Berichten

Beeldverhaal ‘Wederopbouw in Lisse: naoorlogse sociale woningbouw’

/in /door

Wederopbouw in Lisse: naoorlogse sociale woningbouw

Na de Tweede Wereldoorlog was de woningnood volksvijand nummer één. Tijdens de oorlogsjaren was er vrijwel niet gebouwd, terwijl veel woningen verwoest of beschadigd werden. Het duurde een aantal jaren voordat de woningproductie weer op gang kwam. Intussen maakte een geboortegolf het woningtekort nog groter. Een groot deel van de bevolking was aangewezen sociale woningbouw, de zogenaamde woningwetwoningen. In Lisse waren het vooral de twee woningbouwverenigingen die in de jaren vijftig (de jaren van de “wederopbouw”) flink gingen bouwen. Volksbelang breidde eerst uit in de Oranjebuurt en bouwde daarna de Bloemenbuurt, om onmiddellijk verder te gaan in de Zeeheldenbuurt. Het Gezinsbelang bouwde vooral in De Engel, maar daarna ook in de Zeeheldenbuurt. In dit beeldverhaal ziet u foto’s van de woningbouw in de Oranjebuurt en de Bloemenbuurt. Volksbelang en Het Gezinsbelang zijn in 2000 opgegaan in Trias Woondiensten. Trias is vervolgens onderdeel geworden van Woningstichting Stek.

Lees meer

Bij de hartpagina: luchtfoto van het Hobahoterrein

/in /door

De 100-jarige Hobaho staat met een luchtfoto op de hartpagina. Er is maar bar weinig over van  het Hobaho en omgeving. Er zijn paar een paar pandjes over aan de Haven en de Grachtweg. Op de foto van 9 december  1949  is te zien dat er op de Gracht en de Haven ijs ligt.

Redactie

Jaargang 20 nummer 4, 2021

Dit jaar viert de Hobaho haar eeuwfeest, dan mag je wel op de hartpagina pronken. We kunnen wel zeggen dat van wat we op de foto zien nog maar bar weinig over is. Een paar pandjes hebben de tand des tijds wel doorstaan. De huizen die nu tussen de in- en uitrit van het “Hoogvlietplein” staan zullen er eerdaags aan moeten geloven. Ook “De Beurs” aan de overkant van de Gracht, is geen lang leven meer beschoren. In de Havendwarsstraat blijft nog wel het één en ander intact, waaronder de onverwoestbare “Vergulde Zwaan”. Op de hoek van de Lisbloemstraat staat nog wel het huis met de naam “Lischbloem” met ‘ch’ geschreven. Hoe aardig is het om zo te gluren in de achtertuintjes op de vrijdag van 9 december van het jaar 1949. Het is koud; er ligt ijs op de gracht en zo hier en daar liggen er nog wat bevroren sneeuwresten. De Gracht meanderde als een riviertje ons centrum in. Jammer dat die weg is, want bij de Gracht was altijd wel wat te doen, later ook op de Gracht. Kijk zelf maar.

Een beeldverhaal van de Hobaho

/in , /door

Sporen van vroeger                                                                

21 september 2021

door Nico Groen

 In Nieuwsblad nummer 2 van 2021 van de Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”  wordt door Jan van der Voet een inkijkje gegeven in de beeldbank van de VOL. Deze beeldbank bevat inmiddels ruim drieduizend foto’s die voor leden van de VOL, met de daarbij behorende informatie, in te zien is. Op de website van de VOL hebben we nu letterlijk een ‘Beeldverhaal’ gemaakt uit een selectie van deze drieduizend foto’s. Dit beeldverhaal kan iedereen, lid of geen lid, bekijken.

Vanwege het honderdjarig bestaan van de Hobaho hebben we de laatste tijd extra aandacht besteed aan het verzamelen van foto’s over dit bedrijf. Dat is goed gelukt en met een beeldverhaal hebben we de geschiedenis van de Hobaho letterlijk in beeld gebracht. Het nieuwe beeldverhaal staat op de website van VOL en is door iedereen te bekijken: https://oudlisse.nl/inbeeld/hobaho/.

In nummer 1 (2021) van het VOL Nieuwsblad  is in tekst uitgebreid aandacht besteed aan het jubileum. Het bedrijf heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van Lisse. Denkt u aan de locatie: het bedrijf was oorspronkelijk gevestigd aan de rand van het dorp, maar langzamerhand werd dat in het centrum. Nu heeft de Hobaho aan de Van Slogterenweg weer de rand opgezocht.

In de loop van de honderd jaar hebben heel veel mensen met het bedrijf te maken gehad, vooral werknemers en zakelijke contacten. De bemiddeling bij de aan- en verkoop van bloembollen is van karakter veranderd. De traditionele veiling, met alle ruimte die daarvoor nodig was, bestaat niet meer. De Hobaho heeft samen met de andere veiling (nu CNB) een centrale rol gespeeld in de ontwikkeling van de bloembollensector. Veel mensen kennen de Hobahohallen ook van allerlei evenementen die daar hebben plaatsgevonden. Van veel van deze activiteiten hebben we interessante foto’s, maar er moeten er nog veel meer zijn.

Wie heeft er nog foto’s?

Naast de foto’s van de Hobaho bevat de beeldbank  veel oude foto’s die allerlei andere verhalen van Lisse vertellen, vooral verhalen van na 1900. Door de foto’s digitaal op te slaan, bewaren we ze voor volgende generaties en voorkomen we dat waardevolle foto’s verloren gaan. We hebben echter maar een fractie van de foto’s die ooit genomen zijn en daarom zijn we actief op zoek naar zulke foto’s. De beeldbank is onderdeel van Lisse Tijd Reis en door alle leden te bekijken. Wanneer u inlogt op Lisse Tijd Reis en vervolgens klikt op ‘Tabellen’ en tenslotte op ‘Foto’, kunt u als lid alle foto’s doorzoeken. Het is onze ambitie om de beeldbank de centrale plek te laten worden om foto’s over de geschiedenis van Lisse te bewaren.

Heeft u nog oude foto’s met gebouwen of duidelijk herkenbare personen? En vindt u het goed dat daarvan een digitale versie wordt opgenomen in de beeldbank? Laat het ons weten dan kopiëren/scannen wij de foto’s en krijgt u de originelen z.s.m. terug. Digitale foto’s van het verleden kunt u natuurlijk ook opsturen. De grootte van de foto moet minimaal 1 Mb zijn.

F02835 – In 1950 is hal 2 van de Hobaho gereed gekomen. Later zal ook het perceel linksonder worden bebouwd.

F03134 – Nadat de Hobaho lang aan de Haven was gevestigd staat het bedrijf nu aan de Professor van Slogterenweg.

Beeldverhaal ‘Honderd jaar Hobaho’

/in /door

Hobaho bestaat honderd jaar. Een goede reden om het verhaal van de Hobaho te vertellen aan de hand van een selectie van ca. 100 foto’s uit onze beeldbank. Het bedrijf Hobaho komt in beeld via vier hoofdstukken: 1. De locatie – 2. Het bedrijf – 3. De mensen – 4. Het maatschappelijk gebruik.

Lees meer

HOBAHO 100 jaar

/in /door

Sporen van vroeger  (LisserNieuws)                                                             

11 mei 2021

door Nico Groen

Dit voorjaar is het 100 jaar geleden dat de N.V. Hollands Bloembollenhuis, later HOBAHO genoemd, werd opgericht door de heren HOman, BAder en HOgewoning. Na succesvol samengewerkt te hebben, besloten zij in 1921 bollenveilingen te gaan organiseren. Later werd ook een bemiddelingsbureau, een testcentrum en een bollenbewaarcentrum opgericht.

De oprichters dachten in 1921 aan de ruimten van hotel De Witte Zwaan aan ’t Vierkant genoeg te hebben om de aanvoer voor hun veiling onder te brengen. Dat was ernstig onderschat. Er kwamen zoveel bollen, dat het grootste gedeelte buiten moest staan. Zij pakten het jaar daarop de zaken meteen groot aan. Aan de Haven in Lisse lieten zij een hal neerzetten van 4200 vierkante meter, waarvan 500 m2 sloot, zodat de aanvoer per schip binnengevaren kon worden. Het was een complete hangar uit Duitsland. In 1924 werd in de hangar een ontvangstruimte, een kantoor en een veilingzaal met 250 stoelen en een elektrisch afmijntoestel (veilingklok) gebouwd. In 1928 was de hangar te klein voor het steeds maar toenemend aantal bollen. Er werd toen een nieuwe hal van 2.000 m2 direct achter de hangar aangebouwd. In de loop van de jaren werden er nog drie hallen aan de oostkant bijgebouwd. Ook land en andere panden werden aangekocht, zodat het totale complex 4.36 ha besloeg. In 1925 werd gestart met een eigen weekblad, ‘de Hobaho’, later ‘Vakwerk’. In eerste instantie werd dit gedrukt bij drukkerij Imperator, daarna (1975) in eigen beheer bij Hobaho zelf in een aangekocht pand aan de overkant, aan de 1e Havendwarsstraat 4. Daar is nu o.a. de Vereniging Oud Lisse gehuisvest. In de loop der jaren werden de hallen voor talloze evenementen voor de Lissese bewoners gebruikt.

Witte Zwaan

De eerste veiling werd dus gehouden in hotel De Witte Zwaan, dat rond 1970 is gesloopt. De witte zwaan vormt sinds die tijd het beeldmerk (logo) van de veiling ter herinnering aan de plek waar het begon. Zo waren er twee witte zwanen op het dak aan de voorkant van het gebouw bij de Haven. Ook op alle manden was een witte zwaan geschilderd. Dit ook ter onderscheid van de manden van andere manden.

Hallen niet meer nodig

Door veranderende omstandigheden werd in 2003 de veilingklok opgeheven en waren de hallen niet meer nodig voor de bollenaanvoer. Daarom nam Hobaho zijn intrek in een groot pand aan de overkant aan de Grachtweg. In 2018 werd de mogelijkheid geboden naar de Prof. Van Slogterenweg te verhuizen. De zwanen waren bewaard gebleven en staan nu pontificaal te pronken voor de hoofdingang van het nieuwe pand, waar ook het Testcentrum is gevestigd.

Het gebied van de voormalige veilinghallen is inmiddels ontwikkeld tot een nieuw stukje van het Centrum van Lisse: het Havenkwartier, dat in 2019 een feit werd. Bovenstaande gegevens zijn ontleend aan een artikel over Hobaho van Arie in ’t Veld in het eerste nummer van 2021 van het Nieuwsblad van de VOL.

Foto: Op de veilingdagen was het een drukte van belang in Lisse.
Foto uit het Nieuwsblad de VOL

 

 Coöperatieve bollenveiling 100 jaar

/in /door

Deze maand wordt gevierd dat de coöperatieve bloembollenveiling (nu CNB) 100 jaar bestaat. De geschiedenis wordt weergegeven.

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)                                     

2 januari 2019

door Nico Groen

Deze maand wordt gevierd dat de coöperatieve bloembollenveiling (nu CNB) 100 jaar bestaat. Ter gelegenheid hiervan wordt er op 8 en 9 januari 2019 een speciale bloemen-show en een expositie over het verleden in het hoofdkantoor van de CNB Lisse,  Heereweg 347 gehouden. De tentoonstelling is mede opgesteld door vrijwilligers van de Vereniging Oud Lisse.

 Veiling West-Friesland

Op 16 januari  1919 was de officiële oprichting van Bloembollenveilingsvereeniging West-Friesland door de KAVB-afdelingen Andijk, Bovenkarspel en Enkhuizen. De eerste bollen werden die zomer verkocht in de uitspanning  ‘Het Roode Hert’ in Bovenkarspel. De start van de coöperatieve bollenveiling was dus 100 jaar geleden. Omdat het een coöperatie was, hadden de leden het voor het zeggen en dat is nog steeds zo. Bij andere destijds gebruikelijke verkoopmethoden waren er nogal eens misstanden: vandaar de oprichting. Het ging zo goed dat men in 1925 een eigen veilingzaal met opslagruimte voor de bollen bouwde. In de loop der jaren werd er steeds meer uitgebreid voor de steeds maar toenemende aanvoer en voor bewaarruimten van de bollen.

HBG

De Coöperatieve veilingsvereeniging voor Bloembollenkweekers werd in 1924 opgericht door afdeling Lisse van het Hollandsch Bloembollenkweekersgenootschap (HBG). De HBG was in Haarlem opgericht in 1895 om de kwekersbelangen beter te kunnen behartigen. De veiling heette later ook gewoon HBG.

De coöperatie kocht van Gerrit van Parijs & Zn. een stuk grond aan de Grachtweg.  Daar werd in 1925 een veilingloods en veilingzaal met kantoorruimte gebouwd. De bollen konden worden aan- en afgevoerd over de weg of via het water van de Gracht.

Op deze plek woedde op 18 juni 1954 een grote brand, die het kantoor van de HBG in de as legde. Het kantoor was niet te redden en moest worden gesloopt. Onder architectuur van de bekende Lissesse architect Paardekooper werden in datzelfde jaar een nieuw kantoorgebouw en veilingzaal gerealiseerd.

fusie tussen Bovenkarspel en Lisse

In 1975 volgde de fusie tussen coöperatieve veilingen West-Friesland in Bovenkarspel en de HBG in Lisse. De naam van de fusiecoöperatie werd Coöperatie Nederlandse Bloembollencentrale (CNB).

Toen in 2006 de CNB verhuisde, besloot het gemeentebestuur de grond te kopen. Men vond dat het markante hoofdgebouw niet gesloopt mocht worden, maar een passende bestemming moest krijgen. Dit is dus uiteindelijk, na een zorgvuldige verbouwing, een theater met bioscoop geworden: FloraLis. Hierdoor blijft dit cultuurhistorische pand behouden. Het is nu een gemeentelijk monument.

Bovenstaande gegevens komen hoofdzakelijk uit een uitgebreid artikel van Arie in ’t Veld uit het Nieuwsblad van de VOL van april 2006.

Lees hier dit artikel.

 

Oude foto van de HBG

Deze maand wordt gevierd dat de coöperatieve bloembollenveiling (nu CNB) 100 jaar bestaat. De geschiedenis wordt weergegeven.

Bij de voorplaat: CNB

/in /door

CNB bestaat 100 jaar. Een oude luchtfoto laat het kantoor en de veilinghallen zien.

Redactie

Nieuwsblad Jaargang 17 nummer 4 Herfst 2018

De Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse” feliciteert CNB met hun jubileum. Zij vieren komende maand hun 100-jarig bestaan. Een eeuw HOLLANDS BLOEMBOLLEN-KWEEKERS GENOOTSCHAP en dat willen ze laten weten ook! Verderop in het blad vinden de leden van onze vereniging een uitnodiging om dit feit met de jarige job te vieren. De mensen van het CNB promotie team hebben ons gevraagd om samen met hen een expositie samen te stellen. Oude foto’s over al die jaren bloembollenveiling en ander materiaal die het verleden van de Bollenstreek weer doen herleven. De groenveilingen en de veilingzaal voor de droge veilingen, ja alles willen we in beeld brengen. Misschien heeft u nog iets waarvan u zegt “dat mag niet ontbreken” laat het ons dan weten. Wie weet zijn er ergens nog unieke foto’s of attributen onder het stof verborgen.

Hal 1 van de Hobaho wordt gesloopt

/in /door

Hal 1 wordt gesloopt ten behoeve van woningen. In 1922 is een oude hangar uit Duitsland gebruikt.
Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)

22 mei 2018

Nico Groen

Op het moment van schrijven van deze column is de sloper druk bezig aan de binnenkant van de laatste Hobaho-hal aan de Havendwarsstraat om alle materialen te verwijderen. Dit schiet al lekker op en eerdaags wordt de hele hal afgebroken om plaats te maken voor nieuwbouw. Hiermee heeft deze hal net geen 100 jaar gehaald. De hal werd namelijk in 1922 neergezet door de toenmalige directie Homan, Bader en Hogewoning. Het woord hobaho is van hun namen afgeleid.
Deze laatste hal werd het eerst neergezet (vandaar Hal 1). In 1948 volgde Hal 2, de hal waar later vele tentoonstellingen en rommelmarkten werden gehouden. Hier staat nu het nieuwe appartementengebouw van STEK ‘De Veilingmeester’, dat op 26 juni officieel wordt geopend met onder andere een kleine tentoonstelling van vroegere Hobaho-spulletjes. In de entreehal moet een vitrinekast komen met wat relikwieën van de HoBaHo (o.a. van de VOL).

Terug naar het begin
Homan, Bader en Hogewoning traden al als ‘groene veiling directie’ op. Zij veilden de te velde staande gewassen. Van het veilen van bollen zelf was in de Bollenstreek nog geen sprake (wel in Noord-Holland). Het trio bracht daar verandering in. Daartoe richtten zij de N.V. Hollands Bloembollenhuis op.

De eerste droge veilingen (van bollen) vonden in 1921 plaats in ‘De Witte Zwaan’ aan het Vierkant. De grote aanvoer heeft het trio dat eerste jaar wel verrast. Het was maar goed dat 1921 een mooie droge zomer had, zodat men de bollen zonder waterschade in de buitenlucht kon opslaan. De drie veilingdirecteuren dachten aan de ruimte van het etablissement voldoende te hebben, maar er werden zoveel bollen aangevoerd dat deze in de open lucht moesten worden opgeslagen.

Een vliegtuighangar als veilinggebouw
Het was duidelijk dat deze gok geen tweede keer mocht worden genomen. In die zomer werd het besluit genomen om grond aan te kopen aan de Haven in Lisse. Toen moest er natuurlijk nog een gebouw komen. In Duitsland vond men een vliegtuighangar van voldoende grootte. Door de lage koers van de Duitse mark in de eerste jaren na de Eerste Wereldoorlog was dit gebouw een koopje. Het moest echter wel allemaal naar Lisse worden vervoerd. Dat gebeurde per speciale trein met 35 volle wagons. De hangar werd aan de Haven weer opgebouwd. De voor- en achterkant werd nieuw opgebouwd. De bekende architect Leen Tol tekende hiervoor. Het werd een hal van 48 meter breed en 87 meter lang. Deze was dus bijna 4200 vierkante meter groot, waarin aan de kant van de Haven kantoren werden gerealiseerd.

‘Heeren kom bij’
Bovenstaande gegevens over de beginjaren van het bollen veilen en de veilinggebouwen zijn ontleend aan het boek ‘Heeren kom bij’, uitgegeven door de Hobaho in 1996 bij het 75-jarig bestaan van de veiling.

Voor de aan- en afvoer van de bollen per boot was er in de hal een sloot in het gebouw, met verbinding naar de Haven aan de Grachtweg. Foto uit het boek ‘Heeren kom bij’ van de Hobaho.

 

MIJNZAAL EN VOORGEVEL CNB BEHOUDEN BIJ KOMST FLORALIS

/in /door

Sporen van vroeger (Lisser Nieuws)                                            21 oktober 2014

door Nico Groen

Binnenkort wordt Floralis geopend. Op deze plek woedde op 18 juni 1954 een grote brand, die het kantoor van de Coöperatieve veiling HBG (de voorloper van CNB) in as legde. Het kantoor was niet te redden en moest worden gesloopt. Onder architectuur van de bekende Lisser architect Paardekooper werd in datzelfde jaar een nieuw kantoor/veilingzaal gerealiseerd. Dit bouwwerk is nu dus verbouwd tot theater en bioscoop. Hierdoor blijft dit cultuurhistorisch pand behouden.
Hoe kwam het Hollands Bloembollen Genootschap in dit gedeelte van Lisse terecht? Het HBG werd in 1895 opgericht met als doel de rechten van de bollenkwekers te behartigen. Omdat de verkoop tussen kwekers en handelaren veel problemen gaf, besloot de afdeling Lisse, net als veel andere afdelingen, zelf de verkopen te organiseren. In 1907 werden de eerste droge bollenveilingen gehouden. De bollen werden aangevoerd en verkocht in het gebouw van de R.K. Volksbond aan de Schoolstraat. Dit gebouw werd later het Trefpunt en nog weer later De Gewoonste Zaak.
De aanvoer en de omzet groeiden in de loop der jaren gestaag. De organisatie, de opslag en verwerkingshoeveelheden werden te groot. Daarom werd de Coöperatieve veiling HBG van de afdeling Lisse opgericht op 27 november 1924. De coöperatie kocht van Gerrit van Parijs & Zn. een stuk grond, de Kapelleweide. Daar aan de Grachtweg werd in 1925 een veilingloods met kantoorruimte gebouwd. Het geheel had een breedte van 60 m. De bollen konden worden aan- en afgevoerd over de weg of via het water van de Gracht. Dit kantoorgebouw is dus in 1954 door brand vernield.
Het huidige kantoor is in 1954 op dezelfde plek gebouwd door architect ir. A. (Aad) H. J. Paardekooper (1918–1991) in de Delftse en Bossche stijl. Paardekooper hanteerde een herkenbare stijl door het gebruik van natuurlijke materialen (baksteen) en de toepassing van reliëfs. Deze stijl is ook te herkennen aan het ook behouden voormalige directeurskantoor op de hoek van de Lisbloemstraat en de Tulpenstraat. Het HBG kantoor is in 1976 grondig verbouwd na de fusie van de veilingen HBG in Lisse en West-Friesland (Bovenkarspel) tot één veilingcoöperatie (CNB). De bovenvoorgevel van de veilingzaal (mijnzaal) bleef toen gelukkig zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat. De ramen op de begane grond werden toen veel groter gemaakt. Toen in 2006 de CNB verhuisde, besloot het gemeentebestuur de grond te kopen. Men vond dat het markante hoofdgebouw niet gesloopt mocht worden, maar een passende bestemming moest krijgen. Dit is dus uiteindelijk, na een zorgvuldige verbouwing, een theater met bioscoop geworden: Floralis.

HBG vóór 1954

Oude ansichtkaart met links het kantoor, dat nu Floralis is geworden.

Lisbloemstraat 26 _ Voormalig kantoor HBG (CNB)

/in /door

 

De vraag is of dit gebouw een gemeentelijk monument is. Het vroegere directeurskantoor is in de Bossche stijl ontworpen met veel reliefs in muren. 

Kadaster: ? Bouwjaar: 1954, verbouwing tot woning 2016. Architect: A. Paardekooper. 

Bij de sloop van de CNB hallen werden 2 panden bespaard. Het hoofdgebouw, dat nu Floralis (of is het Flora Lis?) heet, is bij iedere Lisser wel bekend. Minder bekend is het gebouw op de hoek van de Tulpenstraat en de Lisbloemstraat. Dit gebouw was het vroegere directeurskantoor van de  HBG, later CNB. Floralis en dit directeurskantoor werden in 1954 gebouwd, nadat een brand het hele complex van de HBG verwoestte.

Wat aanspreekt aan dit ontwerp van Aad Paardekooper (1918-1991) is de afmeting, de details, de stoere uitstraling, een gebouw met een ziel en het gezellige ontwerp.

Melssen, de eigenaar, over de verbouwing: “Er moesten 2 gevels aan de kant van de hallen worden opgemetseld. We hebben ‘à la Paardekooper’  gemetseld. We hebben nieuwe stalen kozijnen gezocht met rond gebogen profielen om in de togen te passen. De glas-in-lood ‘gevel’ is totaal gerestaureerd door  nieuw lood en isolatieglas in de profielen te laten zetten in Frankrijk. Een nieuw geïsoleerd dak ligt er op met dakpannen, die op de originele pannen lijken. Ik heb zelf ook een paar elementen ontworpen, die aansloten bij de visie van Paardekooper. Zoals ruitprofielen in het metselwerk boven de nieuwe voordeur. Rondom zijn zinken goten en afvoeren geplaatst. Bovendien heb ik 4 gelaagde ruiten van de originele haldeuren weten te bewaren en deze in de nieuwe haldeuren teruggeplaatst. Qua indeling heb ik het hele gebouw een open karakter gegeven. Overal ervaar je nog steeds het authentieke ontwerp. Met name boven is de open nok een fraai gegeven met originele balken partijen. Ook is de smeedijzeren trapleuning intact gebleven. Bewust heb ik  voor het oude industriële draadglas gekozen”.

Al met al is het een gebouw gebleven en geworden waar Lisse trotst op kan zijn en dat de erepenning, die in 2016 door de VOL werd uiitgereikt, meer dan waard is.