Berichten

De straatnamencommissie doet melding

Nieuwsflits

Nieuwsblad 24 nummer 3 2025

Eindelijk is het zover na vele jaren de wens uitgesproken te hebben om de naam van Bastiaan Romeijn geëerd te krijgen (Bastiaan Romeijn is verraden na een moedige verzetsdaad en gestorven in gevangenschap). Het liep altijd vast omdat Lisse al een Romijnstraat heeft in buurtschap De Engel. Nu is een goed compromis gevonden en gaat de verbindingsbrug over de Ringsloot van Dever Zuid naar het Geestwater en het Vrijheidspark de Bastiaan Romeijnbrug heten. De vier straatnamen in Dever Zuid worden genoemd naar de recente archeologische vondsten die op zeer vroege bewoning wijzen in dat stukje Lisse (stenen tijdperk), te weten Voetspoor, Steenbijl, Maalsteen en Klokbeker. Gaan we de Bastiaan Romeijnbrug over dan kunnen we naar rechts en komen we in het Vrijheidspark. De naam Vrijheidspark is een verwijzing naar ‘leven in een vrij land’. In het park komen elementen met de namen van de vier Lissese militairen die tijdens de meidagen van 1940 zijn gesneuveld voor onze vrijheid. De vier militairen zijn Rinus Warmerdam, Teun Kulk, Piet van Egmond en Co Zwetsloot. De vrijheid wordt ook geuit in de acht andere straatnamen in de vorm van vlindernamen en wel de Dagpauwoog, Atalanta, Parelmoervlinder, Keizersmantel, Aurelia, Kleine Vos, Argusvlinder en Distelvlinder. Mooie namen van vrije fladderende vlinders. De straatnamencommissie wordt aangestuurd door Viola van der Krogt en Josephine Braam van HLT en de burgerleden Chantal Stammers-Beijsens, Ed Olivier en Deen Boogerd namens VOL.

Geestwater begint al vorm te krijgen (dronebeeld beschikbaar gesteld door gemeente Lisse)

Aan het einde van de 3e Poellaan was een pont

Sporen van vroeger (LisserNieuws)                                                           

12 augustus 2025

door Nico Groen

 In het kader van 400 jaar Poelpolder is nu de 3e Poellaan aan de beurt. Wanneer de huidige 3e Poellaan en de brug over de Ringsloot gerealiseerd zijn blijft onzeker. Vast staat dat op een landkaart uit 1647 de weg en de brug al ingetekend zijn.

Waarom deze weg toen al is aangelegd is ook niet bekend. De Grote Poelmolen is pas in 1676 gebouwd. Er zijn 2 mogelijkheden: groentevervoer over de weg vanuit de Rooversbroek of er was toen al een veerbootverbinding vanaf het Hellegat naar de Kaag.

In 1965/66 werd door de Haarlemmermeerpolder vergunning aangevraagd bij het Hoogheemraadschap om de bestaande brug over de Ringsloot te verlagen en te vernieuwen, wat in 1967 ook uitgevoerd werd.

De gemeente Haarlemmermeer was eigenaar van de brug en moest daarom de vergunning aanvragen. Het lijkt merkwaardig dat de gemeente Haarlemmermeer eigenaar was, maar dat had te maken met de droogmaking van het Haarlemmermeer. Oorspronkelijk was de weg eigendom van de Poelpolder. Maar in 1854, na het droogvallen van het Haarlemmermeer, werd overeengekomen dat de weg in eigendom zou komen van de te vormen Haarlemmermeerpolder. Deze polder had blijkbaar meer belang bij een goed onderhouden verbinding dan de Poelpolder.

Later werd de gemeente Haarlemmermeer eigenaar. In 1968 is het eigendom overgegaan naar de gemeente Lisse. De huidige brug, nu in onderhoud bij de gemeente Lisse, dateert uit 1995 en is opgebouwd uit beton, staal en metselwerk.

Dat de Haarlemmermeer meer belang had bij een goede verbinding vanaf de Heereweg kwam doordat de Kaag en Abbenes op de Bollensteek waren gericht voor wat betreft winkels, scholen en kerken. Er werd geen brug aangelegd op het einde van de 3e Poellaan, maar er kwam een veerpont. In 1929 werd de H.H. Engelbewaarderskerk ingewijd. Deze kerk werd tussen Sassenheim en Lisse gebouwd, mede vanwege de vele parochianen die uit de Kaag en Abbenes met het pont over de 3e Poellaan kwamen. Achter de kerk werden ook een jongensschool en een meisjesschool gebouwd. Op 1 mei 1930 werden de scholen ingewijd en aan het begin van het schooljaar begonnen de lessen. Op de eerste schooldag waren er 156 jongens en 144 meisjes, precies 300 kinderen dus. Er waren nogal wat kinderen uit de Kaag, omdat daar geen katholieke school was. Deze kinderen kwamen met het pontje over de Ringvaart naar de 3e Poellaan en liepen verder langs de Heereweg om bij de school te komen.

 Bonte Krielbrug

De naam van de brug over de Ringsloot is Bonte Krielbrug en is ontleend aan de naam van de Bonte Krielpolder. De polder, die daar tussen de Ringsloot en de Heereweg ligt. Van daaruit werd het nieuwe land bereikt. In de morgenboeken van Sassenheim komt de Bonte Krielpolder, die zowel in Lisse als in Sassenheim ligt, al in 1716 onder die naam voor. De Bonte Krielpolder liep vanaf buitenplaats Ter Leede in Sassenheim tot de Beek in Lisse. Dus net voorbij de H.H. Engelbewaarderskerk.

De Bonte Krielmolen, die het water van deze polder uitwaterde op de Ringsloot stond tot de afbraak in 1924 net zuidwestelijk van de brug, nog net op Lisser grondgebied. Je kunt de plek waar de molen stond nog goed herkennen. In de sloot daar staat nu een elektrisch gemaal, dat het werk van de molen heeft overgenomen.

Kaart van Hoogheemraadschap Rijnland door Jan Jansz. Douw en Steven Pietersz. van Brouckhuijsen uit 1647

 

Het is druk onder de bestrating

Nieuwsflits

Nieuwsblad 1025 1

In 1955 werd aan de Zwanendreef een transformatorstation gebouwd. In die tijd was dat nog min of meer buitengebied: aan de dorpskant had je over de Kerksloot de tuinen van de Pius (nu Achter Sint Aagten), aan de Zwanendreef stonden alleen aan de zuidkant huizen. Het schakelstation voorzag in de groeiende behoefte aan elektriciteit. Er werd o.a. een oliegekoelde hoogspanningskabel gelegd via de Zwanendreef en de Heereweg richting Sassenheim. Zo’n kabel wordt gemonitord, soms moet olie bijgevuld. Maar wanneer dat veel is moet men alert zijn op lekkages. Helaas bleek dat in 2018 het geval, de kabel bleek op enkele plekken beschadigd en lekte olie. Een gigantische operatie was nodig om de kabel te repareren en om de vervuiling te herstellen. Helaas bleek 2 jaar later dat er weer lekkages waren. Er volgden weer reparaties, maar het was duidelijk dat de kabel vervangen moest worden.

Zo’n vervanging is geen sinecure, in dit geval moest voor een ander tracé gekozen worden. Op dit moment is men bezig met het aanleggen van het vervangende kabelsysteem. Erna komt nog de fase van verwijderen van de oude kabel en eventueel saneren. We mopperen wel eens over al die graafwerkzaamheden, maar het is druk onder de bestrating. Voor de energietransitie is nog meer nodig. We willen allemaal stroom!

DE DORPSSTRAAT IN 1893; De rommeling. (56)

Door Alfons Hulkenberg

Overgenomen uit “Lisse: De Rommeling” uit 1981. Repro-Holland B.V. Alphen aan de Rijn

De Heereweg van Lisse, thans de nummers 208-210, gefotografeerd door de welge­stelde vrijgezel/boterhandelaar Gaspar Henricus Wolff (“Cas de Wolf”). Links de groentewinkel van Wout van Oosten, alias “Wout Knar”. Boven de deur staat onder meer “Handel in aardappelen”. In een wa­gentje met een witte hit ervoor ging hij zijn waren uitventen. Dat wagentje werd ge­stald in de Lindenbuurt ofwel de Snertwerf naast en achter het winkeltje. Zijn vrouw Aagt Warmerdam, had ook “een cent van het blad”, voor de ouderen onder ons een jeugdherinnering. Nu volgt de oude dorpssmederij van Pelle, na 1896 van Schouten. Daarover vindt men meer in het Leidse Jaarboekje 1977. Er naast was oorspronkelijk het kruideniers­winkeltje van Maartje de Haan en later van Hugo Scholten. Voor het huis was een klein pleintje. Daar is toen een huis gebouwd en daar begon in 1896 Cornelis Caspers, vlees­houwer te Katwijk, een slagerij. Thans vinden we hier verschillende koffie­shops, of hoe dat verder ook moge heten. De Heereweg is wél veranderd!

De Dorpsstraat in 1893

 

De Zuidhoek van de Julianastraat 100 jaar bewoond

 Sporen van vroeger (LisserNieuws)                                                             

17 september 2024

 door Nico Groen

Dit jaar vieren de bewoners van het gedeelte Julianastraat, gelegen tussen Nassaustraat en Koningstraat, het 100-jarig bestaan van hun straat. Een straat met een aparte historie met de naam ‘De Zuidhoek’. Daarvoor was dit stukje straat nog landbouwgrond.

Het lag ingebed tussen de Meer en Duinstraat (het stuk Julianastraat tussen Kanaalstraat en Nassaustraat) en de nieuwe Julianastraat vanaf de Koningstraat richting Heereweg. We hebben het dan over de jaren tussen 1910 en 1920.

Het stuk grond was aanvankelijk eigendom van de NH Kerk en in 1915 aangekocht door de gemeente. In allerlei officiële stukken ook wel ‘De Zuidhoek’ genoemd. Toen de grond eenmaal in handen was van de gemeente, werd het verhuurd als volkstuintjes.

De Landarbeiderswet

Nederland kwam bij de eeuwwisseling van 1900 uit een ‘arme eeuw’. Niet alleen de sociale gesteldheid van de bevolking was slecht, maar zeker ook de huisvesting was vaak erbarmelijk. Door het ontbreken van baanzekerheid was het voor de werkende bevolking onmogelijk geld te lenen voor het kopen van een eigen woning. Een verbetering vormt de Landarbeiderswet van 1918. ‘Een wet tot verkrijging door landarbeiders van land met woning in eigendom of van los land in pacht’ aldus de officiële stukken. Deze wet bood landarbeiders in loondienst de gelegenheid geld te lenen bij het Rijk voor het kopen van een lapje grond om te voorzien in eigen voedselbehoefte (moestuin) en het oprichten van een woning. Voorwaarden waren o.a. dat men landarbeider moest zijn en de totale investering mocht de Fl. 4.000,- niet overschrijden. En zo gebeurde het dat de Grondcommissie van Lisse (een van de Raadscommissies) aan het Gemeentebestuur voorstelde om de volkstuinen in De Zuidhoek om te zetten naar bouwlocaties volgens de Landarbeiderswet. In augustus 1923 werd dit voorstel door het Gemeentebestuur aangenomen.

Er werden percelen uitgezet met een grootte van ongeveer 500 m2. Ter afscheiding werden ligusterhaagjes geplant. Bij sommige percelen zijn deze ‘sporen van vroeger’ nog zichtbaar.

De grond kostte één gulden per vierkante meter. Dan bleef er dus Fl. 3.500,- over voor het bouwen van een woning. Bouwen samen met de buurman was het voordeligst: twee-onder-een-kap. En dat vinden we terug in de jubilerende Julianastraat: veel gepaarde woningen, maar allemaal verschillend. Hier en daar vinden we een vrijstaande woning. Voor niet alle beschikbare percelen kon men kandidaten vinden, die voldeden aan alle eisen van de Landarbeiderswet.  Door de jaren heen veranderde er veel in de straat. Sommige percelen werden opgeofferd voor andersoortige bedrijvigheid, zoals een autobedrijf, een autospuiterij en een loonploegbedrijf.

Boek

Over wie die eerste bewoners waren en hoe de straat zich in de laatste eeuw ontwikkelde is een jubileumboek verschenen. Het kost € 15,- en is nog te bestellen door een mailtje te sturen naar dezuidhoek100jaar@gmail.com.

Foto: Een luchtfoto van de bocht van de Julianalaan

Foto: Oud Lisse RAF mrt 1945

 

HLS administratiegebouw 100 jaar

 Sporen van vroeger  LisserNieuws)

3 september 2024

Nico Groen

Bij de oprichting van de NV Electriciteitsbedrijf Hillegom-Lisse-Sassenheim (HLS) in 1921 werd het perceel Wagenstraat 42 in gebruik genomen als kantoor en magazijnruimte. In 1924 werd een nieuw administratiegebouw op de Vuursteeglaan gerealiseerd. Het administatiegebouw met aan weerszijden een woning is een gemeentelijk monument.

Het gebouw heeft als adres Vuursteeglaan 12, 14 en 16 tegenover de huidige volksuniversiteit. De voorgevel is symmetrisch van vorm. Het is in 1924 ontworpen door architect C.W. Barnhoorn uit Lisse in de zogenaamde Nieuw Historische stijl. Barnhoorn heeft veel imposante gebouwen in Lisse ontworpen. De aannemer was de firma Eysker & Co uit Heemstede.

Het samengesteld complex heeft overwegend twee bouwlagen met een zolder onder een samengestelde kap. Het midden van het kantoorgedeelte steekt iets naar voren (risalerende middentravee) met een halfronde gevelbekroning aan de topgevel. Hierin is ook de deur te vinden. De deuropeningen van de woningen zijn omgeven door bakstenen omlijstingen met een ronde boog. Boven deze deuren bevinden zich halfronde enkelruits bovenlichten. Ook de 2 woningen hebben aan de buitenkant een topgevel met een opvallende dakrand. De muren zijn van rode baksteen in halfsteensverband. Onder de vensters zijn leidorpels van bruin geglazuurde baksteen.

Het is moeilijk om de voorgevel goed te beschrijven vanwege de vele verschillende elementen. Op de foto is dat enigszins te zien, maar het is veel interessanter om eens lang het complex te wandelen, dat er nog steeds goed en bijna niet veranderd uitziet. Kijk dan ook eens naar de overkant naar de huidige volksuniversiteit. Dat gebouw is in 1931 ook door Barnhoorn ontworpen voor de technische dienst van HLS.

Opening op 16 december 1924

In krantenartikelen wordt het volgende geschreven over de officiële opening van het gebouw.  ‘Sommigen zullen zich afvragen of het elektriciteitsbedrijf niet boven zijn stand gaat met dit gebouw, maar als men ziet hoe de ruimte ten volle benut is, aan de voorzijde door kantoor- vergader- en tekenlokalen, aan de achterzijde door werkplaats en magazijnen, dan zal men zich afvragen hoe het bedrijf nog zo lang zonder heeft gekund’.

Na een rondgang door het gebouw kwamen alle genodigden bij elkaar in de nieuwe vergaderzaal. Dat waren de raad van Commissarissen, de dagelijkse besturen van de 3 gemeenten, de directies van de lichtfabrieken in Leiden en van de Haarlemse Bank uit Lisse.

President-commissaris J.P. Gouverneur, burgemeester van Sassenheim, hield een openingsrede. Hij bedankte iedereen, die een bijdrage heeft geleverd aan het ‘flinke doch sobere gebouw, dat een sieraad is voor de Bollenstreek’. Natuurlijk de architect en de aannemer, maar ook bijvoorbeeld de heer Pracht uit Sassenheim voor het geleverde meubilair bestaande uit massief eiken tafels en stoelen. Ook het eigen personeel werd bedankt voor het aanleggen van de elektrische installatie volgens de modernste eisen en met de modernste materialen.

De NV is in 1988 opgeheven.

 

Foto: Het symmetrische administratiegebouw met aan beide zijden een dienstwoning.
Foto: Nico Groen

 

 

Jubileumboekje De Zuidhoek – Julianastraat ‘in de bocht’

Nieuwsflits

Nieuwsblad 23 nummer 3 2024

Dit jaar vieren de bewoners van de Julianastraat ‘in de bocht’ hun 100-jarig bestaan. In april heeft de straat ter ere van haar eeuwfeest meegedaan met het mozaïeksteken en dat gecombineerd met een gezellig straatfeest. Wat rest is de verschijning van een boekje over de geschiedenis van de straat. Het boekje beschrijft de plannen van de gemeente voor de nieuwe straat, de mogelijkheid voor landarbeiders om met financiële hulp van de overheid een lapje grond te kopen om een huis op te zetten, en vertelt het verhaal van de eerste bewoners en de ontwikkelingen in de 100 jaar die de straat nu bestaat. Er is veel materiaal verzameld. Oud-bewoners zijn geraadpleegd, archieven doorgeploegd, oude foto’s gevonden, men heeft zich verdiept in de politieke ideeën over huisvesting 100 jaar geleden en per huisnummer de geschiedenis van het huis en haar bewoners weten te achterhalen. Het laat een interessant stuk sociale geschiedenis zien. Het boekje bevat 76 pagina’s met meer dan 100 afbeeldingen en foto’s. Het boekje kost € 15,- en is te bestellen door een mailtje te sturen naar: dezuidhoek100jaar@gmail.com.

Twee nieuwe straatnamen in Lisse

Nieuwsflits

Nieuwsblad 23 nummer 2  2024

Dus moest de straatnamencommissie weer bijlkaar komen om met wat goeds voor de dag te komen. Dat is uiteindelijk gelukt! Straks kunnen we wonen op “Welgelegen”! Deze straatnaam is ooit de naam geweest van de boerderij aan de Heereweg die voor een groot deel is afgebroken om plaats te maken voor wat nu het politiebureau is. Er staat nu nog een deel van de boerderij. Het land er achter richting ter Specke wordt bebouwd. Het deel halverwege tot naast de fietstunnel gaat “Bosch en Veld” heten, naar het huis op Achterweg 29. De door de straatnamencommissie voorgedragen namen zijn op 7 mei 2024 door het college van B&W goed gekeurd en daarmee een feit. Op het plan is “Welgelegen” met rood aangegeven. “Bosch en Veld” is in blauw aangegeven. Beide straten zijn bereikbaar via de Vuursteeglaan. Het plan is goed voor 82 woningen. Zowel sociale huurwoningen als wel koopwoningen.

Groenbeleid en Kapvergunning gevraagd voor een gezonde waardevolle boom in de Zwanendreef.

Nieuwsflits

Nieuwsblad 23 nummer 1 2024

In het vorige Nieuwsblad werd bericht over een kapvergunning voor een boom in de Zwanendreef waar bezwaren tegen waren ingediend. Wanneer een bezwaarschrift tijdig ingediend wordt volgt er een bijeenkomst van de Commissie Bezwaarschriften en Klachten. Het college van B&W reageert naar deze commissie met een verweerschrift. In deze zaak komt het college in het verweerschrift tot de conclusie de bezwaarschriften gegrond te verklaren en is zij voornemens de aanvraag omgevingsvergunning alsnog te weigeren. Op 12 maart was voor deze zaak de hoorzitting van de Commissie Bezwaren en Klachten. De advisering van de commissie kan enkele weken duren. Het oordeel van die advisering is het voorbehoud dat het college nog maakt, afwachten dus. Lissers maken zich druk om groen. Dat bleek onlangs ook weer toen aan de Greveling wel een heel royaal stuk betegeld werd. Waarom geen boom geplant of bloembak geplaatst vroeg men zich af. Lisse zegt trots te zijn als het groene hart van de Bollenstreek. Een uitdaging voor het beleid van de gemeente. Op 21 maart start weer de actie tegelwippen, ook in Lisse. Wanneer tegels worden vervangen door gras, bloemperken, bomen en geveltuinen, wordt Nederland meer klimaatbestendig, behaaglijker voor insecten en dieren, koeler op warme dagen én veel mooier! Laten we er allemaal voor gaan!

Verleende kapvergunning van een waardevolle haagbeuk

Haagbeuken in de Zwanendreef

De Vereniging Oud Lisse heeft o.a. tot doel monumenten te beschermen. Naast monumentale gebouwen vallen daar ook landschap en monumentale bomen onder.
Tegenwoordig worden monumentale bomen ‘waardevolle bomen’ genoemd. Deze mogen niet worden gekapt, tenzij ze ziek zijn of een gevaar vormen voor de omgeving. Op 31 oktober 2023 is een omgevingsvergunning verleend voor het kappen van een waardevolle haagbeuk in
de Zwanendreef bij Agathapark 2 en 4. Hiertegen kan binnen 6 weken een bezwaarschrift worden ingediend. Deze boom is ook onderdeel van de structuurbomen van de bomenrijen in de Zwanendreef. Volgens de gemeente Lisse zelf is de boom gezond en vormt geen gevaar voor de omgeving. De bewoners van Agathapark 2 en 4 hebben geklaagd dat zij last hebben van te veel schaduw in de tuin. Onlangs zijn er daar zonnepanelen aangelegd! Er staan ter plaatse 3 haagbeuken dichter bij elkaar dan elders in de Zwanendreef. Daarom zou de middelste boom gekapt mogen worden. De kruinen van deze bomen zouden last van elkaar hebben. Volgens de ‘Werkgroep Landschap, Groen en Bomen’ van de Vereniging Oud Lisse is dat nog lang niet zo. Er is dus geen geldige  reden om haagbeuk te kappen. Een zienswijze zou kunnen worden ingediend met als resultaat dat de boom niet gekapt mag worden.

De werkgroep is echter met de gemeente in overleg om geen zienswijze in te dienen indien elders in Zwanendreef 3 nieuwe forse haagbeuken worden geplant om de bestaande bomenrij te verbeteren. Daar zijn in het verleden namelijk gaten ontstaan door het kappen van haagbeuken ter plaatse.

De 3 haagbeuken raken elkaar nog lang niet