud Lisse als adviseur afscheid neemt, blijven er nog 5 adviseurs over en blijft dhr. W. Bosch namens Ver. Oud Lisse als adviseur aanwezig. Voorzitter dhr. J. Bakker en adviseur dhr. A. Pop bedanken alle leden en adviseur voor hun deskundigheid en prettige samenwerking. Er wordt nu door de HLT functionaris mw. C. Bekker druk gezocht naar uitbreiding van de commissie.

Nieuwa over de ledenvergadering

Tijdens de algemene ledenvergadering werd Jos van Bourgondiën bedankt als bestuurslid. Louise Kerkvliet volgde hem op. Wij hebben heel wat activiteiten in verband met 825 jaar Lisse. Ook het 400 jarig bestaan van de Poelpolder in 2024  kost nu al veel tijd.

Bestuurszaken

Nieuwsblad 22 nummer 1 2023

Beste lezer,
Na de algemene ledenvergadering van 20/12/2022 kwam er een wijziging in het bestuur van onze vereniging: Jos van Bourgondiën maakte plaats voor Louise Kerkvliet. Het leek me leuk dat met een foto in dit blad te verduidelijken. We zien zittend van links naar rechts: Helmi Beijsens, Louise Kerkvliet, staand van links naar rechts: Eric Prince, Jasper de Jong en Henk Schaap. Het zijn drukke weken geweest voor het bestuur en enkele vrijwilligers. Van alle kanten wordt om samenwerking gevraagd en daar werd zo veel mogelijk op ingespeeld.
Vooral het feest 825 jaar Lisse, wat de burgemeester dit jaar wil vieren vraagt veel overlegtijd, want allerlei verenigingen nemen het mee in hun programma, het hele jaar door. Peter Vink, Deen Boogerd en Simon van Dijk denken mee en doen verslag. 825 jaar Lisse zoekt naar de oorsprong van ons dorp en naar die mooie oude tijd die achter ons ligt. We kunnen het lezen in Sporen van Vroeger door Nico Groen. Simon van Dijk vertoont allerlei mooie oude films voor vrijwilligers van Marente (7/3) en op dinsdagmiddag 18/4 voor de hele bevolking in Floralis. Activiteiten bij Dever, het Corso, op Mozaïekendag, de Volksuniversiteit, Open Monumentendag op zaterdag 9/9, bij de feestweek door de HDV en educatieve uitbeeldingen, wandelingen langs historische panden. Er zullen beslist nog meer activiteiten bij komen. Zoals boven gezegd zat onze vereniging zelf ook niet stil. Na de lezing over Lisse in verandering400 jaar Poelpolder door Liesbeth Brouwer waren er “Verhalen van Hollands Buiten”. Op zondagmiddag 12 februari ging Janneke Tanja in op de historie van Dever, van Heereman van Zuydtwijck naar de gemeente Lisse en van holle kies naar Huys. Op woensdag 22 februari was Keukenhof aan de beurt met een inleiding door conservator Charlotte Ebers, een vraaggesprek met Ton Tibboelen boeide verhalenverteller Janneke Tanja met de erfenis van de Graaf van Lynden naar Stichting Keukenhof. Hiernaast waren er bijzondere bijeenkomsten in restaurant de Engel, vol met herinneringen en volop humor door Cas Juffermans op dinsdagavond 21/2 en 23/2, bezocht door zo’n 80 en 115 bezoekers. En 80 belangstellenden wachten nog op de volgende avond die gepland moet worden. De Provinciale Statenverkiezingen komen er aan, vooral voor Hillegom staat veel woningbouw op het spel, maar dat mag niet ten koste gaan van bollenland. Onze voorjaarsbloemen komen weer uit, de Keukenhof gaat open en Peter Vink legt uit wat er gebeurde tijdens de Tulpomanie in zijn lezing op 21/3 in de Vergulde Zwaan.
Als je van een reis uit het buitenland komt is het geweldig dat hier alles zo “goed en schoon” geregeld is, maar daar moeten we ook ons best voor doen: “Yes, together we can.’

Veel leesplezier en tot ziens bij onze activiteiten,
Eric Prince, voorzitter.

 

Nieuw onderzoek 400-jarige Poelpolder

Sporen van vroeger (LisserNieuws)

 14 december 2021

 door Henk Schaap

De Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse” is een onderzoek gestart naar de geschiedenis van de Poelpolder. Volgend jaar, in 2022, is het 400 jaar geleden dat het besluit werd genomen om de Poel droog te maken. In 1624 was de Poel droog. De Lisserpoelpolder is een van de oudste droogmakerijen van Zuid Holland. Eeuwenlang was de Poelpolder vooral een weidegebied, nu is het ook een belangrijk woongebied.

Het komende 400-jarig bestaan was een mooie aanleiding voor Vereniging Oud Lisse om het onderzoek te starten. Er zijn nog tal van sporen in het landschap van de Poelpolder die stammen uit de tijd van de drooglegging en al 400 jaar oud zijn. Denk aan het open weidelandschap en de ligging van dijken en sloten. Het is belangrijk die sporen onder de aandacht te brengen bij bewoners en bestuurders, zodat deze sporen behouden kunnen blijven.

 Aanpak

Er is al veel onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de Poelpolder. Dat wordt niet allemaal overgedaan. Het onderzoek start daarom met een inventarisatie van al beschikbare kennis. Het onderzoek verloopt via verschillende thema’s. De inventarisatie is vanaf de vroege geschiedenis van het gebied van de Poel, de geschiedenis van de droogmaking, de bebouwing en bewoners. Ook de moderne tijd met grootschalige woningbouw wordt niet vergeten.

De inventarisatie wordt medio 2022 afgerond. Aan de hand van de resultaten van de inventarisatie worden sporen uitgezet voor een verdiepend onderzoek dat naar verwachting in 2024 afgerond kan worden.

Oorsprong van de Poelpolder
Het ambacht Lisse lag vroeger op een bijzondere plaats. Aan de westelijke kant begrensd door de duinen en de zand- en geestgronden die zich daar bevonden. Aan de oostelijke zijde de lager gelegen en veel nattere gronden die op het Haarlemmermeer uitkwamen. In feite ging het daarbij niet om het grote Haarlemmermeer maar een reeks kleinere plassen en poelen die door het eiland Rooversbroek enigszins afgescheiden waren van het Haarlemmermeer. Door twee kleine openingen, de Greveling en het Hellegat, stonden de poelen in verbinding met het Haarlemmermeer. Vroeger heette het hier het Kager Meer.

Dat in Lisse een verzameling plassen werd drooggemaakt, is te danken aan de kerkmeesters van drie Leidse hoofdkerken (de Pieterskerk, de Hooglandse kerk en de Lieve Vrouwekerk). De kerken namen als eigenaars van enkele plassen het initiatief. Zij vormden met rijke, investeringslustige stedelingen een consortium dat een lucratieve belegging zocht. Het consortium bestond vooral uit stedelingen. Slechts één edelman kwam in beeld. De heer Duyvenvoorde was namelijk eigenaar van een stukje water dat in het project werd opgenomen. Nog voor de droogmaking werden de kavels verkocht. In 1624 was de droogmaking voltooid en waar eens de poelen lagen, kon voortaan haver gezaaid en vee geweid worden.

In juni 2022 is een lezing gepland over de geschiedenis van de Poelpolder. Wilt u berichten hierover ontvangen en deelnemen aan de lezing, wordt dan lid van de Vereniging Oud Lisse.

 

Kaart: Vóór de drooglegging lagen er enkele poelen. Kaart uit 1615